خداداد عزیزی: حزب باد نباشیم

«حالا پشت مدافعان، خداداد عزیزی، توی دروازه، گل، گل برای ایران، خداداد عزیزی باز هم روی زمین توپ رو توی دروازه می‌کنه». این جملات جواد خیابانی است که در تاریخ فوتبال ایران ماندگار شد.

نخبگان تیم ملی ایران در 8 آذر 1376 پس از تساوی یک بر یک در ورزشگاه آزادی فقط در صورت پیروزی یا تساوی پرگل مقابل تیم قدرتمند استرالیا می‌توانستند راهی جام جهانی 98 فرانسه شوند. با وجود رشادت‌های عابدزاده و خط دفاع ایران، سرانجام دروازه تیم ملی دوبار توسط مهاجمان ریزنقش استرالیا باز شد. ویه‌را سیگارش را به زمین انداخت و کار تقریبا تمام شده بود.

تعویض‌های سرمربی اما نشان می‌داد که او هنوز به شاگردانش امیدوار است. ابراهیم تهامی، یکی از بازیکنان تعویضی ویه‌را، در شلوغی محوطه جریمه توپ را به خداداد عزیزی رساند که روی زمین افتاده بود، خداداد هم با پاس گل رو به عقب برای باقری، ایران را امیدوار کرد. نتیجه 2 بر یک بود که لحظه تاریخی برای فوتبال ایران فرارسید.

علی دایی با پاس دیدنی به خداداد باعث شد یکی از ماندگارترین لحظات تاریخ فوتبال ایران رقم بخورد و غزال تیزپای آسیا توپ را به تور دروازه حریف چسباند تا مارک بوسنیچ کاری جز تسلیم‌شدن نداشته باشد. خداداد حالا این روزها بعد از اتمام مسابقه «ستاره‌ساز» دور از فوتبال حضور دارد، اما خداداد بازیگر اصلی حماسه ملبورن است؛ بازیکنی که با گل او، ایران به جام جهانی 98 فرانسه صعود کرد.

خداداد در گفت‌وگو با «شرق» درباره شرایط این روزهای فوتبال ایران صحبت کرد و عقیده دارد با مدیریت فعلی فدراسیون فوتبال هر مربی دیگری هم جای ویلموتس بود چنین رفتاری را از خود نشان می‌داد، چراکه هر آدمی به دنبال حق خود است و وقتی حقوق او پرداخت نشود، تعهدی ندارد که بابتش پایبند باشد. همچنین شماره 11 سابق تیم ملی ایران درباره دیدار حماسی مقابل استرالیا نیز می‌گوید آن مسابقه به این خاطر برای مردم ایران خاص شد که همه‌چیز آن دیدار متفاوت بود؛ از بازیکن، مربی و تماشاگر بگیر تا نتیجه‌ای که هیچ‌کس تصورش را نمی‌کرد؛ «معجزه» کلیدواژه آن دیدار به‌یادماندنی است که با نام «حماسه ملبورن» در خاطر مردم ثبت شد. ‌آقای عزیزی ابتدا با شرایط این روزهای فوتبال ایران شروع کنیم. فدراسیون فوتبال این روزها به‌شدت تحت فشار است؛ بسیاری عقیده دارند نسبت به تعهدی که در قبال سرمربی و کادر فنی تیم ملی داشته، خوب عمل نکرده و عده دیگری نیز معتقدند که ویلموتس آن‌طور که باید نسبت به کارش در ایران تعهد ندارد.

ببینید من فکر می‌کنم بعد از رفتن کی‌روش، فدراسیون فوتبال به دنبال مربی‌ای بود که اسم‌ورسم‌دار باشد تا فردا نگوید ما نتوانستیم بعد از کی‌روش مربی بزرگی را به ایران بیاوریم، به همین خاطر از بین گزینه‌های مدنظرشان به سراغ ویلموتس رفتند. در هر صورت ویلموتس با توجه به سنی که دارد، مربی کارنامه‌داری است. تیم بلژیک را راهی جام جهانی کرده و تا مراحل بالای حذفی هم پیش برده است و بسیاری از بازیکنان بزرگ و مطرح کشورش زیر نظر او کار کرده‌اند. اما معتقدم بسیاری از کارشناسان دست به تمجیدهای عجیب‌وغریب از او زدند و حالا که تیم ملی نتیجه نگرفته، او را می‌کوبند.

ما نباید حزب باد رفتار کنیم. تیم ملی مقابل کره جنوبی بازی قابل‌قبولی ارائه کرد و بعد از مدت‌ها خط حمله فعالی داشتیم، ولی بسیاری از کارشناسان که در تلویزیون حضور داشتند طوری از خود بیخود شده بودند که مشخص نبود چطور بر اساس یک مسابقه به چنین نتایج و تحلیل‌هایی رسیده‌اند. حالا که تیم ملی دو مسابقه را مقابل بحرین و عراق شکست خورده، باز هم همان کارشناسان بر اساس جهت باد در حال کوبیدن ویلموتس هستند.

‌با شرایط پیش‌آمده، فکر می‌کنید فدراسیون فوتبال مقصر اصلی است یا ویلموتس؟ چند درصد هر بخش مقصر این ناکامی اخیر است؟

ویلموتس یک مربی خارجی است و طبعا دوست ندارد در یک کشور خارجی مجانی کار کند. ویلموتس یا هر مربی خارجی دیگری اول به خودش نگاه می‌کند و وقتی می‌بیند کارفرما اهمیتی نمی‌دهد، او هم سرد می‌شود. من کاملا خاطرم هست که ویلموتس در بدو ورودش به ایران و در روزهای ابتدایی، بسیار باانگیزه بود، ولی به مرور وقتی متوجه شد که آهی در بساط فدراسیون فوتبال نیست، دلسرد شد و انگیزه لازم را برای هدایت تیم ملی ایران از دست داد. ویلموتس و اعضای کادر فنی به دنبال حقوق خود هستند و فکر نمی‌کنم درخواست خارج عرف داشته باشند. شما هم اگر حقوقت را نگیری قطعا سر کار حاضر نمی‌شوی! دقیقا فدراسیون فوتبال مشابه همین رفتار را با کی‌روش هم انجام داد.

در هر صورت کی‌روش نام بزرگی در فوتبال دنیا بود که وقتی بدعهدی فدراسیون را دید، از لحاظ رفتاری و اخلاقی تغییر کرد. درخصوص اینکه ویلموتس تا چه حد مقصر است هم باید ساعت‌ها چند دیدار اخیر را آنالیز کنیم تا به نتیجه موردنظر و مطلوب برسیم، اما با توجه به غیبت‌هایی که ایشان داشت، طبعا شناخت کافی از بازیکنان تیم ملی ندارد.

‌با توجه به اتفاقات اخیر فکر می‌کنید ایران توانایی صعود به دور بعدی انتخابی جام جهانی قطر را داشته باشد؟

من فکر می کنم شرایط تیم ملی آن‌طور که در رسانه‌ها مطرح می‌شود حاد نیست. ما چهار مسابقه داریم که سه‌تایش در خانه است و می‌توانیم هر چهار مسابقه را پیروز شویم و به‌عنوان تیم سرگروه صعود کنیم. مقابل عراق و بحرین با توجه به حواشی و بحرانی که ایجاد شد، شکست خوردیم. باید به ویلموتس فرصت داد و از این بیشتر نباید زمان را از دست داد. باید با او به توافق رسید و این اطمینان برای او حاصل شود که جایی کار می‌کند که آرامش برقرار است.

‌انتقادی مطرح است که با توجه به شیوه مدیریت در فدراسیون فوتبال، هر مربی دیگری هم بیاید، نمی‌تواند با این شرایط کار کند و باز هم همین آش است و همین کاسه.

حق با شماست. فدراسیون فوتبال باید در ابتدا ببیند اصلا چقدر ورودی مالی دارد بعد با مربیان خارجی صحبت کند. مربی خارجی قطعا گزینه خوبی برای تیم ملی است و شرایط پیشرفت فراهم می‌شود، ولی وقتی پولش را نمی‌دهند همین رفتارهای کی‌روش و ویلموتس را خواهیم دید. بحث هم فقط در حد فدراسیون فوتبال نیست، چراکه شما وقتی شرایط باشگاه‌های ایرانی را بررسی کنید، می‌بینید به‌هیچ‌وجه فیرپلی مالی را رعایت نمی‌کنند و فقط بازیکن و مربی خارجی می‌آورند و اخراجشان می‌کنند!

‌برسیم به بازی معروف ایران و استرالیا. هشتم آذرماه برای مردم ایران یک روز خاص و فراموش‌نشدنی است. فکر می‌کنید چرا این مسابقه تا این حد برای مردم ویژه است، به‌طوری‌که در تقویم «هشتم آذرماه» به نام این پیروزی بزرگ ثبت شده است؟

دیدار ما با استرالیا از هر نظر خاص است. مسابقه رفت با تساوی یک بر یک به پایان رسیده بود و خب طبعا کسی از ما توقع نداشت که استرالیا را در ملبورن شکست دهیم. ما وقتی لیست بازیکنان استرالیا را نگاه کردیم می‌دانستیم که باید مقابل بهترین‌های لیگ برتر انگلیس به میدان برویم و فقط یک معجزه می‌توانست ما را به جام جهانی 98 فرانسه ببرد. همه‌چیز آن مسابقه نسبت به فوتبال الان متفاوت بود؛ شکل ستاره‌های آن زمان، مربی ما، تماشاگران و حتی معجزه‌ای که برای ما رخ داد. ایران در کره جنوبی، این تیم را شکست داد و راهی جام جهانی شد. پیش‌تر بحرین را در ورزشگاه آزادی شکست دادیم و راهی جام جهانی شدیم، ولی به همین دلایلی که عرض کردم، تقابل با استرالیا خاص‌ترین دیدار تاریخ فوتبال ایران است.

‌بین دو نیمه آن مسابقه، ویه‌را چه چیزی در رختکن به شما گفت؟ با توجه به فشاری که استرالیا در کل نیمه روی دروازه ایران وارد کرده بود. من یادم نیست امروز ناهار چی خوردم، چطور بین دو نیمه 22 سال پیش یادم باشد؟ (با خنده)! اما خارج از شوخی، ویه‌را مربی درجه سه فوتبال دنیا بود که به ایران آمد و در حالت عادی و طبیعی نباید با این مربی چنین موفقیتی کسب می‌کردیم و فقط یک معجزه بود که ما استرالیا را درمجموع دو مسابقه رفت‌وبرگشت شکست دادیم و راهی جام جهانی شدیم و باعث شد تا تاریخ فوتبال ایران تغییر کند. بین دو نیمه هم ویه‌را گفت فوتبال خودتان را ارائه دهید و از فوتبالی که انجام می‌دهید لذت ببرید.

‌شما قهرمان آن سال‌های فوتبال ایران بودید. فکر می‌کنید توانستید حقتان را از این فوتبال بگیرید؟

حق را باید خودم از فوتبال می‌گرفتم که به نظر خودم، گرفتم. در فوتبال اروپا بازی کردم، بهترین بازیکن سال آسیا شدم و الان زندگی خیلی خوبی دارم که به واسطه همین فوتبال به دست آورده‌ام. خدا را شکر راضی هستم.