حمله پهپادی روسیه به فرودگاه مونیخ
اروپا در وضعیتی پرتنش و آماده‌باش کامل به سر می‌برد. مجموعه‌ای از حوادث امنیتی نگران‌کننده، از تعطیلی فرودگاه‌های بزرگ به‌دلیل پرواز پهپادهای ناشناس گرفته تا نقض حریم هوایی توسط هواپیماهای نظامی، رهبران قاره را به این باور رسانده که در میانه یک «جنگ هیبریدی» به رهبری روسیه قرار دارند. در واکنش، ناتو حضور نظامی و نظارتی خود را در جناح شرقی تقویت کرده و اتحادیه اروپا به دنبال راهکارهایی...
مشاهده موجی از پهپادها باعث شد این قطب مهم هوانوردی اروپا برای حدود هفت ساعت تعطیل شود. در نتیجه این تعطیلی، 17پرواز زمین‌گیر و 15پرواز ورودی به فرودگاه‌های دیگر منحرف شدند که زندگی نزدیک به 3000مسافر را مختل کرد. فرودگاه که قطب اصلی شرکت هواپیمایی لوفت‌هانزا است، سرانجام بازگشایی شد، اما این حادثه بار دیگر زنگ خطر را در سراسر قاره به صدا درآورد. مونیخ در این بحران تنها نیست. در هفته‌های اخیر، فرودگاه‌های دانمارک و نروژ نیز با حوادث مشابهی مواجه شدند که ده‌ها هزار مسافر را سرگردان کرد. این وقایع دانمارک را بر آن داشت تا پرواز تمام پهپادهای غیرنظامی را در حریم هوایی خود ممنوع کند؛ به‌ویژه آنکه این کشور میزبان نشست سران اتحادیه اروپا با محوریت امنیت قاره و حمایت از اوکراین بود.
اروپا در جنگ هیبریدی؛ اتهام مستقیم به مسکو
به گزارش آسوشیتدپرس، در نشست کپنهاگ، مته فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک، با لحنی قاطع اعلام کرد: «امیدوارم اکنون همه متوجه شده باشند که یک جنگ هیبریدی در جریان است. یک روز لهستان، روز دیگر دانمارک و هفته آینده احتمالا در جای دیگری شاهد خرابکاری یا پرواز پهپادها خواهیم بود.» او هرچند اذعان کرد که عاملان شناسایی نشده‌اند، اما انگشت اتهام را مستقیما به سوی مسکو نشانه رفت و گفت: «تنها یک کشور وجود دارد که مایل به تهدید ماست و آن روسیه است. بنابراین ما به یک پاسخ بسیار قوی نیاز داریم.»
فردریکسن با تاکید بر اینکه اروپا در «دشوارترین و خطرناک‌ترین وضعیت از زمان پایان جنگ جهانی دوم» قرار دارد، خواستار تسلیح مجدد قاره، خرید تجهیزات بیشتر و نوآوری در فناوری‌هایی مانند پهپادها شد. این دیدگاه با شواهد دیگری نیز تقویت می‌شود. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، از «تخلفات بسیار جدی» یک نفتکش در سواحل این کشور خبر داد و آن را به «ناوگان سایه» روسیه مرتبط دانست؛ کشتی‌هایی که برای دور زدن تحریم‌های غرب استفاده می‌شوند. کارشناسان نیروی دریایی اروپا پیش‌تر احتمال داده بودند که این نفتکش در پرواز پهپادها بر فراز دانمارک نقش داشته است. در مواجهه با این تهدیدهای فزاینده که ناتو آنها را «اقدامات تحریک‌آمیز» روسیه می‌نامد، این ائتلاف دفاعی بیکار ننشسته است. ناتو با افزایش پروازهای نظارتی خود تحت ماموریتی به نام «دیده‌بان شرقی» حضور خود را در اروپای شرقی تقویت کرده است.
گزارشگران سی‌ان‌ان در یکی از این پروازهای نظارتی هشت ساعته بر فراز لهستان با هواپیمای غول‌پیکر «ای -3 سنتری» همراه شد. این هواپیما با دیش رادار چرخان عظیم خود قادر است هواپیماها را از فاصله 650کیلومتری و اهداف زمینی و دریایی را از فاصله 400 کیلومتری، یعنی بسیار فراتر از مرزهای ناتو و در عمق خاک روسیه و بلاروس، ردیابی کند. سرهنگ دوم استفان وانُن از نیروی هوایی آمریکا هدف این ماموریت را این‌گونه توصیف می‌کند: «وقتی ما از این مرزها گشت‌زنی می‌کنیم، اینها مرزهای ما هستند. وظیفه اصلی ما شناسایی، ردیابی، تعیین هویت و گزارش هرگونه تهدید احتمالی است.» خدمه چندملیتی این هواپیماها، مسیرهای پروازی مشکوک را «مسیرهای مورد توجه» می‌نامند و در صورت لزوم، به‌عنوان مدیر فضای نبرد، جت‌های رهگیر ناتو را برای مقابله به سمت هدف هدایت می‌کنند. این پروازها که گاهی تا 15ساعت به طول می‌انجامند، نیازمند عملیات پیچیده سوخت‌گیری هوابه‌هوا هستند و نشان‌دهنده جدیت ناتو در مقابله با بی پروایی فزاینده روسیه است.
واکنش پوتین و چشم‌انداز آینده
به گزارش سی‌ان‌ان، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در یک برنامه تلویزیونی طولانی، این اتهامات را به سخره گرفت و آن را بخشی از تلاش ناتو برای «شعله‌ور کردن تنش‌ها به منظور افزایش هزینه‌های دفاعی» خواند. او با کنایه گفت: «دیگر این کار را نخواهم کرد. نه به فرانسه، نه به دانمارک، نه به کپنهاگ.» با این حال، او تهدیدی تلویحی را نیز مطرح کرد: «ما با دقت نظامی‌سازی روزافزون اروپا را زیر نظر داریم... هیچ‌کس نباید شک داشته باشد که اقدامات متقابل روسیه زمان زیادی نخواهد برد.»
در همین حال، رهبران اروپایی در حال بررسی راهکارهای بلندمدت هستند. طرح ابتکاری «دیوار پهپادی» که نه یک دیوار فیزیکی، بلکه شبکه‌ای لایه‌ای از سامانه‌های شناسایی و رهگیری است، یکی از این راهکارهاست. آنها همچنین بر سر چگونگی تداوم حمایت نظامی و مالی از اوکراین و استفاده از دارایی‌های مسدودشده روسیه برای کمک به این کشور بحث می‌کنند؛ به‌ویژه با توجه به تردیدها درباره تعهد دولت آینده احتمالی آمریکا به رهبری دونالد ترامپ به ناتو.
«جینا اسمیالک» در گزارشی برای نیویورک‌تایمز نوشت، «اورسولا فون در لاین»، رئیس بازوی اجرایی اتحادیه اروپا، ایده «نظارت بر جناح شرقی»، از جمله دیوار پهپادی را در سخنرانی سالانه وضعیت اتحادیه خود در ماه گذشته مطرح کرد. هدف این دیوار پهپادی، ایجاد یک سپر مشترک برای شناسایی، ردیابی و رهگیری بهتر پهپادها هنگام ورود به حریم هوایی اتحادیه اروپا یا یکی از متحدان نزدیک آن خواهد بود. این دیوار یک مانع فیزیکی نخواهد بود، بلکه یک شبکه هماهنگ از ردیاب‌های پهپاد - که احتمالا از ابزارهایی مانند رادار، پارازیت‌انداز و حسگرهای صوتی استفاده می‌کنند - همراه با اشتراک‌گذاری اطلاعات و داده‌ها بهبود یافته است. مارک روته، دبیرکل ناتو، که با اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن در این پروژه همکاری می‌کند، گفت: «ما باید آسمان خود را ایمن نگه داریم. ابتکار دیوار پهپاد به موقع و ضروری است. در نهایت، ما نمی‌توانیم‌میلیون‌ها یورو یا دلار برای موشک‌هایی که پهپادها را از بین می‌برند، خرج کنیم که فقط چند هزار دلار هزینه دارند.»