حلال و حرام دین خدا و تنزل چارچوب‌ها

گروه دنشگاه خبرگزاری دانشجو، میلاد مفاخری؛ هرگاه عملی اجتماعی در حال وقوع است، قانون اولین و آخرین راه حل است. منظور از رفتار اجتماعی رفتاری است که باعث کنش و واکنش میان دو انسان می‌شود. هر فرد رفتار‌های اجتماعی را بر اساس مولفه هایی همچون فرهنگ، هنجارهای اعتقادی، ارزشی و قانونی مورد قبول خود و یا حتی جایگاه اجتماعی‌اش انتخاب می‌کند.

در یک تقسیم بندی می‌توان رفتار اجتماعی را به دو قسم تقسیم کرد: رفتار جامعه پسند؛ رفتار‌هایی که مورد پذیرش جامعه و است و با قوانین و هنجارهای جامعه مطابقت دارد مانند کارخیر رفتار جامعه ستیز: رفتار‌های منفی هستند که با قوانین، معیارها و هنجار‌های جامعه مطابقت ندارد و مورد قبول جامعه نیست.

تعیین اینکه کدام رفتار پسند و کدام جامعه ستیز محسوب می‌شود، بر حسب منابع متعددی صورت می‌گیرد. دو منبع معتبر برای این بررسی قوانین رسمی در جامعه است و دیگر هنجارهای عرضی و فرهنگی آن جامعه. هر کدام از این منابع می‌توانند منبع تعیین کننده برای جامعه پسند یا جامعه ستیز بودن یک رفتار اجتماعی باشند.

هر چند در اکثر موارد بین این دو منبع هماهنگی وجود دارد، ولی در مواردی نیز ناهمخوانی هایی بین آنها دیده می‌شود که با بررسی و تحلیل سایر بخش های جامعه می‌توان اولا نوع و چگونگی شکل گیری چنین رفتارهای را سنجید. یکی از این بخش ها دانشگاه است.

حال که در‌خصوص رفتار اجتماعی به زبان و فهم مشترک رسیده ایم صحبت در‌خصوص هنجارهای اجتماعی بسیار راحت است. یکی از این هنجارهای اجتماعی نوع پوشش در هر جامعه فارغ از نوع دین و مذهب حاکم بر آن جامعه است و از آنجایی که حتما باعث کنش و واکنش بین دو انسان در حالت حداقلی خود می‌شود باید تابع قانون باشد. حلال خدا همیشه حلال و حرام خدا همیشه حرام است.

زراره می گوید از امام صادق (علیه السلام) راجع بحلال و حرام پرسیدم فرمود: حلال محمد همیشه تا روز قیامت حلالست و حرامش همیشه تا روز قیامت حرام، غیر حکم او حکمی نیست و جز او پیغمبری نیاید و علی (علیه السلام) فرمود هیچ کس بدعتی ننهاد جز آنکه بسبب آن سنتی را ترک کرد.

سالهاست به دلیل موضع دفاعی جریان رسانه ای جمهوری اسلامی و تنزل چارچوب‌ها و شاکله‌های اسلام به دعوا‌های سیاسی متاسفانه با واژگانی مواجهه هستیم که اگر کمی در آن دقت شود به بی بنیان بودن آن‌ها پی خواهیم برد. یکی از آن واژگان، ترکیب کلمه اختیار / اجبار با احکام دین در جهت استهاله عرف و شرع است.

مثلا ترکیب حجاب اختیاری حجاب اجباری که این روزها ماه‌ها و سال‌ها بسیار پیرامون آن شنیده‌ایم، قصد نگاشتن این گزاره طرح این سوال است: طبق کدام روایت و آیه، حلال و حرام دین خدا تابع گزاره اختیار یا اجبار است؟

خواننده متن قطعا در اولین واکنش به آیه لا اکراه فی الدین رجوع کند، اما باید دانست این آیه در کلیت دین حق انتخاب می‌دهد نه در جزئیات به عبارت دیگر نمی‌شود بخشی از دین که باب میل است را پذیرفت ولی بخش دیگر را نپذیرفت.

حرف آخر

امنیت و سلامتی دو نعمتی که آدمی در زمان وصول قدردان آن نیست.

میلاد مفاخری

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.