حفر چاه‌های نفت در ایران تا کجا پیش رفت؟

به گزارش مشرق، از ابتدای انقلاب اسلامی تا پایان سال 1399، معادل 4866 حلقه چاه نفت و گاز در ایران و توسط شرکت ملی حفاری حفر شده که از این تعداد، 411 حلقه در دریا حفاری شده است، از مجموع این چاه‌ها، 2467 حلقه توسعه‌ای، 118 حلقه توصیفی، 148 حلقه اکتشافی و 2133 حلقه تعمیری تکمیلی بوده، از لحاظ متراژ در مجموع 9 میلیون و 668 هزار و 811 متر حفاری انجام شده است.

طبق بررسی‌ها، از این تعداد حلقه چاه، حفاری 1884 حلقه چاه با متراژ 876 هزار و 914 متر جهت‌دار بوده، 37 هزار و 620 متر نیز مغزه‌گیری صورت گرفته که یک نوع حفاری خاص به‌منظور کسب اطلاعات از لایه‌های زمین و مخزن است. همچنین تاکنون 172 هزار و 343 عملیات خدمات فنی و تخصصی صورت گرفته و این در حالی است که قبل از انقلاب اسلامی بیش از 40 شرکت خارجی این خدمات را ارائه می دادند اما اکنون به صورت متمرکز در داخل انجام می شود.

از سوی دیگر، در سال 1399 حفر و تکمیل 116حلقه چاه نفت و گاز انجام شد که از این تعداد، 113 حلقه چاه در خشکی و 3 حلقه در دریا حفر شده، از مجموع این چاه‌ها، 26 حلقه توسعه ای، 2 حلقه توصیفی، 4 حلقه اکتشافی و 84 حلقه تکمیلی است که در حفظ، نگهداشت و افزایش ظرفیت تولید نقش مهمی دارد. بیشترین حجم حفاری در سال گذشته در گستره شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب انجام شد.

وسعت عملیاتی ملی حفاری در حوزه فعالیت شرکت های نفت فلات قاره، مهندسی و توسعه نفت، نفت مناطق مرکزی و مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران نیز تمرکز داشت، حفاری و تکمیل 12 حلقه چاه با مجموع 8590 متر در قالب پروژه ای در میادین مشترک غرب کارون نیز صورت گرفت.

بیشتر بخوانید

تحقق حفر و تکمیل 36 حلقه چاه های نفت و گاز

در این باره حمیدرضا گلپایگانی - مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره شرکت ملی حفاری ایران با اشاره به آخرین وضعیت حفر و تکمیل چاه های نفت و گاز گفت: در نیمه نخست سال جاری 36 حلقه چاه نفت و گاز تکمیل شده است و طی این مدت 2053 عملیات فنی و تخصصی را در قالب ارائه خدمات یکپارچه صنعت حفاری را محقق کردیم.

وی با بیان اینکه از چاه‌های حفر شده در شش ماه گذشته پنج حلقه توسعه‌ای، یک حلقه اکتشافی و 31 حلقه تعمیری تکمیلی بوده است، گفت: متراژ ثبت شده در این دوره 32 هزار و 458 متر بوده است.

به گفته رئیس هیئت مدیره شرکت ملی حفاری ایران شرکت حفاری بیش از 70 دستگاه حفاری خشکی و دریایی را در تملک خود دارد که از این تعداد هم اکنون 58 دکل در چرخه عملیات قرار دارد که 12 دستگاه در حفاری چاه های توسعه‌ای، 39 دکل در تکمیل چاه‌های تعمیری و 7 دکل در حفاری چاه‌های اکتشافی در مناطق نفت‌خیز جنوب، میادین مشترک غرب کارون و پروژه های اکتشافی در مناطق مختلف کشور استقرار دارند.

گلپایگانی با اشاره به اهمیت طرح‌های توسعه ای در حوزه اکتشاف گفت: برنامه‌های متعددی را برای افزایش سرعت کار طرح‌های اکتشافی در نظر گرفته‌ایم که به مرور اجرایی خواهیم کرد.

وی با اشاره به بومی‌سازی قطعات و تجهیزات کاربردی در صنعت حفاری به عنوان راهبردی برای تحقق برنامه‌های اقتصاد مقاومتی، گفت: طراحی و ساخت شمار قابل توجهی قطعات و تجهیزات راهبردی در نتیجه تعامل و همکاری با 250 شرکت سازنده و صنعتگران داخلی و شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین به صورت همکاری مشترک از سوی شرکت و مراکز دانشگاهی از دیگر اقدام‌های این شرکت در این حوزه است.

مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره شرکت ملی حفاری ایران در خصوص برنامه های توسعه ای اکتشاف در ایران گفت: در طرح توسعه 28 مخزن و دیگر پروژه‌های شرکت ملی نفت ایران از جمله توسعه میدان‌های بالارود بنگستان لالی، رامین، سپهر و جفیر، سیاهمکان، نفت‌شهر، گچساران، اهواز یک و 4 و مارون 2 و 5 به‌طور مستقل یا در همکاری با شرکت‌های بخش خصوص برنامه هایی را در دستور کار داریم.

بررسی آمارها نشان می‌دهد در سال 1399 همسو با حفاری متداول عمودی، عملیات حفاری پیچیده افقی و جهت دار نیز انجام شد، در این شیوه حفاری که نیاز به تخصص و تجهیزات خاص دارد، 43 حلقه چاه به متراژ 10 هزار و 182متر حفر و از سوی متخصصان عملیات ویژه، 654 متر مغزه گیری جهت کسب اطلاعات از مخازن نفت و گاز صورت پذیرفت.

از دستاوردهای مدیریت اکتشاف نیز در چند دهه اخیر می توان کشف ابر میادین نفت و گاز نظیر آزادگان و پارس جنوبی و همچنین عسلویه، یادآوران، تابناک، مدار، سپهر، خیام، چنگوله، کیش، خارتنگ و... را ذکر کرد. در یک جمله می توان گفت مدیریت اکتشاف با کشف خود در حال حاضر دارای رتبه 1 ذخایر گاز جهان و رتبه 4 ذخایر نفت دنیا را به خود اختصاص داده و تقریبا تمامی گازی که در شبکه لوله های گازی کشور وجود دارد پس از انقلاب اسلامی سال 1357 کشف شده است.

در این میان مدیریت اکتشاف با اولویت بندی توان اکتشافی هیدروکربنی سراسر ایران از اولویت 1 تا 7، تمرکز عملیات اکتشاف که هزینه نسبتا بالایی دارد را در اولویت 1 تا 3 گذاشته و همزمان در مناطق با اولویت 4 تا 7 مطالعات جامع و سیستماتیک خود را که شامل تهیه نقشه های زمین شناسی، ژئوشیمیایی و مطالعات ژئوفیزیکی است، دنبال می کند.

در این راستا مطالعات جامعی در دشت مغان، مکران، تایباد و طبس و بخش‌هایی از ایران مرکزی، در مراحل اولیه صورت گرفته و تاکنون تعداد 6 مطالعه جامع در حوضه های رسوبی کشور و بیش از 230 برگ نقشه زمین شناسی رقومی تهیه شده است.