جهان در بهت رژه اژدها
میدان تیان‌آنمن در پایتخت چین، دیروز چهارشنبه صحنه بزرگ‌ترین رژه نظامی تاریخ این کشور بود. دولت چین با برگزاری این مراسم باشکوه، هشتادمین سالگرد تسلیم ژاپن و پایان جنگ جهانی دوم را گرامی داشت و در حضور رهبران برجسته جهان، قدرت نظامی خود را به نمایش گذاشت. در این رویداد شکوهمند، رئیس‌جمهور شی جین‌پینگ، میزبان میهمانان عالی‌رتبه‌ای همچون ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، و کیم جونگ اون،...
صفوف منظم سربازان، تانک‌های پیشرفته و موشک‌های قاره‌پیما، پیامی آشکار از توانمندی‌های دفاعی پکن را به جهان مخابره کرد. اما در میان میهمانان، یک حضور غیرمنتظره توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد: «کیم جو آئه»، دختر نوجوان و جانشین احتمالی رهبر کره‌شمالی. این اولین سفر بین‌المللی شناخته‌شده او بود که در کنار پدرش و در چنین رویداد مهمی صورت می‌گرفت و گمانه‌زنی‌ها درباره آینده رهبری در پیونگ‌یانگ را بیش از پیش تقویت کرد. این دومین باری است که چین مراسمی با این ابعاد برای گرامیداشت پایان جنگ برگزار می‌کند. به گزارش رویترز، چین در بزرگ‌ترین رژه نظامی تاریخ خود، با نمایش طیف گسترده‌ای از تسلیحات پیشرفته، پیام بازدارندگی قدرتمندی را به جهان مخابره کرد. به گفته تحلیلگران، هدف شی جین پینگ، ارسال پیام به آمریکا، متحدانش، قدرت‌های منطقه‌ای و خریداران بالقوه فناوری بود.
به گزارش الجزیره، شی رژه را با یک سخنرانی افتتاح کرد و با اشاره به اینکه چین «هرگز از هیچ زورگویی نمی‌ترسد»، کنایه‌ای تلویحی به رویکرد ترامپ در قبال روابط جهانی زد. شی همچنین گفت: «امروز، بشریت بار دیگر بر سر دوراهی صلح یا جنگ، گفت‌وگو یا تقابل و برد - برد یا حاصل - صفر قرار گرفته است.» شی با پوشیدن کتی شبیه به لباس مائو و سخنرانی برای 50هزار نفر در میدان تیان‌آنمن، مردم چین را «قاطعانه در سمت درست تاریخ» خواند؛ نمادی از بازگشت به دوران اقتدار و تقابل. اما هدف اصلی این رویداد در تعاملات سه‌جانبه نهفته بود.
پوتین در اقدامی بی‌سابقه، از «شجاعت و قهرمانی» سربازان کره‌شمالی در نبرد با نیروهای اوکراینی در منطقه مرزی کورسک روسیه تمجید کرد؛ اعترافی ضمنی به مشارکت نظامی پیونگ‌یانگ در جنگ اوکراین. در مقابل، کیم جونگ اون با اشاره به پیمان استراتژیک ژوئن 2024، همکاری با مسکو را «بسیار تقویت‌شده» خواند و متعهد شد که کمک به روسیه را یک «وظیفه برادرانه» می‌داند. لیست مهمانان نشان‌دهنده این بود که شکاف میان پکن و غرب تا چه اندازه عمیق‌تر شده است؛ به‌ویژه بر سر همسویی نزدیک چین با روسیه در جنگ اوکراین. غیبت نمایندگان بلندپایه از دموکراسی‌های بزرگ غربی، از جمله ایالات متحده، کاملا به چشم می‌آمد.
با این حال، رهبران بسیاری از کشورهای جنوب شرق آسیا و آسیای مرکزی در این رژه حضور داشتند که موفقیت چین در تقویت شراکت‌های منطقه‌ای خود را به نمایش می‌گذاشت. این نخستین باری بود که سه رهبر کره‌شمالی، روسیه و چین در انظار عمومی با یکدیگر دیده شدند. این نمایش اتحاد در حالی بود که دونالد ترامپ، رهبران سه کشور را به «توطئه علیه آمریکا» متهم کرد؛ اتهامی که کرملین آن را رد کرد. اهمیت تاریخی این رویداد زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم این اولین حضور یک رهبر کره‌شمالی در رژه نظامی چین پس از 66 سال بود. آخرین بار، کیم ایل سونگ در سال1959 در چنین مراسمی شرکت کرده بود. این حضور، نشان‌دهنده تعمیق بی‌سابقه روابط در بلوک شرق و شکل‌گیری محوری است که غرب آن را با نگرانی دنبال می‌کند.