خشکی "تالاب هامون" ریشه حیات در منطقه را میخشکاند
کاهش 52 درصدی بارندگی در سیستان و بلوچستان و تأثیر آن در خشکسالی سیستان بیش از همیشه به ما گوشزد میکند که دریافت حقآبه ایران باید از اولویتهای دیپلماسی کشور باشد. خشکی تالاب اکوسیستم را تحت تأثیر قرار داده و به نوعی ریشه حیات را در منطقه میخشکاند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، وضعیت بارش در سال 1401 نسبت به میانگین بارشهای بلند مدت 14 درصد کاهش داشته که از این بین، بیشترین کاهش بارش در استان سیستان و بلوچستان بوده و نزولات آسمانی در این استان حدود 52 درصد کاهش داشته است.
کاهش بیش از 50 درصدی بارندگی در استان سیستان و بلوچستان اثر خود را در بهار و تابستان امسال نشان خواهد داد و این کاهش، باعث دشوار شدن معیشت مردم در این استان به ویژه کشاورزان خواهد شد. بارندگیها چاه نیمهها را پر نمیکند و در نتیجه کشاورزی با مشکل مواجه خواهد شد. از طرفی هنوز مسئولین موفق به دریافت حقآبه هامون از افغانستان نشدهاند که این موضوع نیز در کنار کاهش بارندگی بی شک شرایط را برای مردم دشوارتر خواهد کرد.
نقش «کشورهای دیگر» در پرداخت نکردن حقآبه ایران از هیرمند مشهود استکاهش بارشها و تأثیر آن در خشکسالی سیستان بیش از همیشه به ما گوشزد میکند که دریافت حقآبه ایران باید بیش از همیشه مورد توجه قرار گیرد و از اولویتهای دیپلماسی کشور باشد. سهم ایران از رودخانه هیرمند علاوه بر پر کردن چاه نیمهها در مرطوب کردن بستر تالاب نیز مؤثر است و علاوه بر رونق کشاورزی در منطقه، با تر کردن تالاب باعث کاهش طوفانهای گرد و غباری در ایران و افغانستان خواهد شد.
با وجود اهمیت این موضوع، دریافت حقآبه از دولت فعلی افغانستان همچنان میسر نشده و آبی به تالاب هامون نرسیده است. در این رابطه علی سلاجقه؛ رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفته است که پیگیری حقآبه ایران از رود هیرمند «جزو برنامههای اصلی» این سازمان در سال جدید است.
این صحبت سلاجقه درحالی مطرح شده است که سازمان محیط زیست تنها بخش فنی کار، مربوط به اندازهگیری شرایط نرمال تراز آبی، پرآبی و کمآبی را بر عهده دارد و پیگیری حق آبه باید از جانب وزارت امور خارجه انجام شود. در واقع اهمیت موضوع حق آبه ایران از هیرمند برای مسئولین زمانی ثابت میشود که این وزارتخانه دریافت حقآبه را در اولویتهای خود قرار دهد.
در رابطه با تبعات عدم دریافت حقآبه ایران از افغانستان، مهدی اسماعیلی بیدهندی؛ عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران به تسنیم گفت: یکی از مهمترین تبعات خشکی تالاب هامون تبدیل شدن آن به کانون ریزگرد و درگیر شدن مردم سیستان با این ریزگردهاست که علاوه بر مشکلات معیشتی و اقتصادی، سلامت مردم را هم تحت تأثیر قرار خواهد داد. خشکی تالاب اکوسیستم تالاب را تحت تأثیر قرار داده و به نوعی ریشه حیات را در منطقه میخشکاند.
وی تأکید کرد: اگر حقآبه ما از هیرمند دریافت نشود، ممکن است که این موضوع توسط کشورهای دیگر نیز تکرار شده و آنها نیز این جسارت را پیدا کنند که حقوق ایران را پایمال کرده و مطمئن باشند که ایران از نظر حقوقی اقدامی را علیه آنها انجام نمیدهد!
عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: باید هرچه زودتر برای گرفتن حق خود از طرفهای افغانستانی اقدام کنیم. اگر در گرفتن حقآبه خود از افغانستان اقدام نکنیم، موجی از ناامیدی در داخل کشور در رابطه با عدم توانایی حاکمیت در احقاق حقوق مردم و دفاع از حقانیت ملی ایجاد میشود.