خانم خزعلی! آدرس جهیزیه و سیسمونی را همه می‌دانند، مهارت زندگی را کجا یاد بگیرند؟

این صحبت‌ها با توجه به حساسیت موضوعاتی چون کودک‌همسری بازتاب زیادی در شبکه‌های اجتماعی داشته و خیلی‌ها توصیه کرده‌اند که بهتر بود چنین موضوعی که شائبه تشویق بر ازدواج زودهنگام را دارد، مطرح نمی‌شد.

البته انیسه خزعلی توصیه بی‌راهی نکرده و اتفاقا سن یادگیری مهارت‌های زندگی حتی زودتر از 9 سالگی است، آنچه که در ممالک توسعه‌یافته اتفاق می‌افتد. اما شاید تاکید ویژه ایشان برای برنامه‌ریزی دانش‌آموزان 9 ساله در امر تشکیل خانواده مناسب به نظر نمی‌رسد.

یکی از معروف‌ترین نظریه‌های روانشناسی که از سوی اریک اریکسون مطرح می‌شود، نظریه رشد است. این نظریه بر هشت مرحله رشد روانی و اجتماعی انسان‌ها تاکید دارد، بر این اساس مرحله سوم رشد در سال های اول مدرسه، تقریبا از 5 سالگی تا 11 سالگی را در برمی‌گیرد.

در این مرحله کودکان از طریق تعاملات اجتماعی از سوی والدین و معلمان در مدارس شروع به رشد حس غرور نسبت به دستاوردها و توانائی‌های خود می‌کنند. حس کفایت، صلاحیت و اعتقاد به توانایی‌های در این مرحله در آنها شکل می‌گیرد. از مهم‌ترین چیزهایی که آموختن آن برای کودکان در این سن حائز اهمیت است، یادگیری مهارت‌های زندگی در بحران‌های سال‌های نوجوانی و جوانی و کنترل ترس‌ها، اضطراب‌ها، شکست‌ها، ناکامی‌ها و هر نوع ناتوانی در تحصیل، زندگی، رابطه و کار است.

اگر منظور معاون رئیس‌جمهور هم همین مباحث بوده مناسب بود بیشتر در این حوزه صحبت کند، و اگر منظور ایشان بیشتر امر ازدواج بود که فارغ از اینکه در جمع کودکان 9 ساله صحبت از ازدواج بدون پیش زمینه چقدر مناسب است، ضروری بود در کنار این بحث به موضوع محدودیت‌های حقوقی زنان در ازدواج‌ها هم اشاره می‌کردند، کما اینکه ایشان در اولین نشست خبری‌شان در برابر خبرنگاران، به صراحت اعلام کرد:«ما باید اقناع‌سازی کنیم تا کودکان مورد اجحاف قرار نگیرند. بعضی مواقع به من می‌گویند که تو 16 سالگی ازدواج کرده‌ای. اینکه دختر مراحل مختلف بلوغ را طی کرده باشد مهم است. من شرط تحصیل، فعالیت اجتماعی، شرط طلاق، شرط مکان زندگی را گذاشتم. امام توصیه می‌کردند که شرط طلاق بگذارید. پدرم گفتند با شرط طلاق موافق نیستم اما اگر تو می‌خواهی موافق‌ام. نمی توان مرز سنی قرار داد و در این مساله رشد فکری بسیار مهم است.»

اتفاقا آگاه‌سازی دختران دانش‌آموز درباره حقوقی که خانم خزعلی به آن آگاه بوده و از سرفصل‌های آموزشی و روشنگری فعالان حقوق زنان در ایران محسوب می‌شود، در این دیدارها با دختران دانش‌آموز بسیار مناسب است، وگرنه صرف تشویق به ازدواج قرار است کدام هدف از این مرحله از زندگی این دختران را که اتفاقا امری اختیاری است، پوشش دهد؟ گنجاندن مباحث مهارت‌های زندگی در نظام آموزشی از ابتدای دهه نود میلادی از سوی سازمان ملل به کشورهای عضو توصیه شده است اما به گواه کارشناسان آموزش این مهارت‌ها چه در کتاب‌های درسی و چه از سوی مشاوران در مدارس ضعیف و دور از حد انتظار است.

حالا با این همه سروصدا در شبکه‌های اجتماعی نسبت به آنچه که در دیدار خانم خزعلی با دانش‌آموزان دختر گذشته، جا دارد معاونت زنان و خانواده ریاست‌جمهوری در سیاستگذاری‌های آموزشی کشور نسبت به آموزش درست و صحیح و حتی اجباری آموزش مهارت‌های زندگی نه صرفا مهارت‌های زندگی مشترک بیشتر از همیشه تلاش کنند وگرنه شاید همین دختران چند سال بعد مانند فرزندان مدیران هم‌رده خانم خزعلی، به اروپا و آمریکا رفته و آنجا کیفیت زندگی بهتر را تجربه کنند وگرنه تهیه ابزار و لوازم زندگی مشترک از جهیزیه تا سیسمونی را همه بلد شده‌اند، یکی از راه‌ها سفر به همین کشور همسایه.

روزنامه‌نگار*

4747