حمایت از درمان ناباروری، بدون محدودیت

روزنامه همشهری نوشت: «مشکل زوج‌های نابارور در تأمین هزینه‌های درمان در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، با اعطای تسهیلات ویژه و پوشش بالای بیمه مورد توجه قرار گرفته است. 90درصد از هزینه‌های بستری و 70 درصد هزینه درمان سرپایی را بیمه سلامت به زوجین نابارور پرداخت می‌کنند، البته برای زنان زیر 49سال و مردانی که با مشکل ناباروری روبه‌رو هستند. این در حالی است که درمان ناباروری با توجه به اختلالات موجود در هر یک از زوجین، تنوع هزینه‌های درمانی بسیاری دارد اما اکنون بخش قابل توجهی از این خدمات، تحت پوشش بیمه سلامت قرار دارند. تسهیلات قرض‌الحسنه هم با بازپرداخت حداکثر 60 ماه (5 سال) و نرخ کارمزد 4‌درصد برای آنها در نظر گرفته شده است. در بسیاری از استان‌ها هم برای نخستین بار مرکز درمان نازایی و ناباروری در حال راه‌اندازی یا تعداد این مراکز در حال افزایش است.

پرداخت 5تا 9میلیون تومانی هزینه‌ها

«در هر سال، 3سیکل درمان ناباروری تحت پوشش بیمه قرار دارند اما برای سال‌های بعد سقفی درنظر گرفته نشده است. برای هر سیکل درمان ناباروری هم در بخش دولتی حدود 5 میلیون و 600 هزار تومان و در بخش خصوصی 9 میلیون و600 هزار تومان پرداخت می‌شود.» این مطلب را محمدمهدی ناصحی، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت اعلام می‌کند.

او در پاسخ به سؤال همشهری درباره پوشش این بیمه‌ها می‌گوید: «90درصد از هزینه‌های بستری و 70درصد هزینه درمان سرپایی به زوجین نابارور پرداخت می‌شود. البته خدمات در بخش خصوصی بیشتر است اما تعرفه بخش خصوصی و دولتی در هر دو بخش تا 90 درصد، پوشش دارد. بر این اساس زوجین نابارور می‌توانند به متخصصان زنان و زایمان یا مراکز درمانی مراجعه کنند تا در سامانه‌های ما نشان‌دار شوند و پرداختی‌ها بر این اساس صورت می‌گیرد.»

به‌گفته این مسئول، نرخ پیشنهادی برخی مراکز درمان ناباروری برای هر سیکل 12 تا 14 میلیون تومان بوده که بیمه سلامت توانایی پرداخت 9 میلیون و 600 هزار تومان را دارد: «برخی مراکز درمانی ناباروری علاقه‌ای به عقد قرارداد ندارند زیرا باید طبق ضوابط و تعرفه قانونی عمل کنند اما اعلام می‌کنند به‌علت افزایش قیمت‌ها برایشان صرف ندارد. اما بیمه سلامت درصدی که قانونا توانایی پوشش آن را دارد، پرداخت می‌کند. در واقع این یعنی اینکه حتی اگر مرکزی با ما قرارداد نداشته باشد، باز به بیمار گفته می‌شود که هزینه‌هایش را فاکتور و برای دریافت وجه به ما مراجعه کند.»

افزایش مراکز ناباروری

«دولت هم با 3الگوی مختلف به زوج‌های نابارور کمک می‌کند؛ یکی از این الگوها بسته حمایت از زوج‌های نابارور بود که از سال 94تدوین و ارائه شد. به دانشگاه‌های علوم پزشکی گفته شد که مراکز درمان ناباروری منطقه خود را دعوت به قرارداد کنند و به‌عبارتی؛ دانشگاه از مراکز خدمات درمان ناباروری خرید خدمت می‌کرد و زوج‌ها در مرکز ناباروری خدمات دریافت می‌کردند و درصدی از هزینه‌ها در قالب این بسته حمایتی به مراکز پرداخت می‌شد.»

این نکته را هم مهراندخت عابدینی، کارشناس برنامه درمان ناباروری وزارت بهداشت درباره خدماتی که از سوی وزارت بهداشت برای درمان ناباروری ارائه می‌شود، به ایسنا اعلام کرده است. به گفته این مسئول، به طور کلی خدمات درمان ناباروری شامل ویزیت، پاراکلینیک، دارو و لوازم مصرفی و اقدامات تشخیصی و درمانی برای زوجین مبتلا به ناباروری اولیه و ثانویه است که از سوی بیمه‌های پایه در سامانه آنها نشان‌دار شده‌اند: «هر سال هم خدماتی به بسته خدماتی اضافه شده است. به‌عنوان مثال، اگر در سال اول اعلام شد که 80 درصد هزینه 2 سیکل IVF تحت پوشش خواهد بود، سال بعد این میزان افزایش پیدا کرد یا خدمات دیگری به آن اضافه شد. دیگر خدمات هم تحت پوشش 90 درصدی وزارت بهداشت قرار گرفته و مردم 10 درصد هزینه‌های داخل مرکز را پرداخت می کنند. سقف و میزان پوشش حمایتی در کلیه مراکز خصوصی و دولتی 90 درصد مبلغ خدمات در بخش دولتی بود.»

این مسئول با بیان اینکه مراکز درمان ناباروری دولتی در حال توسعه است تا دسترسی جغرافیایی مردم بیشتر فراهم شود، تأکید می‌کند: «پیش از آغاز این طرح در سال 94، تنها 17 مرکز درمان ناباروری دولتی در کشور داشتیم و اکنون حدود 40 مرکز درمان ناباروری دولتی داریم و برای برخورداری همه استان‌ها از خدمات دولتی، این تعداد به 45 مرکز تا سال 1402 در حال افزایش است.»

او ادامه می‌دهد: «در برنامه توسعه‌ای مصوب در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مقرر شد تا کلیه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور که مرکز ناباروری ندارند یک مرکز درمان ناباروری هر چند با خدمات محدودتر راه‌اندازی کنند. در این مراکز حداقل 85 درصد از زوج‌های نابارور خدمات درمانی مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند.»

جزئیات وام قرض‌الحسنه 4 درصدی

یکی دیگر از اقدامات حمایتی از زوج‌های نابارور اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه 4درصدی است. عابدینی در این‌باره می‌گوید: «از شهریور 1399، براساس تبصره 16 قانون بودجه، وزارت بهداشت و بانک مرکزی، مکلف شدند دستورالعمل تسهیلات اعطایی را تدوین کرده و از اعتبارات توزیع شده به بانک‌ها درخصوص اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه به زوج‌های نابارور اقدام کنند. بازپرداخت اقساط تسهیلات حداکثر 60 ماه (5 سال) و با نرخ کارمزد 4 درصد در سال است.»

البته به گفته این مسئول، شرایط پرداخت وام در قالب ضوابط بانک‌هاست: «طبق این طرح تسهیلات درمان ناباروری به 3گروه از زوج‌هایی که خواستار درمان ناباروری هستند، تعلق می‌گیرد؛ زوج‌هایی که به خدمات اهدا نیاز دارند، زوج‌هایی که لازم است از داروهای درمانی که وارداتی بوده و تحت پوشش بیمه قرار ندارند، استفاده کنند و زوج‌هایی با حاملگی‌های پرخطر و پرهزینه که به درمان‌های IVF و ICSI نیاز دارند.»

کارشناس برنامه درمان ناباروری وزارت بهداشت درباره شرایط دریافت وام از سوی زوج‌های نابارور توضیح می‌دهد: «میزان کلی اعتبارات برای اعطای وام مشخص بوده و هر زوج فقط یک‌بار می‌تواند از این وام استفاده کند. وظیفه معرفی متقاضی به بانک عامل در سقف کلی سهمیه استان و سقف فردی تسهیلات برای متقاضی بر عهده کارشناسان ما در معاونت درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی است. بازپرداخت اقساط تسهیلات حداکثر 60 ماه (5 سال) و با نرخ کارمزد 4 درصد در سال است.»

او ادامه می‌دهد: «در عین حال در اعطای این تسهیلات نیازی به اخذ پیش فاکتور بیمارستان یا تجهیزات از متقاضی نیست و بانک‌های عامل مکلف به رعایت سایر قوانین و مقررات مربوطه بانکی در اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه هستند. معرفی افراد متقاضی به بانک عامل نیز براساس لیست انتظار بوده و انجام امور دریافت وام طبق شرایط بانک عامل است. باید توجه کرد که افراد بعد از دریافت هر خدماتی در سامانه‌های مربوطه، بیمه‌ها و وام وزارت بهداشت ثبت می‌شوند.»

کدام خدمات درمان ناباروری تحت پوشش بیمه‌اند؟

هم‌اکنون خدمات مشمول برای هر زوج در سال، بسته به نیاز و نوع ناباروری آنها، شامل روش‌های کمک به باروری ICSI یا IVF، انتقال جنین، تلقیح داخل رحمی (IUI)، سونوگرافی‌های واژینال یا ابدومینال طبق بسته خدمات که در مرکز ناباروری طرف قرارداد انجام می‌شود، داروهای درمان ناباروری با پوشش 90 درصدی، جراحی‌های درمان ناباروری مردان، داروهای درمان ناباروری مردان، آزمایش PESA، TESE، بخشی از آزمایشات ژنتیک در افراد مبتلا به آزواسپرمی طبق استانداردهای وزارت بهداشت، تحت پوشش بیمه قرار دارند.»