تکرار فساد خصوصی‌سازی هفت‌تپه در فروشگاه زنجیره‌ای رفاه؟
نحوه واگذاری برخی بنگاه‌های اقتصادی در سال‌های اخیر چالش‌های اقتصادی و اجتماعی بسیار ایجاد کرده است که می‌توان گفت واگذاری فروشگاه‌های رفاه به بخش خصوصی، تکرار ماجرای هفت تپه دیگری است و برای جلوگیری از این موارد باید تدابیر لازم اتخاذ شود.
برای گذر از اقتصاد دولتی چاره‌ای جز خصوصی سازی نیست و در بسیاری از کشورها برای کاهش فعالیت در عرصه‌های مختلف اقدامات مناسبی در این زمینه اجرا شده است. در کشور ما نیز در سال 1380 با تاسیس سازمان خصوصی واگذاری‌ها در دولت به صورت جدی شروع شد و با ابلاغ اصل 44 قانون اساسی در سال 1384 رونق گرفت.
به گزارش ایرنا، اما در سال‌های گذشته واگذاری برخی بنگاه‌های اقتصادی دولتی چالش‌های اقتصادی و اجتماعی زیادی ایجاد کرده است و این تغییر مالکیت نه تنها باعث افزایش بهره‌وری و دیگر اهداف نشده بلکه موجب انحصار بنگاه‌های اقتصادی، رانت جویی و تحمیل هزینه‌های اجتماعی بر جامعه شده است.
نمونه آشکار آن واگذاری شرکت عظیم هفت‌تپه به یک جوان بود که عضو ستاد انتخاباتی حسن روحانی بود که با هدر دادن منابع شرکت ضربه عظیمی به آن زد و کارگران آن بیکار شدند و بحران امنیتی و اجتماعی ایجاد کرد. نهایتا آن واگذاری با پیگیری آقای رئیسی در زمان ریاست بر قوه قضائیه باطل شد و شرکت هفت تپه به بیت‌المال بازگشت.
اما هفت تپه تنها واگذاری رانتی در دولت روحانی نبود، بلکه فروشگاه رفاه هم دچار چنین سرنوشتی شده است.
همه آنچه در واگذاری فروشگاه رفاه رخ داد
یکی از این موارد که به تازگی مورد توجه قرار گرفته واگذاری فروشگاه رفاه است. سهام این فروشگاه به عنوان یک شرکت دولتی در اختیار بانک‌های ملی، صادرات، ملت، تجارت، سپه و سازمان زمین و مسکن، بیمه ایران، بیمه مرکزی، شهرداری تهرن و برخی شهرداری‌های کلان شهرها قرار داشت.
در سال‌های 1395 و 1396 با یک اقدام جنجالی، مالکیت 62درصد از سهام این فروشگاه زنجیره‌ای به شرکت‌های «سپهر نوید آفرین» و «بازتاب سهام توس» با قیمت ناچیز 465 میلیارد تومان واگذار شد.
بر اساس آمارهای منتشرشده، زمانی چوب حراج به این فروشگاه خوردکه سرمایه فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه با 225 شعبه (در زمان واگذاری) و گردش مالی سالیانه هزار میلیارد تومان و نزدیک به چهار هزار پرسنل بیش از پنج هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شد و به سوددهی خوبی هم رسید و روند رو به رشدی داشت.
خریداران فروشگاه رفاه چه کسانی بودند
براساس اخبار منتشر شده در آن سال‌ها، 62 درصد فروشگاه‌های رفاه به قیمت 465 میلیارد تومان به صورت اقساط به دو شرکت «سپهر نوید آفرین» و «بازتاب سهام توس» واگذار شد.
شرکت سپهر نوید آفرین متعلق به خانواده ابوترابیان، با مدیرعاملی امیرحسین ابوترابیان و سعید ابوترابیان بود و برادر امیرحسین ابوترابیان (مدیرعامل سپهر نوید آفرین) عضو هیئت مدیره شرکت «بازتاب سهام توس» نیز بود.
در زمستان سال 1395 بخش اول سهام فروشگاه رفاه با حدود 145 میلیارد تومان به صورت اقساط به فروش رفت و در واگذاری بخش دوم 42 درصد سهامش تقریبا به قیمت 348 میلیارد تومان فروخته شد.
جالب اینکه برادران ابوترابیان، برند آوازه را که متعلق به خودشان است به مبلغ 348 میلیارد تومان به شرکت مدیریت سرمایه رفاه که زیر مجموعه رفاه است، می‌فروشند که خودشان هم هیئت مدیره آن هستند و این مبلغ را از حساب‌های رفاه خارج می‌کنند! در واقع همان فردی که سهام رفاه را مُفت خریده بود، بِرَند نه چندان باارزش «آوازه» را به قیمت نجومی 348 میلیارد تومان به رفاه می‌فروشد!
به علت همین مشکلات، از سال 97 خرید و فروش سهام این شرکت غیر مجاز است. طبق اعلام سازمان بورس اوراق بهادار این شرکت مشمول ماده 36 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور شده است. عدم ثبت سهام منتشر شده، مطابق با ترتیبات مقرر با ماده 45 قانون بازار اوراق بهادار، معاملات سهام ثبت شده در خارج از چارچوب مشخص شده معاملات اوراق بهادار، ابهام در سوابق معاملات انجام شده اوراق، عدم ثبت نهادهای مالی که مالکیت آن در اختیار مدیران و هیات‌مدیره شرکت‌های عرضه شده است و...، از جمله مواردی است که بر اساس آن شرکت‌ها ذیل این قانون قرار می‌گیرند.
تحقیق و تفحص از واگذاری فروشگاه رفاه
اوایل هفته جاری بود که «غلامرضا مرحبا» سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از تفحص از نحوه واگذاری فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه در جلسه کمیسیون متبوع خود خبر داد که این موضوع مورد توجه افراد دغدغه‌مند جامعه قرار گرفت.
اکنون جامعه منتظر رسیدگی مجلس به این پرونده و بازگشت شرکت رفاه به بیت‌المال است.