جشنواره تئاتر؛ یک اتفاق هنری برای زندانیان در محفل خاصِ فرهنگی
زندان‌های کشور رفته‌رفته ورودی جدی به برنامه‌های فرهنگی و هنری دارند تا بازسازگاری اجتماعی زندانیان را به شیوه‌های بدیع و جذاب دنبال کرده و به شکل صحیح آنچه در زندان‌ها می‌گذرد را به افکار عمومی منتقل سازد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری تسنیم، زندان‌ها محل نگهداری مجرمین و دسته‌های مختلف بزهکاران با جرائم مختلف است که برخی مشمول جرائم عمدی‌اند و برخی غیرعمد و مالی. نه‌تنها نگهداری زندانیان بلکه «بازسازگاری» و «اصلاح و تربیت» آنان، مهمترین هدف مدیریت زندان‌ها به شمار می‌رود که بالتبع بازاجتماعی کردنشان نیز سخت است و دشوار.
سازمان زندان‌ها چندسالی است که برنامه‌های مختلفی را در روند بازسازگاری زندانیان درپیش گرفته تا هم فضای زندان را برای زندگی مددجویان منطبق با استانداردها کند و هم روند اصلاح و تربیت‌شان را به شکل خاص عملیاتی کند.
«جشنواره تئاتر زندان‌های کشور» در چند روزه اخیر بیستمین دوره خود را در استان فارس پشت سرگذاشت؛ جشنواره‌ای که بالغ بر 200 گروه تئاتری را گردهم آورد و در کنار انعکاس واقعی محیط زندان‌ها، توانست تأثیر برنامه‌ریزی‌های فرهنگی درون زندان بر زندانیان را در افکار عمومی به نمایش بگذارد.
بیستمین جشنواره تئاتر زندانیان در شیرازنکته جالب اینکه بازیگران این آثار زندانیانی هستند که درون زندان و ذیل برنامه‌های هنری و کارگاهی موجود، کسب هنر کرده و امروز تبدیل به مددجویان هنرمند شده‌اند. به همین دلیل است که رئیس سازمان زندان‌ها در اختتامیه این جشنواره بر تأثیر تئاتر در امر اصلاحوتربیت مددجویان تأکید می‌کند.
محمدی اعتقاد دارد که «زندان شبیه شهری است که مددجویان آن نیز قابلیت‌های متفاوتی دارند و باید این استعدادها را کشف و شکوفا کرد. پس مکلفیم درراستای رسالت اصلاحی‌وتربیتی سازمان زندان‌ها از روش‌های کارآمد مثل هنر بهره‌مند شویم و به عبارتی باید تئاتر را در تربیت دینی و معنوی زندانیان بکار گیریم.»
به گفته او؛ «تئاتر ابزار درمانی و اثربخش است که نقش جدی در توانمندسازی و اصلاح زندانیان دارد. هدف جشنواره تئاتر زندانیان نیز تمرین برای زندگی بهتر است یعنی فرصت و بستری برای تعامل و تبادل تجربیات خواهد بود.»
باید متذکر شد که هنر می‌تواند فضایی جذاب را به ذهن مخاطب متبادر کند و سازنده محفلی پرنشاط باشد که در آن عده‌ای دورهم جمع‌اند و برای مخاطب دست به روایت داستان می‌زنند. این داستان‌پردازی نیز ممکن است در قاب سیما و سینما و یا روی صحنه رخ دهد. در این بین «تئاتر» هنر صحنه و مأخذ دیگر هنرهاست که با آن می‌توان ایجاد تحول کرد. حرکت مدیریت زندان‌ها به‌سمت تحول‌آفرینی بر زندانیان با ابزار هنر تئاتر نیز بواسطه تأثیراتی است که می‌تواند بر زندانی و انتقال مفاهیم به مخاطب داشته باشد.
تبدیل زندان‌ها به محافل فرهنگی و تربیتی اقدامی دشوار است که در دستور کار سازمان زندان‌ها قرار دارد تا با بکارگیری برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و جشنواره‌های هنری موجبات تغییر و اصلاحوتربیت مددجویان در محیط «زندان» را رقم بزند. تماشای نزدیک آثار جشنواره تئاتر زندان‌ها نشان می‌داد که مجرم قابل تغییر است اگر برای آنان برنامه‌ریزی منسجم داشت و زمینه اصلاح و تربیت آنان را به طرق علمی فراهم ساخت.
در هر جامعه‌ای محیط زندان بستری آسیب‌زاست چراکه اینجا مجرمین‌اند که گرد یکدیگر آمده‌اند و نه مردمی بدور از جرم و بزه. پس می‌توان با رویدادهای فرهنگی، جذاب و البته تأثیرگذار آنان را جذب و آموزه‌های صحیح را در قالب هنر تلقین کرد. چه‌بسا بسیاری از آنان افرادی هستند که به جای مشکلات مادی از فقر معنوی‌ست که رنج می‌برند. تدارک و برگزاری جشنواره‌های مختلف در مراکزی مثل زندان‌ها و مشارکت زندانیان بویژه در عرصه‌های هنری همچون «تئاتر زندان‌ها» بدعتی چندین‌ساله و جالب‌توجه است که می‌تواند نه‌فقط زندانی بلکه افکار عمومی را نیز نسبت به واژه «زندان» به‌عنوان مراکز اصلاحی و تربیتی به‌درستی متأثر سازد.
