خشکسالی به مرحله فوق خطرناک رسید / میانگین بارش‌ها از منفی 5 درصد تا منفی 70 درصد است

بهیه جعفری معاون دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران با اشاره به دو پدیده «تغییر اقلیم» و «تغییرات اقلیمی» اظهار کرد: تفاوت‌های مفهومی میان این دو پدیده وجود دارد. تغییر اقلیم به معنای تغییرات ادامه‌دار و ماندگار بوده و با تغییرات اقلیمی که عبارت است از تغییر یک یا دو ساله دما، بارش یا موارد دیگر تفاوت دارد.

وی درخصوص تاثیر افزایش دما و تبخیر بر منابع آب گفت: تغییر اقلیم حاصل افزایش دما است. به دلیل گسترش صنعتی شدن در تمام جهان و افزایش تولید گازهای گلخانه‌ای مانند متان و کربن دی‌اکسید در جو زمین، دما هوا در جهان تا 2 درجه افزایش یافته است.

جعفری با تاکید بر تأثیرپذیری ایران از این تغییر و افزایش 2 درجه‌ای دمای هوای کشور در هر دهه، ادامه داد: بر اساس گفته‌های کارشناسان هواشناسی هر یک درجه تغییر دما می‌تواند تا 6 درصد تبخیر و تعرق پتانسیل را افزایش دهد، به معنای دیگر درحالی که تغییر اقلیم موجب کاهش بارش می‌شود، سبب افزایش نیاز آبی حیوانات و گیاهان به دلیل افزایش دما نیز شده است که در نتیجه این افزایش شاهد کاهش میزان آب تجدیدپذیر در کشور هستیم.

به گفته وی؛ باوجود اینکه متوسط بارش سالیانه در کشور 248 میلیمتر تا 250 میلیمتر است، اما در سال آبی گذشته میزان کل بارش 152 میلیمتر بود که به معنای دیگر شاهد کاهش 40 درصدی میزان بارش‌ها در سال آبی گذشته هستیم.

معاون دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران افزود: متوسط حجم بارش‌ها در کشور 400 میلیارد متر مکعب است که از این میزان 75 درصد تبخیر و تعرق شده و 25 درصد به عنوان آب تجدیدشونده باقی می‌ماند. باتوجه به میزان بارش 152 میلیمتری، به شرطی که دمای هوای کشور را ثابت درنظر بگیریم منابع آبی تجدیدشونده کشور در سال آبی گذشته کمتر از 70 تا 80 میلیارد مترمکعب است که نسبت به میانگین بلند مدت دست کم سالانه 50 میلیارد متر مکعب کمتر است.

وی درخصوص تغییر الگوی بارش‌ها در پی تغییر اقلیم، نیز گفت: یکی از نتایج تغییر اقلیم افزایش پدیده‌های حدی به صورت خشکسالی‌ها و سیل‌های شدید است. اگرچه که تغییر اقلیم در کشورهای استوایی مانند جزایر مالدیو، اندونزی موجب افزایش بارش می‌شود، اما به دلیل سوق اقلیم غالب در کشور ما به سمت خشکی، تغییر اقلیم خود را با پدیده حدی سیل نشان می دهد. آنچنانکه در سال آبی گذشته شاهد سیلاب‌های شدید در استانهای جنوبی کشور مانند خوزستان و هرمزگان و سیستان و بلوچستان بودیم.

جعفری ادامه داد: در سال آبی گذشته در هیچ یک از استان‌های کشور به جز گیلان نه تنها شاهد افزایش بارش‌ها نبودیم، بلکه به جز دو استان که وضعیت طبیعی داشتند در تمامی استان‌های کشور شاهد کاهش بارش‌ها بودیم.

وی در ادامه با اشاره به شهرهای پرخطر و در معرض خشکسالی گفت: زمانی که شاخص بارش استانداردشده SPI را در بازه های 6، 12 و یا 48 ماهه بررسی می‌کنیم می‌توانیم درصد خشکی استان‌ها را برآورد کنیم. طبق گزارش‌های سازمان هواشناسی در منطقه زاگرس باوجود خشکی انباشته، شاهد افزایش خشکسالی هستیم این منطقه یکی از مناطق پراهمیت در تامین نیاز آبی کشور است. پس از آن استان‌های شرق کشور، هرمزگان و تهران به نسبت با خشکسالی‌های شدیدتری مواجه بودند.

معاون دفتر برنامه‌ریزی کلان منابع آب و تلفیق بودجه شرکت مدیریت منابع آب ایران با تاکید بر کسری تجمعی بیش از 150 میلیارد مترمکعبی در منابع آب زیرزمینی اظهار کرد: میانگین بارش‌ها در استان‌های کشور از منفی 5 درصد تا منفی 70 درصد است، ادامه‌دار بودن کم‌بارشی‌ها فرصت تجدیدشوندگی را از منابع زیرزمینی گرفته و به دلیل ادامه برداشت از این منابع شاهد بحران در منابع آب زیرزمینی و فرونشست‌های عمیق در برخی از مناطق کشور هستیم.

وی افزود: در اثر تغییر اقلیم بارش‌های موجود در کشور نه به روان آب تبدیل شده و نه به زیرزمین نفوذ می‌کنند تا بتوانند منابع آب زیرزمین را تغذیه کنند، از طرف دیگر از بین رفتن یخچال‌های کشور و تغییر الگوی بارش برف به باران که میتواند در اثر ذوب شدن ایجاد جریان آب در رودخانه ها کند را نیز از دست داده‌ایم.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.