حمایت زنانه از پیام غدیر؛ راویان ولایت و یاران معنوی تا ظهور

غدیر، صحنه‌ای تاریخی برای تثبیت ولایت و حضور فعال زنان در پاسداری از آن بود؛ زنانی که با بیعت و روایت، پیام غدیر را به نسل‌های بعدی رساندند.

‌خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ غدیر خم، نقطه عطفی در تاریخ اسلام و یکی از بزرگ‌ترین وقایع تعیین‌کننده سرنوشت امت است. در این واقعه تاریخی، پیامبر اکرم (ص) پس از پایان مراسم حج، در میان جمعیتی انبوه اعلام کردند که «من کنت مولاه فهذا علی مولاه»، هر کس من مولای او هستم، علی مولای اوست. این بیعت همگانی، اساس امامت و ولایت را بنیان نهاد و چراغ هدایت امت را روشن کرد. اما در کنار مردان، زنان نیز حضور چشمگیری داشتند که نقش آنها در تبیین، انتقال و حفظ این پیام ولایت‌مدارانه از اهمیت بسیاری برخوردار است.

در واقعه غدیر، پس از خطبه تاریخی پیامبر اکرم (ص) و معرفی رسمی امام علی (ع) به عنوان ولی و جانشین، بیعت با آن حضرت نه‌تنها از سوی مردان بلکه از سوی زنان نیز انجام شد. پیامبر دستور داد تا زنان نیز مانند مردان با علی (ع) بیعت کنند؛ آنان با قراردادن دست خود در ظرفی از آب، هم‌پیمانی خود با ولایت را اعلام کردند. این بیعت، نشانگر حضور فعال و آگاهانه زنان در تثبیت رکن ولایت بود و جایگاه آنان را در صحنه سیاسی و دینی اسلام به‌روشنی اثبات کرد. زنان با این بیعت، مسئولیت تاریخی خود را در پاسداری از ولایت و انتقال پیام غدیر به نسل‌های آینده بر عهده گرفتند.

زنان انصار و مهاجر در زمره راویان حدیث غدیر

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد زنان در این واقعه، قدرت حفظ و روایت حدیث است. بسیاری از زنان، به عنوان راوی حدیث غدیر شناخته می‌شوند. آنها از طریق سخنانشان، شهادت به حقانیت ولایت امیرالمؤمنین (ع) دادند و از انکار یا تحریف آن جلوگیری کردند. حضرت فاطمه زهرا (س)، همسران پیامبر، دختران و زنان مهاجر و انصار، همه و همه در کنار پیامبر (ص) در روز غدیر حضور داشتند و شاهد این بیعت بزرگ بودند. حضور زنان نه فقط به عنوان ناظر بلکه به عنوان راویان مستقیم این رویداد نقش‌آفرین است.

حضور حضرت فاطمه زهرا (س)، گواهی روشن و بی‌چون و چرا بر آگاهی کامل ایشان از واقعه غدیر و سخنان پیامبر در آن روز است. وقتی یگانه دختر پیامبر (ص) به این رویداد شهادت می‌دهد و بر ولایت امیرالمؤمنین (ع) تأکید می‌کند، دیگر جایی برای تردید باقی نمی‌ماند. سخن حضرت زهرا (س) و احتجاج او، برای تمام مسلمانان، به‌ویژه جوانان امت اسلامی، حجت و سندی زنده و محکم است.

حضرت زهرا (س) با تمام وجود در راه دفاع از دین و پاسداری از ولایت کوشید. او می‌دانست که بی‌توجهی به غدیر چه آینده‌ای تیره و تار برای امت رقم خواهد زد. دغدغه او، گمراهی امت در سایه فراموشی غدیر بود. از همین رو، یکی از مهم‌ترین محورهای احتجاج فاطمه (س) با مردم، استناد به خطبه غدیر و فرمان پیامبر (ص) در مورد ولایت علی‌بن‌ابی‌طالب (ع) بود. چرا که غدیر، نقطه اتصال سرنوشت امت با مسیر الهی امامت است.

زنان، حافظان ولایت و نقش آنها در جامعه

ظهور اسلام، نقطه آغازی برای بروز و شکوفایی ظرفیت‌های نادیده گرفته شده زنان بود. با آغاز رسالت پیامبر اکرم (ص) و سپس دوران ولایت امیرالمؤمنین (ع)، فرصت‌هایی تازه و بی‌سابقه در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی برای زنان مسلمان فراهم شد. بنا بر اسناد معتبر تاریخی، گسترده‌ترین و اثرگذارترین حضور زنان در صحنه‌های اجتماعی، در دوران ولایت رقم خورده است؛ عصری که زنان نه‌تنها نظاره‌گر وقایع، بلکه کنشگرانی فعال در شکل‌دهی به جامعه اسلامی بودند.

ظهور اسلام، نقطه آغازی برای بروز و شکوفایی ظرفیت‌های نادیده گرفته شده زنان بود

با آمدن پیامبر (ص)، انحصار آموزش، دانایی و فعالیت اجتماعی از سیطره مردان خارج شد. زنان با ایمان، انگیزه و درک درست از تحول الهی، پا به عرصه دانش و مسئولیت نهادند و در برخی موارد حتی از مردان پیشی گرفتند. این میراث عظیم اکنون نیز در جامعه اسلامی ما به چشم می‌خورد؛ زنانی که در علم، فرهنگ و سیاست، تأثیرگذار و پیشتازند.

در این میان، نقش زنان در پیام‌رسانی واقعه غدیر، از نقاط برجسته تاریخ اسلام است. آنان با درک اهمیت ولایت، پیام غدیر را در دل خانواده‌ها و جامعه بازتاب دادند. حضرت فاطمه زهرا (س) در این مسیر، الگویی بی‌مانند و پیشتاز بود. او با بینشی الهی و ایمانی خلل‌ناپذیر، تمام توان خود را برای معرفی ولایت امیرالمؤمنین (ع) به کار گرفت و در این راه تا مرز شهادت پیش رفت.

نقش زنان در آماده‌سازی جامعه برای ظهور امام زمان (عج)

در مکتب اهل بیت (ع)، زنان بخشی از جریان استمرار ولایت تا زمان ظهور موعودند. زنان با اعتقاد و عمل به آموزه‌های ولایت، و همچنین فعالیت‌های فرهنگی، تربیتی و اجتماعی، زمینه‌ساز ظهور امام زمان می‌شوند. آنان به عنوان حافظان معنوی این خط نبوی و انتقال آن به نسل‌های بعدی با حضور فعال در خانواده و جامعه، زمینه‌ساز ظهور حکومت جهانی عدل الهی هستند.

امروز نیز جامعه اسلامی، به‌ویژه زنان مؤمن و دغدغه‌مند، باید حضرت زهرا (س) را الگوی زندگی خود قرار دهند؛ همان‌گونه که او در دفاع از ولایت، از هیچ فرصتی فروگذار نکرد، زنان عصر غیبت نیز باید در تبیین جایگاه ولایت و ترویج فرهنگ غدیر، نقش‌آفرینی کنند.

اگر زنان دیروز، پایه‌های معرفت دینی و حامیان ولایت بودند، زنان امروز نیز باید پرچم‌دار تداوم این مسیر باشند؛ مسیری که به ظهور موعود می‌انجامد. زنان در جامعه اسلامی، به ویژه پس از واقعه غدیر، نقش‌های بسیار مؤثری ایفا کردند. آنان هم مخاطب پیام ولایت بودند و هم این پیام را در خانه‌ها، خانواده‌ها و اجتماع ترویج دادند.

واقعه غدیر، منشأ نقش‌آفرینی گسترده زنان در جامعه اسلامی بود. فضای اجتماعی از آن پس از انحصار مردان خارج شد و زنان در عرصه‌های مختلف، نقشی مؤثر یافتند

این نقش به ویژه در زمان‌هایی که فضای سیاسی به نفع ولایت نبود، بسیار حیاتی شد. زنان، به دلیل ویژگی‌های خاص تربیتی و فرهنگی، توانستند پیام ولایت را در دل خانواده‌ها حفظ کنند و آن را به نسل‌های بعد انتقال دهند، حتی در شرایط سخت و شکننده دوران غیبت امام زمان (عج) همچنان مسئولیت انتقال این پیام به نسل آینده بر عهده زنان است.

واقعه غدیر، منشأ نقش‌آفرینی گسترده زنان در جامعه اسلامی بود. فضای تعلیم، تربیت و فعالیت اجتماعی از آن پس از انحصار مردان خارج شد و زنان در عرصه‌های مختلف، نقشی مؤثر یافتند. آنان با انتقال آموزه‌های غدیر به خانواده و نسل‌های بعد، ستون‌های فرهنگی جامعه ولایی را بنا نهادند.

امروز نیز زنان، با الگوگیری از حضرت زهرا (س)، نقش کلیدی در تبیین ولایت و زمینه‌سازی ظهور امام زمان (عج) دارند. پاسداری از فرهنگ غدیر، وظیفه‌ای تاریخی است که همچنان بر دوش زنان مؤمن عصر غیبت سنگینی می‌کند.