جای زندگینامه مفاخر در سینمای ایران خالی است

در آخرین ایستگاه ششمین روز از جشنواره فیلم فجر، نشست رسانه‌ای فیلم «پروین» به کارگردانی محمدرضا ورزی برگزار شد.

در این نشست محمدرضا ورزی کارگردان، محمدرضا شریفی نیا تهیه کننده، مارال بنی آدم، آزیتا حاجیان، ملیکا شریفی نیا، محمدرضا شهبانی نوری، محمد شعبان پور، بازیگران، علی کیان ارثی صدابردار، بهزاد عبدی آهنگساز، شهرام خلج طراح چهره پردازی، مسعود اوسطی طراح صحنه، مهدی حسینی وند تدوینگر، فرشاد خالقی فیلمبردار، رویا ابراهیمی طراح لباس، مهرداد جلوخانی صداگذار حضور داشتند.

محمدرضا ورزی کارگردان این اثر در ابتدای این نشست گفت: از همه دوستان علی‌الخصوص بانوان سپاسگزارم که فیلم را تماشا کردند. ایده این فیلم حدودا 12 سال پیش در ذهن من شکل گرفت. علاقه‌مند هستم در حوزه مفاخر کار کنم و در سینمای ایران جای زندگینامه مفاخر خالی است. چند بار فیلمنامه را بازنویسی کردم و واقعا منابع زندگینامه‌ای پروین اعتصامی گسترده نیست.

مارال بنی آدم گفت: از تهیه کننده و کارگردان برای دعوت به پروژه سپاسگزارم. بازی در این نقش سعادت بزرگ و بزرگترین شانس هنری من بود. من پیش از آغاز سر مزار ایشان رفتم و کسب اجازه کردم. امیدوارم سینمای ایران از این مشاهیر بهره ببرد. زندگینامه افرادی که می‌تواند راه و روش درستی به ما بیاموزد.

وی ادامه داد: زمانی که به این پروژه اضافه شدم فرصت کمی داشتم و ساعت‌ها با آقای ورزی جلسه داشتیم و منابع را در اختیار من گذاشتند. از محققین هم درخواست کردم که مطالب و منابع مختلف از این بزرگوار را در اختیار من بگذارند. نامه‌هایی از این شاعر بزرگ را در اختیار من گذاشتند که به دوست صمیمی خود ارسال می‌کرده است. تمام منابع را کنار هم قرار دادم و تلاش کردم تا از همه آن‌ها بهره ببرم.

آزیتا حاجیان نیز مطرح کرد: برای من بازی در نقش مادر پروین افتخار بزرگی بود. شاید نسل نو بیشتر با فروغ آشنا باشند، ولی واقعا پروین شعر‌های بسیار زیبایی دارد.

وی در ادامه افزود: هر منبعی که بود در اختیار ما گذاشتند. مادر پروین هم مانند هر مادر دیگری نگران فرزندش بود. من یک مادر را با تمام دغدغه‌هایش بازی کردم.

ملیکا شریفی نیا بیان کرد: نقش آگرین برای من بسیار جذاب بود و این شخصیت زایده تخیل نویسنده است و وجود خارجی ندارد. با تمام وجودم سختی‌ها و غمش را حس کردم. خیلی از آقای ورزی سپاسگزارم که به من کمک کردند. از مادر عزیزم و مارال نیز سپاسگزارم.

محمد شعبان‌پور دیگر بازیگر این فیلم گفت: من قرار بود فضل الله را بازی کنم اتفاقاتی افتاد و گفتند تو ابوالفتح را بازی کن. مدتی گذشت و گفتند پروین را بازی کن! خیلی سپاسگزارم از آقای شریفی نیا و ورزی و خیلی سخت است در این فضا به کسی که کار اول سینمایی‌اش را انجام می‌دهد. بیشتر من را با کار‌های طنز می‌شناسند و واقعا هر کسی این ریسک را نمی‌کند. به همین دلیل از آقای ورزی و شریفی نیا سپاسگزارم. اگر نقش خوب درآمده شما به پارتنر‌های من نگاه کنید.

بنی آدم بیان کرد: واقعیت رقابت سیمرغ جذاب است. ولی امیدوارم بازیگری که لیاقتش را دارد سیمرغ را به خانه ببرد. پدر و مادرم فیلم را دیدند و پدرم گفتند از تو راضی هستم و این بزرگترین سیمرغ برای من بود.

محمدرضا شهبانی نوری بازیگر دیگر این فیلم گفت: بعد از 26 سال آقای شریفی نیا دوباره یاد من کردند. ما در درخت گلابی کار کرده بودیم. آقای شریفی نیا به من کمک کردند. در این مدت 20 فیلم کوتاه ساختم. از همه همکاران عزیز و بزرگوارم سپاسگزارم. از استاد عزیزم خانم حاجیان سپاسگزارم که به من بسیار کمک کردند.

وی ادامه داد: جنبه آموزشی سینما برای من بسیار مهم است. از اینکه در فیلمی بازی کردم که خاصیت آگاهی بخشی و سرگرمی هم دارد، واقعا خوشحالم. چنین آثاری می‌توانند به جامعه کمک کنند.

علی کیان ارثی صدابردار گفت: بیش از نیمی از صدای این اثر سر صحنه انجام شده است. در ساخت این گونه آثار خیلی صدابرداری کار سختی را در پیش دارد و به دیده شدن اثر کمک می‌کند.

فرشاد خالقی فیلمبردار این فیلم گفت: امیدوارم از فیلم خوشتان آمده باشد. برای فیلمبردار حضور در چنین آثاری خوشبختی است. این چندمین همکاری من با آقای ورزی بود. نوع دوربین و لنز‌ها طوری بود که بتوانیم بافت مورد نظر فیلم را در بیاوریم و در بحث نور هم مثلا در نورپردازی خانه پروین تلاش کردیم از نور‌های نرم استفاده کنیم. وارد هر صحنه که میشدم با حس و حال پروین وارد می‌شدم. از گروه فیلمبرداری به طور ویژه تشکر می‌کنم.

بهزاد عبدی آهنگساز این اثر گفت: موسیقی فیلم یکی از پروژه‌های سخت و دومین تجربه همکاری من با آقایان شریفی نیا و ورزی بود. به خاطر ماجرایی که روی پرده اتفاق می‌افتد کار را بسیار دوست دارم و از کار خود راضی هستم. اگر اتفاقی افتاده مجموعه بوده و من هم تلاش کردم صدای دوستان را به گوش برسانم. ساز اصلی ویولن سل بود که نوعی صدای عاشقانه است. از ساز بالاوان و ارکستر زهی نیز در کار وجود داشتند.

وی افزود: موسیقی ریتم دارد. طبیعی است که موسیقی بدون ریتم اصلا وجود ندارد. اصل ماجرا این است ما تلاش کردیم ریتم را درنظر بگیریم اگر موفق بودم لطف خدا و همراهی دوستان بوده است.

در بخش دیگر این نشست مسعود اوسطی طراح صحنه گفت: مانند کار‌های تاریخی سختی‌های خود را داشت و تمام تلاش خود را کردیم تا به بهترین شکل ممکن کار را پیش ببریم.

مهرداد جلوخانی صداگذار این اثر گفت: سعی کردیم خارج از قاب چیزی انجام نشود.

محمدرضا ورزی بیان کرد: به میزانی که فیلمنامه نیاز داشت به فضل الله خان پرداختیم. تا جایی نشان دادیم که به طلاق رسید. طلاق که یکی از دستاورد‌های آن اشعار خانم پروین اعتصامی بود.

این کارگردان گفت: زندگی مفاخر را دوست دارم. نسل جدید فیلمساز بیشتر به تولید چنین آثاری توجه کنند. فیلم تختی و کمال الملک این دو بیوگرافی بودند که ماندگار شدند و جای این دست فیلم‌ها واقعا خالی است.

ورزی مطرح کرد: درباره فراز‌هایی که انتخاب کردم از ابتدا با آقای شریفی نیا مشورت می‌کردیم و هدف اصلی من از این بیوگرافی یک پیام بود. پیام من بیشتر این بود که یک زن در شرایط خاص دوران خودش برای تثبیت خود چقدر تلاش کرد و متاسفانه در زمان خودش طمع شهرت را نچشید. در زمان فیلمبرداری هم همچنان روی فیلمنامه کار می‌کردیم و سعی کردیم به مطلوب‌ترین شکل ممکن برسیم.

وی افزود: فروغ فرخزاد که اشعارشان را دوست دارم، نمیدانم چرا این مرزبندی بین دو شاعر اتفاق افتاد و قیاس شکل گرفت.

این کارگردان ادامه داد: خانواده در پروین شدن پروین اعتصامی بسیار تاثیرگذار بودند و به همین دلیل در این فیلم به زندگی این خانواده تمرکز شده بود. جایی که شکل‌گیری شخصیت پروین شکل گرفت.

ورزی افزود: انتخاب من برای نقش پدر، خود آقای شریفی نیا بودند؛ برخلاف نظر خود آقای شریفی نیا.

محمدرضا ورزی مطرح کرد: یکی از مهم‌ترین منابع ما، از نگاه منتقد و کسی است که دشمنی با پروین داشته است؛ کتابی تحت عنوان تهمت شاعری. نکاتی گفته بود که خود مشاهده کرده بود. فردی که آقای بیژن بنفشه خواه نقش او را بازی کردند. مجموع مقالات و مصاحبه‌ها نیز ازجمله منابع مهم ما بودند.

کارگردان فیلم پروین گفت: ما نمی‌توانستیم تمام ابعاد زندگی پروین را در یک فیلم نشان دهیم در غیر این صورت باید یک سریال می‌ساختیم.

وی ادامه داد: آگرین برگرفته از اشعار پروین بود. جایی که به مردم کمک و مهربانی می‌کرد و.... تلاش کردم و انتخاب کردم که این بخش از زندگی پروین را نشان دهم.

محمدرضا شریفی نیا گفت: الان دنیا دنبال چهره که کاملا شبیه باشد، نمی‌گردد. از نظر من یک پروین ساخته شد. من دیگر مارال بنی آدم را پروین می‌دانم. بسیار ارزشمند است که به یک شخصیت با مفاهیم درونی‌اش بپردازیم نه صرفا چهره.

وی درباره حاشیه‌هایی که درباره نزدیک نبودن شباهت چهره او با پدر پروین توضیح داد: چهره بیست و چند ساله پدر پروین را کنار تصویر شصت و خرده‌ای ساله من گذاشته و آن را مقایسه می‌کنند.

شریفی نیا در پایان گفت: واقعا دوست نداشتم به عنوان بازیگر در این پروژه باشم. ولی باعث افتخارم است که در این پروژه فاخر حضور داشتم. پروین تنها زنی است که حق خود را از این جامعه گرفت.