جزئیات جدید میدان آرش / سهم کدام کشور بیشتر است؟

میدان گازی آرش، یک میدان مشترک میان ایران، کویت و عربستان است که کویت ادعای مالکیت بیشتری نسبت به این میدان دارد.

فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیاء با بیان اینکه 40 درصد از میدان گازی آرش متعلق به جمهوری اسلامی ایران است، گفت: ورود ایران به میدان آرش از نان شب واجب‌تر است.

سردار عبدالرضا عابد درباره ورود قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء به میدان گازی آرش اظهار داشت: استفاده از سهم ایران از میدان آرش از نان شب برای کشور واجب‌تر است.

وی تاکید کرد: نبود عزم و اراده برای استفاده ایران از منابع گازی میدان آرش باعث شد که کشورهای همسایه مانند کویت و عربستان شروع به برداشت از این میدان کردند و ما هم در ایران آنها را تماشا می‌کنیم تا اینکه ببینیم چه زمانی برای حضور ایران در میدان آرش تصمیم گرفته می‌شود. این در حالی است که این میدان بین تعدادی از کشورها از جمله ایران مشترک است.

فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیاء درباره ادعاهایی مبنی بر اینکه ایران سهمی در میدان آرش ندارد، گفت: خیر این موضوع صحت ندارد، مگر می‌شود ایران سهمی در منابع میدان آرش نداشته باشد، 40 درصد میدان آرش متعلق به جمهوری اسلامی ایران است.

سردار عابد ادامه داد: صندوق توسعه ملی برای تامین مالی حضور قرارگاه خاتم الانبیا در میدان آرش اعلام آمادگی کرده است و با سایر نهادها در حال مذاکره هستیم که نحوه اجرای کار چگونه باشد و شکل ورود قرارگاه در میدان آرش در قالب قرارداد epc خواهد بود.

قدمت میدان آرش یا به تعبیر کویتی ها الدوره به کشف آن که گفته شده توسط ایران انجام شد به سال 1346 یعنی 67 سال پیش برمی‌گردد. این میدان در منطقه شمالی خلیج فارس قرار دارد و همان‌طور که می‌دانید ما در حقوق بین‌الملل دریاها تقسیم‌بندی های دقیقی داریم، اگرچه در مقام عمل و اجرا با استثنائات و تعاریف و شعبات مختلفی مواجه است، یعنی بحث‌های مختلفی مطرح می‌شود و در برخی از موارد نمی‌شود دقیق گفت که یک محل خاص در آب‌های سرزمینی واقع شده یا در منطقه انحصاری - اقتصادی. بنابراین ما در رژیم حقوقی بین‌المللی مفاهیمی چون آب‌های ساحلی، آب‌های سرزمینی و منطقه انحصاری - اقتصادی داریم که هر کدام در حقوق بین‌المللی دریاها تعاریف خاص خود را دارند. طبق این تعاریف بخش عمده ای یعنی بیش از 40‌درصد میدان آرش در قلمرو دریایی ایران قرار می‌گیرد و طبق قوانین جاری دنیا ایران حق بهره‌برداری و اکتشاف در آن را دارد، منتها با توجه به تاریخ طولانی و عدم‌توافق بر برداشت مشترک از این میدان بین کویت که ادعای بیشتری دارد و ایران در قبل و بعد از انقلاب، این مساله با تعلل و کاستی روبه‌رو بوده است.

از حدود دو سال پیش یعنی سال 2022 میلادی عربستان هم مدعی شده که در این حوزه منافعی دارد و قلمرو دریایی این کشور هم شامل میدان می‌شود؛ بنابراین عربستان با کویت توافق کردند که بدون در نظر گرفتن سهم 40 درصدی ایران از این حوزه برداشت کنند و از 20 تریلیون فوت مکعب ذخیره گازی این میدان، کویت گویا دو میلیون مترمکعب استخراج می‌کند، در حالی که نیاز گازی این کشور کمتر از این میزان است و به جای اینکه بر سر میز بنشیند و از کارشناسان بین‌المللی درخواست بررسی کند و به حقانیت جمهوری اسلامی ایران پی ببرد، در اتحادیه عرب و در اجلاس‌های مختلف اعلام می‌کند که ایران قصد دارد به ناحق به این منابع دسترسی پیدا و خود را با ما شریک کند. در حالی که ایران از سال 1346 مستحق منافع و مشارکت 40 درصدی در این منابع عظیم بوده است؛ منابعی که علاوه بر 20 تریلیون فوت مکعب گازی که گفتم، مقادیر زیادی نفت و میعانات دیگر را در خودش جای داده و یکی از ذخایر بزرگ استراتژیک منطقه خلیج فارس محسوب می‌شود. از طرفی از بعد سیاسی بعد از هفت سال تنش و بحران در روابط جمهوری اسلامی ایران و دولت سعودی، در دولت مرحوم رئیسی با مذاکراتی که به عمل آمد به این نتیجه رسیدند که مدارا کنند.