توهم برلینی "سینمای دولتی ایران" و انتقام از هنرمندان شریف سینما

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ورایتی با نقل مطالبی در روزهای گذشته، تلویحاً حضور چیزی به نام "سینمای دولتی ایران" را در بازار جشنواره فیلم برلین ممنوع اعلام کرده است.

این در حالی است که سینمای ایران که در سال‌های اخیر نیز در جشنواره‌های گوناگون دنیا حضور چشمگیر و نسبتاً موفقی هم داشته، اساساً دولتی نیست و نقش نهادهای دولتی و حاکمیتی در فضای سینمای ایران از "حامی هنرمندان" فعال در حوزه سینما تجاوز نکرده و دولت غالبا متصدی تولید فیلم سینمایی نبوده است.

به‌عنوان مثال فیلمساز مطرحی همچون مرحوم کیارستمی که برخی از فیلم‌های او مثل طعم گیلاس در فستیوال‌های مهم بین‌المللی برگزیده شده‌اند، در طول زندگی هنری خود برخی از آثار مطرحش را با حمایت نهاد دولتی همچون کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان ساخته و قرار گرفتن هنرِ هنرمندان عرصه سینما در کنار حمایت دولت از تولیدات آنها منجر به تولید آثاری شده که وزن و اعتبار سینمای ایران را در جهان افزایش داده است.

از جمله دیگر آثار از این دست می‌توان به «دونده» امیر نادری و «بچه‌های آسمان» مجید مجیدی اشاره کرد که حضوری موفق در جشنواره های بین‌المللی از جمله جشن اسکار داشته‌اند و مورد تحسین آنها واقع شده‌اند، اما هر دو محصول با حمایت کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان ساخته شده‌اند.

حال اگر اکنون جشنواره فیلم برلین بخواهد به زعم خودش سینمای دولتی ایران را از حضور در بازار فیلم یا هر چیز دیگری محروم کند، شامل بخش عمده‌ای از سینمای ایران می‌شود، زیرا همان‌طور که گفته شد، دولت جمهوری اسلامی ایران در معنای اعمش همواره حامی تولید آثار سینمایی بوده و در سطوح مختلف از کشف استعداد گرفته تا آموزش فیلم‌سازی، تأمین مالی بسیاری از پروژه‌های سینمایی هنرمندان و اکران شرایط تولید را برای جامعه سینمایی کشور تسهیل کرده است.

بنابراین گزاره‌ای با عنوان عدم امکان راهیابی سینمای دولتی ایران به این رویداد اساساً غلط و در حقیقت تحریمی علیه هنرمندان سینمای ایران و تحت فشار قرار دادن آنها است، شبیه آنچه در تحریم یکجانبه و ظالمانه بانکی کشورمان رخ داد که با قطع امکان مبادلات بانکی ایران با خارج از کشور، منجر به عدم امکان خرید اقلامی مثل دارو و... شد تا با تحت فشار قرار بیماران و... آنها را علیه دولت تحریک کند.

با این فرض، بعید نیست این رویکرد مخرب کنونی جشنواره برلین در پی مشارکت گسترده فیلم‌سازان کشورمان در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر و شکست پروژه تحریم این جشنواره اتخاذ شده و نوعی انتقام‌گیری از هنرمندان شریف حاضر در این جشنواره مهم ملی و بین‌المللی باشد.

در این میان برخی از رسانه‌های داخلی نیز در اقدامی ناشیانه در پیروی از گزاره غلط و غیر واقعی "سینمای دولتی" در انعکاس این خبر، از برخی از مراکز حمایت‌کننده از تولیدات سینمایی نام برده‌اند و جای بسی تعجب دارد که چگونه و با چه استدلالی برای این گزاره غلط و اشتباه مصداق‌یابی هم کرده‌اند!

با این وجود ظاهرا جشنواره برلین تمام تخم‌مرغ‌هایش را در سبد تحریم نچیده و راه فراری باز گذاشته است تا خود را از فیلم‌های فاخری که در ایران تولید می‌شود محروم نکند، چرا که در خبر ورایتی آمده است: "ما می‌دانیم که بررسی دقیق درخواست‌های اعتبارسنجی ممکن است همیشه به نتیجه‌گیری‌های واضح منجر نشود" و این جمله بیشتر به این معنا است که "سینمای دولتی" در ایران ادعایی بیش نیست و خود این جشنواره هم در مقام عمل اعتقاد چندانی به آن ندارد و در عمل نیز نخواهد توانست تمییزی در زمینه دولتی یا غیر دولتی بودن یک فیلم قائل شود؛ این حالت مؤید حقیقت موجود سینمای ایران یعنی "بهره‌مندی هنرمندان از حمایت همه‌جانبه دولت در تولیدات سینمایی است" و نه "سینمای دولتی."

در دروغین بودن سینمای دولتی ایران و توهمی بودن تحریم آن، همین بس که مدعیان این گزاره اکنون چهره‌هایی مانند حمید فرخ‌نژاد را در آغوش کشیده و برای مخالف‌خوانی با نظام جمهوری اسلامی تطمیع کرده‌اند، در حالی که او می‌تواند مصداق یک هنرمند دولتی باشد که الان به‌جای اینکه در جبهه تحریم‌کنندگان باشد باید تحت تحریم آنها می‌بود، زیرا غالبا در پروژه‌هایی حضور داشته است که با حمایت مالی دولت ساخته و اکران شده‌اند.

پس با این وجود که حمایت از سینما سیاست اصولی جمهوری اسلامی است و تقریبا کمتر اثر سینمایی در ایران تولید می‌شود که چتر حمایت مادی و معنوی دولت بر سر آن گسترده نباشد، تحریم سینمای دولتی ایران گزافه‌ای بیش نیست و در راستای آخرین تلاش‌های بی‌ثمر دشمنان نظام برای یارگیری از جامعه سینمایی ایران تفسیر می‌شود.