جنگ آمریکا علیهِ کتاب / سانسور هزاران کتاب در یکسال

گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو_ "خبرگزاری الجزیره" در گزاشی با اشاره به فرارسیدن روز جهانی کتاب، به طور خاص به افشاگری از جنگ پنهان و گسترده دولت آمریکا و مقام‌های ایالتی این کشور علیه انتشار و توزیع برخی کتاب‌ها و ممنوع سازی آن‌ها در کتابخانه‌های این کشور پرداخته است.

خبرگزاری الجزیره در گزارش خود می‌نویسد: «زمانی "جورج واکر بوش"، فرماندار سابق تگزاس و چهل و سومین رئیس جمهور تاریخ ایالات متحده آمریکا یک سخن عجیب را به زبان آورد. وی گفت: "به ندرت این سوال پرسیده می‌شود که آیا کودکان ما چیزی یاد می‌گیرند؟ "

این پرسش اکنون بیش از هر زمان دیگری در آمریکایِ فعلی و در شرایطی که چند روز از روزِ جهانی کتاب می‌گذرد، مطرح می‌شود و معنا و مفهوم پیدا می‌کند. جالب اینکه اکنون ایالت تگزاس آمریکا، پیشروِ کلیه ایالت‌های این کشور در جنون عجیب قدغن کردن و ممنوعیت کتب مختلف است.

بر پایه آنچه نهاد موسوم به PEN America به عنوان یک نهاد حامی آزادی بیان در آمریکا مطرح کرده، در فاصله میان 1 جولای 2021 تا 31 مارس 2022، چیزی در حدود 1568 ممنوعیت مرتبط با کتب مختلف در کتابخانه‌های مدارس و کلاس‌های درس 26 ایالات آمریکا به ثبت رسیده است.

در این رابطه ایالت تگزاس با 713 مورد، پنسیلوانیا با 456 مورد، فلوریدا با 204 مورد و اوکلاهاما با 43 مورد ممنوعیت، رتبه‌های بیشترین ممنوع سازی کتاب‌ها را در اختیار داشته اند. انجام این قبیل اقدامات عملا آمریکا را که سال‌ها ادعای این را داشته که مهد آزادی بیان است، با یک چالش اساسی رو به رو کرده است.

بدون تردید، وضع محدودیت و قدغن کردن انتشار و توزیع کتاب ها، پدیده‌ای جدید نیست و از دهه 1600 میلادی در این کشور و ایالات‌های مختلف آن وجود داشته است. در قرن نوزدهم، کتاب‌های مختلفِ مرتبط با برده‌داری در ایالات جنوبی آمریکا ممنوع شدند. در آلمان نیز نازی‌ها کتاب آلبرت انیشتین موسوم به "نسبیت: نظریه خاص و عمومی" را قدغن و ممنوع کردند (البته که ده‌ها عنوان کتاب دیگر نیز در این دوره از سوی نازی‌ها ممنوع شد).

علی رغم مبهم بودن این گزاره که اساسا چه مقدار وضع این محدودیت‌ها اثرات موفقیت آمیزی داشته، البته که نسبت تنگاتنگی با این مساله دارد که اساسا ما چگونه واژه موفقیت را تعریف کنیم. خشم قابل توجهی که این رویه ایجاد می‌کند در نوع خود می‌تواند پوششی را جهت انحراف افکار عمومی آمریکا از توجه به مشکلات حقیقی کشورشان فراهم کند.

در این رابطه می‌توانیم به نمونه عجیب شهر "لیانو کانتی" که در شمال غرب مرکز ایالت تگزاس یعنی شهر آستین قرار گرفته و مقام‌های محلی تصمیم گرفته اند تا به طور کامل کتابخانه عمومی این شهر را پس از آنکه یک قاضی فدرال دستور به بازگشت 17 مورد کتاب ممنوع شده به قفسه‌های کتابخانه مذکور را داد، ببندند، اشاره داشته باشیم.

این کتاب‌ها شامل مواردی نظیر کتابِ "کوکلاکس کِلان: تولد یک گروه تروریستی آمریکایی" نوشته شده توسط "سوزان کمپل بارتولتی" می‌شود. کتابی که در خودِ آمریکا نیز تاکنون جوایز معتبری را برده است. جالب این که چند مورد کتاب‌های کودکان نیز در لیست مذکور حضور دارند.

این موضوع ما را به این نکته مهم متوجه می‌سازد که در کشوری که غرقِ در نژادپرستی، تبعیض، نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی، افزایش بی خانمان ها، رکود و اعتیاد است، مقام‌های آن به خود اجازه می‌دهند تا انتشار و توزیع چند کتاب را به عنوان مشکلات اساسی و محوری جامعه و کشورشان معرفی کنند.

در شرایط فعلی، تیراندازی‌های دسته جمعی در آمریکا به یک پدیده عادی و تقریبا روزمره تبدیل شده اند. در این راستا تنها در یک فقره در ماه مِی، یک نوجوان مسلح 18 ساله، 19 کودک و 2 بزرگسال را در یک دبستان در ایالت تگزاس آمریکا به قتل رساند.

واضح است که وجود هر کتاب در قفسه‌های کتابخانه‌های شهر‌های مختلف آمریکا به این معنا نیست که تمامی مردم آن‌ها را خواهند خواند. این مساله به ویژه در عصر و دوره کنونی که فناوری‌های دیجیتال رشد و رونق قابل توجهی پیدا کرده اند، بیش از پیش از اهمیت برخوردار می‌شود. یک چالش اجتماعی مهم دیگر که راهِ علاج آن، ایجاد ممنوعیت برای برخی کتاب‌ها و یا بستن کتابخانه‌ها در آمریکا نیست.

البته که باید توجه داشت که نخبگان حکومتی در آمریکا از هر گروهی، از رویکرد "تفرقه بینداز و حکومت کن" و یا تضعیف همبستگی جمعی نیز به شدت سود می‌برند. اساسا همین رویکرد آن‌ها هم است که موجب تشدید انزوای فردی و ایجاد میدان و زمینی حاصلخیز برای رشد پدیده تیراندازی‌های دسته جمعی در آمریکا می‌شود.

در این میان نباید فراموش کرد که کودکان آمریکایی نیز سال هاست در مدارس این کشور یاد می‌گیرند که چرا اقدامات دولت‌های مختلف این کشور در بمباران کشور‌های مختلف جهان به ویژه کشور‌های خاورمیانه ای، اقدامی درست است. آمریکا هنوز هم وقت و پول قابل توجهی را به نابودی دیگر کشور‌ها اختصاص می‌دهد.

این در حالی است که همین آمریکا نمی‌تواند نیاز‌های مهم مردم کشورش نظیر مسکنِ مقرون به صرفه، مراقبت‌های بهداشتی و سلامتی و آموزش مناسب را فراهم کند. جالب اینکه در همین شرایط شاهد آن هستیم که کارزاری گسترده علیه آزادی بیان و تفکر در این کشور از سوی نخبگان سیاسی آن به راه افتاده که یکی از عینی‌ترین جلوه‌های خود را در طرح ممنوعیت‌های عجیب برای انتشار و توزیع کتاب‌ها نشان داده است.

البته که وضعیت در آمریکا در این رابطه در حال بدتر شدن نیز است. جمهوری خواهان آمریکایی با توجه به قدرتی که ایالاتی مانندِ تگزاس دارند، در حال طرح ریزی مصوبات قانونی هستند تا فهرست کتاب‌ها و محتوای ممنوع شده در کتابخانه‌های مدارس و دانشگاه‌های این ایالات را طولانی‌تر کنند. عجیب‌تر اینکه در این میان دموکرات‌ها نیز با آن‌ها هم عقیده شده اند. در ایالت میسوری آمریکا نیز شاهد آن هستیم که نهاد‌های قانونی این ایالت به دنبال قطع بودجه کتابخانه‌های دولتی در بودجه پیشنهادی سالانه ایالت خود هستند.

بر اساس گزارش ماه مارس انجمن کتابخانه‌های آمریکا، چیزی در حدود 2571 مورد کتاب در سال 2022 هدفِ سانسور قرار گرفته اند که این میزان در مقایسه با سال 2021، از افزایش 38 درصدی حکایت دارد. کتاب‌هایی که عمدتا مربوط به جوامع رنگین پوست و اقلیت‌های آمریکایی بوده اند.

به نظر می‌رسد که دولت و جامعه آمریکا چیز‌های زیادی را برای مخفی کردن دارند. از این رو، در شرایطی که ما همین اخیرا روز جهانی کتاب را جشن گرفته ایم، مقام‌های آمریکایی باید توجه داشته باشند که نمی‌توانند پوسیدگی سیستماتیک نظام حکمرانی خود را پشت جلد کتاب‌های ممنوعه و قدغن شده پنهان سازند».

لینک:

https://www.aljazeera.com/opinions/2023/4/23/the-american-war-on-books