جنگ معدنی آمریکا و اروپا در آسیای مرکزی
به گزارش بخش بین‌الملل خبرگزاری اقتصاد ایران به نقل از Eurasia Review، در تعاملات خود با دولت‌های آسیای مرکزی، مقامات آمریکایی و اروپایی به نظر می‌رسد که بر گسترش دسترسی به ذخایر فراوان «مواد معدنی حیاتی» این منطقه متمرکز شده‌اند.
در روزهای گذشته، مقامات ارشد دولت ترامپ با قزاقستان دیدار کرده‌اند. وزیر انرژی، کریس رایت، در تاریخ 13 مارس در حاشیه یک کنفرانس انرژی در هیوستون، موضوع عناصر نادر را در دیدار با همتای قزاق خود، الماس‌دادام ساتکالی‌یف، مطرح کرد.
یک روز قبل‌تر، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، با صدور بیانیه‌ای پس از گفت‌وگو با وزیر خارجه قزاقستان و معاون نخست‌وزیر، مراد نورتلوی، اعلام کرد که ایالات متحده «به دنبال همکاری با قزاقستان برای تعمیق روابط اقتصادی در بخش‌های انرژی، ارتباطات و مواد معدنی حیاتی است.»
علاقه فزاینده آمریکا به مواد معدنی حیاتی برابر با افزایش علاقه اتحادیه اروپاست. کمیسیونر اروپایی برای مشارکت‌های بین‌المللی، یوزف سیلکاک، که سفر خود به پنج کشور آسیای مرکزی را از 12 مارس آغاز کرده، همچنین در حال بررسی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش معدن است.
یک بیانیه اتحادیه اروپا اشاره کرده که موضوع مواد معدنی حیاتی یکی از چهار موضوع اصلی بحث با رهبران آسیای مرکزی در طول سفر سیلکاک خواهد بود و اتحادیه اروپا به دنبال ترویج «بهترین شیوه‌ها، مشاغل جدید و تاب‌آوری اقتصادی» است. دیگر اهداف اصلی این سفر شامل بهبود زیرساخت‌ها در بخش‌های حمل‌ونقل، ارتباطات دیجیتال و آب، انرژی و اقلیم است تا تجارت بین آسیای مرکزی و اتحادیه اروپا گسترش یابد. در یک توقف در ازبکستان، سیلکاک قرار است از مجتمع معدنی و متالورژیکی آلماتی دیدن کند.
ازبکستان در اوایل مارس، ابتکاری به ارزش 2.6 میلیارد دلار برای توسعه بخش معدنی و معدنی خود اعلام کرد که فرصتی مناسب برای سرمایه‌گذاری ایالات متحده و اروپا ایجاد می‌کند.
در طول سفر اخیر خود به فرانسه، شاوکت میرضیایف، رهبر ازبکستان، توافقی به ارزش 5 میلیون دلار در زمینه معدنی امضا کرد، که رسانه دولتی Gazeta.uz در تاریخ 13 مارس گزارش داد. بر اساس این توافق، خدمات زمین‌شناسی فرانسه «تجربه و دانش خود را برای توسعه خدمات زمین‌شناسی ملی در ازبکستان» ارائه خواهد داد. پروژه دیگری شامل «مطالعات زمین‌شناسی و فنی مواد معدنی حیاتی» است.
بر اساس تحلیلی که در اواخر 2024 توسط مؤسسه لویی مستقر در استرالیا منتشر شده، کمبود تأمین عناصر نادر که برای راه‌اندازی بسیاری از ابزارهایی که ضروری در قرن 21 محسوب می‌شوند، مورد نیاز است، ایالات متحده و اتحادیه اروپا را وادار کرده تا به آسیای مرکزی به عنوان منبع تأمین نگاه کنند.
با این همه ایالات متحده و اتحادیه اروپا باید عقب‌افتادگی خود را جبران کنند تا سهم قابل توجهی در بخش معدن و مواد معدنی منطقه کسب کنند. چین مدت‌ها پیش به عنوان بازیگر غالب در این منطقه معرفی شده است.
براساس تحلیل مؤسسه لویی، تقاضای داخلی فزاینده چین برای مواد معدنی حیاتی - که عمدتاً با تولید روزافزون میکروچیپ‌ها و انرژی‌های سبز مرتبط است - منجر به علاقه استراتژیک قوی این کشور به این بخش از اقتصادهای آسیای مرکزی شده است. به طور مؤثر، پکن هم اکنون پیشتاز است، به‌ویژه در قزاقستان و تاجیکستان، که کنترل تقریباً تمامی مجوزهای استخراج عناصر نادر را به دست دارد.
در حالی که فرصت‌های کمی با عملیات‌های معدنی فعلی وجود دارد، ایالات متحده و اتحادیه اروپا فرصت دارند تا سهم بزرگی از پروژه‌های آتی را به دست آورند.
تحلیل مؤسسه لویی بیان می‌کند: رهبران آسیای مرکزی درک می‌کنند که بدون سرمایه‌گذاری خارجی (سرمایه‌گذاری مالی)، دانش و فناوری‌ها، بهره‌برداری از پتانسیل‌های محلی منابع شدنی نیست. آن‌ها همچنین متوجه شده‌اند که اقدامات مشترک به آن‌ها این امکان را می‌دهد که در تولید [مواد معدنی حیاتی] پیشرفت کنند و بدین ترتیب جایگاه خود را در زنجیره تأمین جهانی تضمین کنند.