حمل بار هوایی از چین به ایران؛ علت تفاوت نرخ‌ها از کیلویی 4 تا 8 دلار چیست؟
حمل بار هوایی از چین به ایران به‌ویژه از طریق فرودگاه امام خمینی (IKA)، در دو دهه اخیر و پس از رشد اقتصادی چشمگیر کشور چین در حوزه‌های صنعتی، روندی افزایشی داشته است.
رپرتاژ آگهی: اما در 5 سال گذشته، به‌دلیل نوسانات نرخ برابری یوآن به ریال، حجم واردات هوایی کاهش یافته و بسیاری از بازرگانان ایرانی ترجیح می‌دهند کالاهای خود را از طریق حمل‌ونقل دریایی (به‌صورت خرده‌بار یا کانتینری) وارد کنند. در این میان، حمل بار از چین چه به روش هوایی و چه به روش دریایی همچنان یکی از اصلی‌ترین مسیرهای وارداتی برای بازرگانان ایرانی محسوب می‌شود.
در این گزارش، به بررسی جامع و تخصصی فرایند حمل بار هوایی و دلایل تفاوت هزینه حمل بار هوایی از چین به ایران می‌پردازیم.
روش‌های حمل بار هوایی از چین به ایران کدام است؟
حمل بار هوایی از چین به ایران به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. اما پیش از بررسی روش‌های حمل هوایی از چین لازم است با اصول اولیه حمل بار هوایی بدون توجه به مبدأ یا مقصد حمل آشنا شویم. در همین راستا تلاش کرده‌ایم مفاهیم اصلی مانند انواع بارنامه هوایی را به‌صورت خلاصه با زبانی ساده و قابل درک برای عموم اعم از کارشناسان حمل‌ونقل بین‌المللی، بازرگانان و مردم بیان کنیم.
بر اساس مقررات یاتا (IATA، انجمن بین‌المللی ترابری هوایی) برای حمل هر محموله از فرودگاه مبدأ به فرودگاه مقصد، باید یک بارنامه هوایی صادر شود. این سند که با نام بارنامه مستر یا MAWB (Master Air Waybill) شناخته می‌شود، می‌تواند بر اساس توافق فروش فی مابین یک فروشنده و یک خریدار و بر اساس فاکتور و سیاهه خرید کالا صادر گردد. در این حالت، آژانس صادرکننده بارنامه موظف است اطلاعاتی همچون نام فروشنده و خریدار، ماهیت کالا، وزن و ابعاد دقیق محموله را درج کرده و بارنامه را بر اساس نرخ‌نامه شرکت هواپیمایی صادر کند.
اما در مواردی که یک شرکت بارفرابر خارجی با همکاری یک شرکت بارفرابر ایرانی اقدام به حمل کالا می‌کند، اطلاعات این دو شرکت در بارنامه مستر به‌عنوان فرستنده و گیرنده درج می‌شود. سپس بارنامه دیگری تحت عنوان بارنامه هاوس یا HAWB (House Air Waybill) صادر می‌گردد که در آن، مشخصات فروشنده و خریدار اصلی بر اساس جواز صادر شده از گمرک ثبت می‌شود.
در اصطلاح عمومی به بارنامه نوع اول که به‌صورت مستقیم بین خریدار و فروشنده صادر می‌شود و نام بارفرابر در آن ذکر نمی‌شود، بارنامه دایرکت سینگل (Direct Single) گفته می‌شود. در این نوع بارنامه، محموله دیگری در کنار محموله اصلی حمل نمی‌گردد. در مقابل، بارنامه ایندایرکت سینگل (Indirect Single) زمانی صادر می‌شود که یک یا چند بارفرابر در فرایند حمل دخالت دارند؛ با این حال، همچنان محموله دیگری در کنار محموله اصلی فروشنده و خریدار حمل نمی‌گردد.
بدیهی است که در بارنامه‌های دایرکت سینگل و ایندایرکت سینگل، از آن‌جا که آژانس صادرکننده تنها یک بارنامه صادر می‌کند، قوانین قیمت‌گذاری بر اساس سیاست‌ها و نرخ‌نامه شرکت هواپیمایی (ایرلاین) تعیین می‌شود؛ مگر در موارد خاص، مانند محمولات پروژه‌ای که در آن‌ها ممکن است ایرلاین نرخ ویژه‌ای به آژانس طرف قرارداد خود ارائه دهد.
برای مثال ایستگاه‌های وزنی ایرلاین‌های ایرانی و چینی به شرح زیر است:
-
Minimum
-
Normal
-
45+
-
100+
-
300+
-
500+
-
1000+
در فرایند قیمت‌گذاری حمل بار هوایی، هر ایستگاه دارای نرخ مشخصی متناسب با وزن محموله است. معمولاً هر چه وزن محموله افزایش یابد، نرخ حمل به‌ازای هر کیلوگرم کاهش می‌یابد.
به‌عنوان مثال هزینه حمل بار هوایی از چین به ایران در مهر ماه سال 1404 برای یک محموله 45 کیلوگرمی حدود 8 دلار به‌ازای هر کیلوگرم بوده است، در حالی‌که برای محموله‌ای با وزن 3000 کیلوگرم، این نرخ به حدود 4.5 دلار کاهش یافته است. بنابراین به‌روشنی می‌توان دریافت که با افزایش وزن، هزینه نهایی حمل بار هوایی در مجموع مقرون‌به‌صرفه‌تر می‌شود.
در این میان، شرکت‌هایی مانند شرکت حمل و نقل بین المللی خط سبز جهان به‌عنوان نماینده رسمی شرکت هواپیمایی ماهان، علاوه‌بر ارائه خدمات فوق، سرویس حمل کانسولیدیت (Consolidated Service) را نیز به مشتریان خود ارائه می‌دهد. در این روش، شرکت خط سبز جهان محموله‌های بازرگانان ایرانی را در انبار اختصاصی خود در شهر گوانگجو تجمیع کرده و هر هفته از طریق پروازهای برنامه‌ریزی‌شده، این محموله‌ها را به مقصد ایران ارسال می‌کند. با تجمیع بارهای مختلف در یک محموله بزرگ‌تر، وزن کل حمل افزایش یافته و در نتیجه، نرخ حمل هوایی برای هر بازرگان کاهش می‌یابد. این روش باعث می‌شود هزینه‌های حمل‌ونقل هوایی برای فعالان تجاری ایرانی به‌صورت قابل‌توجهی کاهش یابد و در عین حال زمان تحویل کالا نیز بهینه شود.
مراحل حمل خرده بار هوایی از چین به ایران کدام است؟
حمل خرده بار هوایی از چین به ایران معمولاً به چند روش انجام می‌شود. در حالتی‌که فروشنده و خریدار تصمیم بگیرند محموله را با بارنامه سینگل (Single Air Waybill) حمل کنند، فروشنده موظف است اسناد صادراتی خود را به‌همراه اظهارنامه کالا در اختیار بارفرابر مبدأ قرار دهد تا فرایند اظهار به‌صورت جداگانه انجام شود.
در این میان، چنانچه فروشنده مجوز صادرات (Export Licence) نداشته باشد، شرکت بارفرابر در مبدأ می‌تواند با دریافت مبلغی جزئی، نسبت به اخذ این مجوز اقدام کند.
اما در صورتی‌که محموله به‌صورت تجمیعی (کانسولیدیت) ارسال شود، نیازی به پرداخت هزینه مجوز صادرات به‌صورت مجزا وجود ندارد. با این حال، در هر دو روش، در صورت درخواست شرکت هواپیمایی، باید گواهی‌های مربوط به وجود مگنت یا باتری برای محموله صادر شود.
شایان ذکر است که در برخی موارد، بر اساس قوانین و مقررات بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی، امکان تجمیع محموله‌هایی که شامل کالاهای خطرناک، دارای باتری، دارای مگنت یا با برندهای خاص هستند، وجود ندارد و این نوع محمولات باید به‌صورت جداگانه حمل شوند.
نحوه اخذ اسناد حمل در ایران چگونه است؟
در صورتی‌که محموله شما طی یک بارنامه مستر (MAWB) و سینگل به ایران حمل شود تمام اسناد حمل از جمله بارنامه مستر، بارنامه هاوس، قبض انبار و ترخیصیه دقیقاً مطابق با وزن و اطلاعات مندرج در پکینگ‌لیست فروشنده صادر می‌شود. در این حالت، شرکت حمل‌ونقل در ایران پس از دریافت هزینه‌های مربوط به قبض انبار و ترخیصیه، اصل اسناد حمل را به مشتری تحویل می‌دهد.
اما در روش حمل تجمیعی (Consolidated Air Freight) شرایط اندکی متفاوت است. به‌عنوان مثال، اگر بارنامه اصلی یا مستر برای محموله‌ای با وزن 3300 کیلوگرم صادر شود و قبض انبار مادر نیز با همین وزن ثبت گردد، برای هر بازرگان یک بارنامه فرعی (هاوس) بر اساس وزن اعلام شده در مانیفست مبدأ صادر شده و قبض انبار تفکیکی به هر مشتری تحویل داده می‌شود.
از جمله مزایای همکاری با شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی خط سبز جهان این است که بارنامه‌های فرعی (هاوس) این شرکت به‌صورت رسمی و با فرمت یاتا (IATA) صادر می‌شوند؛ به همین دلیل، بازرگانانی که قصد ارائه اسناد حمل به بانک عامل برای رفع تعهد ارزی دارند، می‌توانند از این اسناد معتبر استفاده کنند.
تولید محتوای بخش «وب گردی» توسط این مجموعه صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست.
