حمله اسرائیل به ناو آمریکایی یو‌اس‌اس لیبرتی / مستی مداوم مردی که شوروی را نابود کرد / شعرخوانی احمدشاه مسعود / چگونه فریدمن و پینوشه، آلنده را سرنگون کردند؟

سته ویدیویی «تابناک» مجموعه‌ای از ویدیوها پیرامون رویدادهای سیاسی عمدتاً متکی بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها و ویدیویی‌هایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست داده‌اید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر می‌توان فرا گرفت.

حمله اسرائیل به ناو آمریکایی یو‌اس‌اس لیبرتی

جنگ شش روزه با حمله پیش‌دستانه اسرائیل به مصر و غافلگیر کردن نیروی هوایی آن کشور شروع شد؛ اما مصر تنها کشوری نبود که قربانی تاکتیک‌های دور از شرافت اسرائل شد. در بحبوحه همان جنگ اسرائیل به یک کشتی شنود الکترونیک آمریکایی به نام یو‌اس‌اس لیبرتی نیز حمله کرد. اسرائیلی‌ها بعداً مدعی شدند، این یک اشتباه بوده است؛ اما اسنادی که بعدها سی‌آی‌ای منتشر کرد، نشان می‌دهد این حمله کاملاً برنامه‌ریزی‌شده و عمدی انجام شده است. تحلیل‌های بسیاری در مورد چرایی این حمله و حتی عمدی بودن یا نبودن آن انجام شده است. این ویدیو که حاوی تصاویر تاریخی این کشتی و اظهارات یکی از خدمه یو‌اس‌اس لیبرتی در مورد روز حمله است، در تابناک می بینید.

شعرخوانی احمدشاه مسعود

«احمد شاه مسعود / Ahmad Shah Massoud» از فرماندهان نظامی مجاهدین و وزیر دفاع اسبق افغانستان بود. او در جنگ‌های شوروی و جنگ‌های داخلی افغانستان نقش عمده‌ای داشت و از 1979 با ارتش شوروی می‌جنگید. مجاهدین با هدایت گروهی از جمله او، در 1992 کابل وارد کابل شدند. احمد شاه مسعود خود در قدرت نماند و به جریان سیاسی‌اش قدرت را سپرد، اما مدتی بعد طالبان با هدایت برخی کشور‌های عربی و پاکستان تحرکاتی برای اشغال وحشیانه افغانستان در پیش گرفتند که در جریان این تحرکات، ایران از مجاهدین به رهبری احمدشاه مسعود حمایت کرد. این رهبر مجاهدین در نهم سپتامبر 2001 دو روز قبل از حملات یازده سپتامبر توسط عناصر طالبان که با پوشش خبرنگار برای مصاحبه با او آمده بودند، از طریق بمب گذاری در دوربین ترور شد.

احمد شاه مسعود مرد شاعر مسلکی بود. از همسنگر‌های او نقل شده شده است: «مسعود روزی در تخار در جمع مجاهدین و خبرنگاران نشسته و مشغول مطالعه دیوان حافظ شیرازی بود که خبر آوردند طالبان در منطقه‌ای حمله کرده و در حال پیشروی است. مسعود توجهی نکرد و به خواندن دیوان حافظ با عشق و علاقه خاصی ادامه داد. یکی از فرماندهان از بی تفاوتی آمر صاحب ناراحت شد و با صدای بلند گفت: آمر صاحب! طالبان حمله کرده اند. مسعود گفت: بگذار که این غزل را تمام کنم، مگر نمی‌دانی که جنگ با ما بر سر حافظ است؟!» شعرخوانی احمد شاه مسعود را می‌بینید و می‌شنوید.

مستی مداوم مردی که شوروی را نابود کرد

بوریس نیکولایویچ یلتسین اولین رئیس‌جمهور منتخب روسیه به شیوه دموکراتیک بود و در دوران شوروی نیز نقشی اساسی در فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ایفا کرد. دوران ریاست‌جمهوری وی مملو از اقدامات مخرب مانند به توپ بستن پارلمان روسیه بود. (تصاویر این رویداد تاریخی را می‌توانید در ویدیو تابناک ببینید) او بارها در حالت مستی در ملأعام و حتی جلسات مهم ظاهر شد و مدیریت مخرب او ضربات سنگینی به روسیه وارد کرد. نهایتا در شرایطی عجیب و بی‌سابقه ولادیمیر پوتین با دادن مصونیت به یلتسین و اقوام وی از پیگیری برای فساد به جای وی به قدرت نشست. این ویدیو مجموعه‌ای از رفتارهای نامتعارف یلتسین است.

چگونه فریدمن و پینوشه، آلنده را سرنگون کردند؟

در دورانی که آلنده در شیلی به قدرت رسید، شرکت‌های آمریکایی در آن کشور سرمایه‌گذاری‌هایی داشتند که به منظور حفظ آن از دولت نیکسون درخواست کمک کردند، مارکسیست بودن آلنده نیز انگیزه لازم را برای نیکسون ایجاد کرد که به سی‌آی‌ای دستور دهد تلاش کنند تا از به قدرت رسیدن آلنده جلوگیری کنند. این اقدامات پس از به قدرت رسیدن آلنده تبدیل به پشتیبانی از کودتای نظامی و نهایتا به قدرت رساندن ژنرال پینوشه در شیلی شد؛ اما نفوذ آمریکا و شرکت‌های آمریکایی در شیلی به همینجا ختم نمی‌شد. تاثیرگذارتر از تغییر رژیم سیاسی، اعمال سیاست‌های اقتصاد آزاد بود که در شیلی منجر به شرایط شدیدا بد اقتصادی برای مردم فقیرتر شد که گروهی از اقتصاددانان تربیت شده در آمریکا توسط میلتون فریدمن رقم زدند. در این ویدیو تصاویری از دوران کودتای پینوشه و به توپ بستن کاخ ریاست‌جمهوری را به همراه توضیحات مفصل در مورد اتفاقات قبل و بعد آن ببینید.

روایت شهید بهشتی از شبکه روحانیت در انقلاب

آیت الله شهید سید محمد حسینی بهشتی پس از انقلاب در گفت و گویی نقش شبکه روحانیت در پیروزی انقلاب اسلامی ایران و نوع فعالیت مویرگی در آن دوران را بیان و تشریح کرده است. این روایت را می‌بینید و می‌شنوید.