حلقه اتصال کارآفرینان و نوآوری اجتماعی در حل مسائل کشور
سومین دورهمی فعالان حوزه نوآوری اجتماعی با موضوع نقش «کارآفرینان اجتماعی در حل مسائل کشور» برای رسیدن به رویداد بزرگ نوپیا عصر روز سه‌شنبه برگزار شد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، کارآفرینان اجتماعی با حضور بیش از 300 نفر از فعالان این حوزه در بستر مجازی و همچنین تعدادی از صاحب‌نظران حوزه کارآفرینی و فعالان حوزه نوآوری اجتماعی، موضوع «کارآفرینان اجتماعی در حل مسائل کشور» را به بحث و تبادل‌نظر گذاشتند. این دورهمی با همت ستاد نوآوری‌های اجتماعی زیرمجموعه ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (رضوان الله تعالی علیه) برگزار شد.
سید سجاد اسم‌حسینی دبیر دورهمی‌های رویداد ملی نوآوری اجتماعی (نوپیا)، در ابتدای این نشست با اشاره به اهمیت کارآفرینان اجتماعی و نقش آن‌ها در حل مسائل کشور، گفت: اولین دورهمی رویداد ملی نوآوری اجتماعی با حضور اتمی‌ها همراه بود و همچنین دومین دورهمی با همراهی اندیشکده‌ها برگزار شد و در دورهمی امروز میزبان کارآفرینان اجتماعی و بررسی نقش آن‌ها در حل مسائل کشور هستیم.
وی گفت: این سلسله نشست‌ها برای رسیدن به یک نگاه مشترک بین رویداد نوپیا و فعالان حوزه اجتماعی صورت می‌گیرد.
محسن دنیوی دبیر نوپیا و مسئول مرکز نوآوری ستاد پیشرفت جامع منطقه‌ای ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (رضوان الله تعالی علیه) با اشاره به اینکه بحث درباره کارآفرینی اجتماعی موضوع بسیار جذابی است گفت: در ابتدای این دورهمی این سؤال مطرح می‌شود که کارآفرینی اجتماعی چه تفاوتی با کارآفرینی مرسوم دارد؟ ابتدا باید گفت تابه‌حال مردم جامعه پیامد‌های نوآوری‌های فناورانه را مشاهده کرده‌اند. این در حالی است که در نوآوری اجتماعی عموم مردم در هر طبقه اجتماعی می‌توانند حضور تأثیرگذار داشته باشند، به‌خصوص حالا که بحث کارآفرینی اجتماعی نیز مطرح می‌شود.
مسئول مرکز نوآوری ستاد پیشرفت جامع منطقه‌ای با تأکید بر حل مسائل کشور توسط نوآوری‌های اجتماعی گفت: در نوآوری اجتماعی سویه خلق ثروت خیلی پررنگ نیست، اما این‌طور هم نیست که نادیده گرفته شود. بلکه مشارکت‌های اجتماعی برای حل مسائل کشور اهمیت بیشتری دارد و دست‌آخر خلق ثروت را نیز به دنبال خواهد داشت.
وی به اهمیت کارآفرینی اجتماعی تأکید کرد و گفت: کارآفرینی اجتماعی می‌تواند کلاف سردرگم مشکلات اشتغال را در کشور باز کند و نوآوری اجتماعی در این زمینه می‌تواند راهکار بدهد، چون عموم مردم در نوآوری اجتماعی حضور دارند.
روح‌الله حمیدی مطلق توسعه‌دهنده یوتکس نیز در این دورهمی اظهار داشت: مفهوم نوآوری اجتماعی تعاریف زیادی دارد. نوآوری اجتماعی معادل غیرانتفاعی‌ها نیست بنابراین بسیاری از کار‌هایی که در حوزه نوآوری اجتماعی انجام می‌شود، می‌تواند جنبه انتفاعی نیز داشته باشد؛ بنابراین، ما نوآوری اجتماعی را در برابر نوآوری فناورانه قرار نمی‌دهیم؛ نباید فکر کنیم که نوآوری اجتماعی حلال همه مشکلات است.
حمیدی مطلق گفت: یک سری مفاهیم جدید موازی با نوآوری‌های اجتماعی نیز وجود دارند که حتی با آن رقابت می‌کنند مثل نوآوری‌های «بازارساز» که در مواردی تأثیر بیشتری در بازار اقتصاد کشور دارند. مثلا اگر در سه دهک یا چهار دهک پایین جامعه، بتوانید سیم‌کارت را طوری ارزان کنیم که به‌راحتی خریداری کنند، شما توانستید ارتباطات را به دهک‌های پایین جامعه ببرید پس شما یک نوآوری بازار ساز ایجاد کرده‌اید.
عیسی منصوری کارشناس ارشد بین‌المللی توسعه با تأکید بر یک مثال تا بتواند برداشت خود را از مشارکت‌های مردمی عنوان کند گفت: شخصی برای سالم نگه‌داشتن محیط زیست علاقه‌مند به کاشت درخت در منطقه زندگی خود است. فرد دیگری صاحب یک شرکت تلاش می‌کند از آلودگی محیط‌زیست، خاک و آب و... جلوگیری کند. در گام بعدی این شرکت نه‌تن‌ها محیط زیست را تخریب نمی‌کند بلکه اقدام به درختکاری می‌کند و مردم را نیز تشویق به این کار می‌کند. گام سوم نیز این است که صاحب شرکت از همان ابتدا ملاحظات زیست‌محیطی را در نظر بگیرد. نمونه عملیاتی این مثال این است که ما می‌توانستیم در منطقه هور، وقتی پروژه را برای برداشت نفت راه‌اندازی می‌کردیم از همان ابتدا برنامه‌ای برای عدم آلودگی تدوین می‌کردیم تا محیط زیست تخریب نشود یعنی باعث خشک شدن هور نشویم.
منصوری به نمونه‌های دیگری اشاره کرد و گفت: در شهر ماهشهر صنایع بزرگی ایجاد کردیم تا مسائل منطقه را به لحاظ اقتصادی حل کنیم، اما مسائل اجتماعی را در آن ندیدیم. بعد‌ها با عنوان مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها را موظف کردیم که منابعی را هزینه کنند؛ اما نه‌تن‌ها مشکلات مردم را حل نکردیم بلکه صیادی مردم منطقه نیز به دلیل آلودگی محیط زیست به خطر افتاد و این یعنی ما همان ابتدا، ملاحظات اجتماعی نداشتیم.
علی‌رضا عسگریان معاون توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد امام خمینی (ره) نیز در این نشست گفت: اول باید پرسید، در حال حاضر در کدام مرحله توسعه قرارگرفته‌ایم؟ نظام انقلابی نظامی باز است و هر استعدادی داشته باشیم می‌توانیم از آن حرف بزنیم.
معاون توسعه و مشارکت‌های مردمی کمیته امداد ادامه داد: در توسعه کشور ابتدا باید ادراک مردم جامعه را بالا ببریم و در قدم دوم اعتمادبه‌نفس آن‌ها را افزایش دهیم. ما نمونه‌های فراوانی را در کمیته امداد امام خمینی (ره) داشته‌ایم که به این درک، اعتمادبه‌نفس و گفتمان رسیده‌اند. مثلا خانم 60 ساله‌ای که خودش را باور کرده، فهم اجتماعی پیداکرده است و نه‌تن‌ها برای خودش بلکه برای چندین نفر دیگر نیز اشتغال‌زایی کرده است. ما باید این ادراک و گفتمان سازی را در جامعه افزایش دهیم. در گام اول توسعه، مردم باید خودشان را باور کنند و بدانند علاوه بر تکلیف شخصی، تکلیف جمعی نیز در مقابل جامعه دارند.
رضا تازیکی متخصص توسعه کسب‌وکار و اشتغال پایدار گفت: اول این سؤال را از خود می‌پرسم که به‌عنوان یک کارآفرین چگونه می‌توانم کسب‌وکارم را با استفاده از ظرفیت‌های اجتماعی توسعه دهم؟ یک‌زمانی ما کسب‌وکاری را راه‌اندازی می‌کنیم و به دنبال این هستیم که به سود حداکثری برسیم و اشتغال نیز ایجاد کنیم. در این موارد کارآفرین می‌گوید: «من برای ایجاد اشتغال کار می‌کنم». درحالی‌که کارآفرین باید به دنبال سود باشد و به دنبال آن اشتغال نیز فراهم می‌شود، اما چه کنیم تا با استفاده از ظرفیت‌های اجتماعی کسب‌وکار خودمان را توسعه دهیم؟
متخصص توسعه کسب‌وکار و اشتغال پایدار گفت: برای تهیه صنایع غذایی می‌توان محصول را از کشاورز خریداری کرد. در این رویکرد او فروشنده است و من خریدار؛ اما رویکرد دیگری هم هست باید کاری کنم که این کشاورز در یک رابطه طولانی‌مدت در دادوستد قرار بگیرد تا این معامله برد برد باشد و رابطه طولانی‌مدت و پایدار بماند؛ این‌یکی از اضلاع توسعه پایدار است.
تازیکی در ادامه تصریح کرد: ما به‌عنوان متولی کسب‌وکار باید مردم را با خود همراه کنیم. برای رسیدن به این خواسته باید گروهی عمل کنیم. این موضوع یک نوع تحرک بخشی به حوزه اجتماعی برای حل مسئله و یک نوآوری اجتماعی محسوب می‌شود. اگر نتوانیم مردم را به نحوی در حوزه کارآفرینی دخیل کنیم منفعت جمعی ایجاد نمی‌شود.
محسن احمدزاده مدیرعامل بنیاد ایده‌ها و تجربه‌های موفق «اتم» در این دورهمی گفت: خلأ مهارت‌آموزی و آموزش در جامعه مشهود است؛ مثلا باید به این فکر کنیم چطور به‌جای اینکه پول نقد در اختیار اعضای تحت کمیته امداد قرار دهیم به آن‌ها آموزش بدهیم تا رفته‌رفته به سمت اصلاح حرکت قدم بردارند.
مدیرعامل بنیاد ایده‌ها و تجربه‌های موفق در ادامه گفت: هر آنچه قرار است اقتصادی شود در ابتدای امر باید اجتماعی شود. در همین اجتماعی شدن باید جایگاه شتاب‌دهنده‌ها و حوزه‌های اجتماعی را پیدا کنیم.
حامد ملک‌زاده رئیس ستاد نوآوری‌های اجتماعی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (رضوان الله تعالی علیه) به‌صورت مجازی از هرمزگان در این دورهمی حاضر شد و گفت: امروز به صوت پیمایشی در بین کارآفرینان شهر هرمزگان بودیم و از نزدیک فعالیت‌های آن‌ها را رصد کردیم بدون اینکه در کسب‌وکار آن‌ها دخالتی داشته باشیم. در تمام مدت به این فکر می‌کردم که گفت گو و بحث‌هایی که در این نشست مطرح شد چقدر با واقعیت کار و کسب این دوستان هم‌خوانی دارد؟ در یک فرایند اگر دغدغه ما تسهیل گری کار و کسب برای مردم باشد، حتما باید همه نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی نیز دخیل باشند.
محمد حیدری به‌عنوان دبیر اجرایی نخستین رویداد ملی نوآوری اجتماعی (نوپیا) اعلام کرد که این دورهمی سومین دورهمی از 7 دورهمی قبل از این رویداد است که در 12 اسفند سال 1400 با حمایت ستاد نوآوری‌های اجتماعی ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (رضوان الله تعالی علیه) در سالن همایش‌های برج میلاد برگزار خواهد شد.
این فعال اجتماعی در حاشیه این برنامه، با دعوت از فعالان نوآوری‌های اجتماعی برای شرکت در این رویداد گفت: در این دورهمی‌ها با عنوان دورهمی فعالان حوزه نوآوری اجتماعی؛ شرکت‌کنندگان با یکدیگر به بحث و تبادل‌نظر درباره چگونگی هم‌افزایی در انجام فعالیت‌ها و یافتن راهی برای حل مسائل خواهند پرداخت. تاکنون دو دورهمی با حضور فعالان این بخش با عنوان نوآوری اجتماعی برگزار شده است.