تکرار متروپل این‌بار در آزادی / همه سکوت کردند

ورزشگاهی که در روزهای تعطیلی فوتبال یا بدون تماشاگر بودنش می توانست به صورت اصولی بازسازی شود اما درحالی که این ورزشگاه می تواند جان ده ها هزار نفر را به خطر بیاندازد، خبری درباره ایمن سازی ورزشگاه منتشر شده است که چندان شفاف و روشن نیست. برای اینکه ببینید چرا باید نگران فاجعه ای چون متروپل در ورزشگاه آزادی بود، این گفته های حمزه شکیب را بخوانید. رییس سازمان نظام مهندسی در گفت و گو با خبرآنلاین گفت: اگر شرکتی در این فاصله کوتاه از زمان بازدید ما تا امروز اعلام کرده ایرادات ایمنی ورزشگاه آزادی مرتفع شده، این گواهینامه نمی تواند معتبر باشد و بیشتر جنبه فرمالیته دارد.

فرهاد عشوندی: مجوز ایمنی برای ورزشگاه آزادی آن هم پس از 50 سال! این ادعای بزرگ مدیر ورزشگاه آزادی است که صبح شنبه 19 آذرماه 1401 منتشر شد. ادعایی که واکنش های بسیاری به همراه داشت. عاصم یوسفی ادعا می کند 15 ماه است که این شرکت مشاور ورزشگاه آزادی را کنترل ایمنی کرده و حالا با رفع تمام ایرادات ورزشگاه، به ورزشگاه برای اولین بار از بدو تاسیس گواهی کنترل ایمنی داده است. مجوزی اگرچه بر اساس اعلام فدراسیون فوتبال باید توسط ای اف سی و کمیته مستقل حرفه ای سازی فدراسیون فوتبال و شرکت مستقل بین المللی حقیقت سنجی شود و در حقیقت آنچه حاصل شده تنها یک گواهی اولیه است!

این اما تمام حقیقت ورزشگاه آزادی نیست. سازه ای که 48 سالی از افتتاح رسمی آن می گذرد و برای بازی های آسیایی 1974 تهران ساخته شده است. ورزشگاهی که احمد مددی مدیر پیشینش در روز برکناری در یک برنامه زنده تلویزیونی گفت:«سازه اش ترک دارد و می تواند یک متروپل جدید برای کشور شود.» سازه ای که مددی تاکید کرد در دوره مدیریت بیش از یک ساله اش در آزادی قراردادی برای مقاوم سازی و ایمن سازی اش اتفاق نیفتاده است و بر اساس گفته مدیر پیشینش یک سازه پر خطر عمومی است که می تواند به بحران عمومی بدل شود. سازه ای که اگرچه به دلیل شکل مالکیتش ارتباطی به سازمان آتش نشانی، شورای شهر و سازمان نظام مهندسی ندارد اما تمام این نهادها درباره اش به مسئولین وزارت ورزش هشدار داده اند. حمزه شکیب عضو پیشین شورای شهر تهران، مدرس دانشگاه و رییس سازمان نظام مهندسی کشور به تشریح جزییاتی از بازدید یک ماه قبل خود از این سازه پرداخته که تشکیک اساسی در ادعای مسئول اماکن ورزشی وزارت ورزش ایجاد می کند.

آقای شکیب ما در حال تهیه گزارشی از ورزشگاه آزادی هستیم. وزارت ورزش امروز خبر از دریافت گواهی ایمنی این ورزشگاه داده است. ورزشگاهی که کمتر از دو ماه قبل مدیر پیشینش آن را ساختمانی با احتمال تبدیل به متروپلی جدید داده است. آیا شما به عنوان سازمان نظام مهندسی از این سازه بازدیدی داشتید، با توجه به اهمیت این سازه و خطراتی که می تواند ایجاد کند؟

مدیر ورزشگاه گفتید چه زمانی این جمله را گفته است؟

کمتر از دو ماه قبل.

ببینید اول بگویم از نظر نظام اداری سازه ای مثل ورزشگاه آزادی چون مالکیت دولتی دارد زیر نظر سازمان نظام مهندسی نیست و اساسا ما مسئولیت درباره سازه های بخش خصوصی داریم اما فکر می کنم حدود یک ماه قبل بود که به دلیل حساسیت این سازه من به دعوت دوستان بازدید از سازه داشتم که فقط یک بررسی چشمی و سطحی بود و آنچه می گویم حاصل همین بازدید میدانی غیر بررسی های دقیق کارشناسی است.

وضعیت چطور بود؟

آنچه در همین مشاهدات چشمی هم قابل مشاهده و آشکار بود، ایراداتی بودند که می شد به سه مورد آنها را دسته بندی کرد. ایراد اول مشکل زه کشی آب های سطحی بود که از کار افتاده و آب ها جذب نمی شدند و این باعث شده تا آب ها به بخش زیرین ورزشگاه نفوذ کند و جذب و دفع نشود. البته کار ما مهندس ها هم مثل کار پزشکان است ممکن است یک ویزیت شرایط بالینی کنیم و نسخه ای در حد چند مسکن هم بنوییم اما برای بررسی دقیق نیاز به آزمایشات تخصصی و عکس برداری و... داریم.

یعنی بر اساس این مشاهده میدانی به این نتیجه اولیه رسیدید که آب های سطحی احتمالا به پی بنا نفوذ می کند؟

ببینید سازه ورزشگاه آزادی از همان زمان ساخت در یک گودال ایجاد شده یعنی بخش هایی از ورزشگاه که زمین و رختکن ها در آن قرار دارند پایین تر از سطح زمین اطراف هستند. بعد سازه طبقه اول تقریبا هم سطح زمین است و سازه طبقه دوم بر روی این سطح ساخته شده است. مشکل زه کشی امکان جذب آب را از بین برده و باعث این مشکل نشت آب در بخش های پایینی شده و به نظر می رسداین سیستم زه کشی باید به کلی ترمیم و برایش فکر اساسی شود اما ورزشگاه دو ایراد اساسی دیگر هم داشت.

مشکل ترک زون ها؟

بله مشکل بعدی همین مشکل ترک های زون هست که البته دوستان می گفتند بخش هایی را در این زمینه ترمیم کرده اند. البته با همین مشاهده میدانی چشمی هم می شد دید این ترمیم انجام گرفته چندان اصولی نبوده و وزن زیادی را به ستون ها تحمیل کرده است.

هرچند دوستان اعتقاد داشتند که این ترمیم ها استاندارد است اما چون بنده خودم تخصص تحصیلی ام مقاوم سازی بناست و در دانشگاه هم همین را تدریس می کنم بر اساس تجربه ای که دارم فکر می کنم این ترمیم انجام گرفته باعث سنگین شدن زون های مورد اشاره دارد؟

این زون های ترمیم شده 15 زون از 72 زون ورزشگاه بود؟ راستش تعداد را نمی دانم ولی آنچه دیدم به نظرم بر خلاف روایت دوستان یک ترمیم اصولی نبود.

ایراد سوم چه بود؟

راستش به نظرم ایراد اصلی مربوط به طبقه دوم ورزشگاه است. در طبقه دوم طره هایی هستند ترک های شان آشکار است و شرایط بحرانی دارد . از نظر من ایراد اصلی در این طبقه است که باید برایش فکر اساسی شود.

در زمان بازدید شما عملیات عمرانی ترمیم انجام می گرفت؟

ما چیز خاصی ندیدیم.

این ایرادات در یک ماه قابل ترمیم بودند؟

در یک ماه؟ نخیر ببینید این چیزی که می گویم نیاز به یک مدلسازی دارد. چون وقتی درباره این ترک ها حرف می زنیم باید دقیق بررسی و عکس برداری شوند. مقاومت سازه سنجیده شود. در مدل سازی میزان فشاری که به هر زون وارد می شود بررسی شود چون همان طوری که می دانید وزنی که به هر بخش وارد می شود. یعنی تنها بار وزن جمعیت مهم نیست. جمعیتی که به تماشای فوتبال می رود جمعیت ساکن نیست و فعل و انفعالاتی دارد که فشار وارده به سازه را در زمان های مختلف تغییر می دهد برای همین نیاز به مدل سازی دقیق دارد و بعد از این مدل سازی باید کار ترمیم انجام بگیرد که این کاری دقیق و زمان بر است.