ثبت مقارنه ماه و سایه دماوند برای اولین بار در کشور / سرسختی آقای عکاس شگفتی آفرید

حوزه تجسمی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، مجید قهرودی متولد 1367 دانش آموخته رشته فیزیک و عکاس نام آشنای نجوم است.

آثار او بار‌ها در سطح بین المللی مورد تقدیر قرار گرفته است. دو بار منتخب عکس روز نجومی سازمان فضایی ناسا، منتخب برترین عکس‌های نجومی جهان در سال 2019 از سوی رصدخانه سلطنتی گرینویچ، سه سال برگزیده مسابقه بین المللی جهان در شب و ده‌ها رتبه بین المللی و ملی دیگر در کارنامه هنری قهرودی به چشم می خورد.

به تازگی تصویری از مقارنه ماه و سایه دماوند که توسط مجید قهرودی به ثبت رسیده در فضا‌های مجازی سر و صدای بسیاری به پا کرده است.

به بهانه این موفقیت گفت و گویی با این عکاس جوان اهل کاشان داشتیم که در ادامه می‌خوانید:

در حال حاضر مشغول چه فعالیت‌هایی هستید؟

در حال حاضر در بحث آموزش، ترویج نجوم و مستندسازی با رصدخانه ملی همکاری می کنم. کار شخصی خودم هم بیشتر معطوف به عکاسی نجومی با موضوع دماوند است. البته هر ماه شاید یک یا دو برنامه عکاسی داشته باشم و بقیه روز‌ها تمرین‌های ورزشی انجام میدهم تا آمادگی جسمانی خود را حفظ کنم و راحت‌تر به برنامه‌های عکاسی بپردازم. از طرفی، چون ورزش حرفه‌ای من دوچرخه سواری است این روز‌ها در حال تمرین هستم تا بتوانم برای حضور در مسابقاتی که در صورت بهتر شدن وضع کرونا، برگزار خواهد شد، آماده شوم.

چطور شد که از بین ژانر‌های مختلف عکاسی به عکاسی نجومی علاقه‌مند شدید؟

قبل از اینکه وارد عکاسی شوم مربی نجوم بودم و زندگی ام درگیر آن بود. از طرفی از بچگی به هنر علاقه داشتم. امروزه هم کسی نیست که عکاسی را دوست نداشته باشد، چون با وجود دوربین‌های با کیفیت در موبایل‌ها همه دوست دارند که از فضا‌های مختلف عکس بگیرند. درنتیجه علم نجوم و علاقه دیرینه به هنر مرا به سمت عکاسی نجومی کشاند. از سال 89 هم که خودم دوربین خریدم، فعالیت هایم در این عرصه جدی شد.

آیا نزد استاد خاصی آموزش دیدید؟

خیر؛ من در ابتدا با دوربین دیگران عکس گرفته و فوت و فن کار را یاد گرفتم. بعد از اینکه تصمیم من برای عکاسی نجومی قطعی شد، ورزش حرفه‌ای یعنی دوچرخه سواری را کنار گذاشتم. دوچرخه‌ای که داشتم را فروختم و با پول آن دوربین خریدم.

4 سال برای ثبت یک عکس صرف کردم

چرا تاکنون نمایشگاهی از آثارتان برگزار نکرده اید؟

لزومی ندیده ام. برعکس برای خیلی از ژانر‌های عکاسی من 4 سال وقت صرف کردم تا فقط یک عکس ثبت کنم. یعنی ممکن است یک عکاس طبیعت با یک ماه کارکردن مجموعه‌ای قوی جمع کند و بتواند آن‌ها را به نمایش بگذارد. البته در عکاسی نجومی هم می‌شود که یک ماه وقت اختصاص داد و از آسمان عکس گرفت. اما سوژه‌های خاص و لوکیشن‌های سخت بسیار مرا درگیر می‌کند.

آیاکاشان که منطقه زندگی شماست، در علاقه مندی تان به عکاسی نجومی موثر بود؟

به نوعی بله؛ تقریبا سال 90 که حرفه عکاسی برایم جدی شده بود، عکاسی نجومی را از بنا‌های تاریخی کاشان شروع کردم. ارتباط معماری سنتی با وضعیت آسمان و شاخص‌های نجومی یکی از این دلایل بود. ساخت خانه‌های قدیمی بر اساس معماری گودال باغچه‌ای بوده و این خود باعث می‌شود که از پشت بام همه خانه‌ها، افق باز و دید گسترده و نمای کامل از آسمان داشته باشید و یا در حوض‌های همان خانه‌های قدیمی می‌توان بازتاب آسمان را دید. در اوایل کارم یک مجموعه عکس از آثار تاریخی کاشان گردآوری کردم و سپس پیشنهاد چاپ و انتشار آن مجموعه را با چند ناشر و مسئولان این شهر در میان گذاشتم. اما متاسفانه آن‌ها استقبال نکردند و من هم دیگر برای کامل کردن آن مجموعه انرژی صرف نکردم.

درباره تصویر خاصی که از قله دماوند ثبت کرده اید توضیح دهید.

نمونه تصویری که در آن سایه کوه در آسمان بیفتد، در اینترنت پر است و نجوم ایران هم به خوبی با آن آشناست. اما ایده ثبت این تصویر با دماوند و اینکه ماه کنارش بیاید نمیدانم چطور در ذهن من شکل گرفت. اما قطعا نقطه آغاز آن از سال 95 و همزمان با شروع اولین تلاش‌های من برای صعود به قله بود که در سال 96 این اتفاق افتاد.

عکاسی در قله نیاز به شانس دارد

نکته مهم در ثبت این لحظه، قرار گرفتن عکاس روی قله است. از طرفی زمان مناسب برای شکار این تصویر هم طلوع و یا غروب خورشید است که همزمان با آن، ماه کامل در آسمان طلوع می‌کند. باید بگویم باتوجه به اینکه دمای دماوند بسیار متغیر است و هوا هم باید در نقطه طلوع و غروب خورشید و همچنین نقطه طلوع ماه کامل صاف باشد، چیزی بجز شانس نمی‌تواند عکاس را یاری کند، زیرا اصلا نمی‌توان شرایط را پیش بینی کرد. من در این 4 سال هر بار که به قله صعود می کردم منتظر آن ساعت و ثبت آن لحظه خاص بودم.

چرا قله دماوند را برای عکاسی انتخاب کردید؟

در سال 92 یا 93 اولین شبی که از دماوند عکاسی کردم بیشتر مجذوب این قله شدم و از آن به بعد تقریبا تمام فعالیتم را بر پایه عکاسی از مناطق کوهستانی به ویژه قله دماوند قرار دادم، زیرا این مناطق کاملا بکر مانده اند. یعنی تاکنون هیچ عکاس نجومی پیدا نشده که بتواند با دیدگاه نجومی خود یک پدیده خاص در آنجا را شکار کند. به همین دلیل تصمیم گرفتم به جای اینکه انرژی ام را در بخش‌های مختلف عکاسی نجومی صرف کنم روی قله دماوند متمرکز کنم. در حال حاضر من پتانسیل ثبت تصاویر ناب از قله دماوند را دارم، اما شاید بعد از من کسی پیدا نشود که این کار را انجام دهد، زیرا در وهله اول اطلاعات نجومی بالایی را می‌طلبد و در کنار آن ورزش و آمادگی جسمانی هم جزء ضروریات است.

یک سال تمرین برای صعود به قله و ثبت عکس

کمی از سختی‌های عکاسی روی قله برایمان بگویید.

قبلا هم گفتم مشابه خارجی این تصویر موجود است، اما آن قله‌ها یا خیلی کم ارتفاع هستند و یا تا بالا جاده دارند. به طور مثال در قله موناکیا که بزرگترین رصدخانه‌های دنیا را آنجا ساخته اند، کلی آدم زندگی می‌کنند و خیلی برای ثبت این تصاویر به خودشان زحمت نداده اند. در صورتی که تاکنون کسی نتوانسته در ایران این عکس از دماوند را شکار کند، زیرا شرایط آن واقعا طاقت فرساست. وقتی روی قله میروی اکسیژن نصف سطح دریاست و متابولیسم بدن کاملا به هم میریزد. من یکسال تمرین می کنم برای آنکه سالم بروم و برگردم. اگر بدن من کمی ضعیف باشد، تضمینی برای برگشتم وجود نخواهد داشت. تا خورشید غروب می کند دما یک دفعه پایین می‌آید. از آنجایی که باید در زمان عکاسی ثابت باشم، دمای بدن من پایین می‌آید و چند بار هایپوترمی شده ام؛ بنابراین من و شما هستیم که با قله دماوند ارتباط برقرار می‌کنیم. اما از نظر کسی که در قله موناکیاست و هرماه نمونه‌های این تصاویر را می‌بیند خیلی چیز پیچیده‌ای نیست. در صورتی که در نظر نمی‌گیرد در ایران کسی تاکنون این تصویر را ثبت نکرده است. ما برای گرفتن عکس صعود داشتیم، اما آن‌ها خانه و زندگی شان همان بالاست. شاید این عکس برای یک منجم بین المللی آشناست، اما در ایران برای اولین بار اتفاق می‌افتد.

استقبال مردم از عکس‌های شما در فضای مجازی و... چگونه بوده است؟

در بیشتر پیام‌هایی که بعد از تصویر قله دماوند دریافت کردم مخاطبان از اینکه من دست از تلاش برای ثبت این سوژه برنمیدارم و در این راه خسته نمی شوم متعجب شده بودند. این تلاش همیشگی برای همه جالب است و برای خیلی ها الگو قرار گرفته. اعتراف میکنم که مجید قهرودی قبل و بعد از سال 85 قابل مقایسه با یکدیگر نیست و دلیل این تغییر و تحول نجوم بود. در همه این سال‌ها تلاش کردم که به نوعی به واسطه نجوم زندگی دیگران را هم متفاوت کنم. عکاسی نجومی ابزاری است تا بتوانم در حد توان، به دیگران کمک کنم. اگر با نجوم آشنا نمی شدم نمیدانم الان کجا بودم؟

هیچ کدام از سایت‌ها بابت انتشار عکس به من حق تالیف نمی‌دهند

آیا شما از طریق انتشار و فروش عکس هایتان درآمدزایی می‌کنید؟

من عکس هایم را برای مسابقه‌ها و یا مجلات خارجی می فرستم، اما هیچ کدام از سایت‌ها بابت انتشار عکس به من حق تالیف نمی‌دهند. درآمد از طریق عکاسی نجومی به نوعی صفر است. با اینکه عکس‌ها را می خرند، اما مبلغش آنقدری نیست که بتوان روی آن حساب کرد. زیرا هزینه‌های لازم برای انجام چنین پروژه‌هایی بسیار زیاد است و تجهیزات ویژه لازم دارد.

توانایی ثبت تصاویر غیرممکن را دارم

از بخش دولتی چه انتظاری دارید؟

من سوژه هایم را پیدا کنم و بگویم که چنین عکسی را می توان ثبت کرد و در مقابل مسئولان بگویند که چه حمایت‌هایی می توانند داشته باشند. برخی مکان ها و لحظه‌ها هستند که کسی نمی‌تواند آن‌ها را ثبت کند، اما من میتوانم، بنابراین دوست دارم که بخش دولتی هم کمک کند.

برای ادامه حرفه خود چه چشم اندازی در نظر گرفته اید؟

در وهله اول تمرکزم بر قله دماوند است که بتوانم بقیه لحظات آن را هم ثبت کنم. بعد از آن به قله‌های مطرح کشور خودمان میروم و سپس عکاسی نجومی خود را تا نقاط ناشناخته دنیا بسط می‌دهم.

انتهای پیام /