دانش فنی تولید زئولیت در کشور بومی شد
تهران - ایرنا - یک شرکت دانش بنیان موفق شد با تحقیق و توسعه به فرمولاسیون فرآیند و طراحی فرآیند تولید زئولیت‌ها در مقیاس صنعتی دست یابد و آن را در داخل کشور بومی کند.
به گزارش روز سه شنبه ایرنا از ستادویژه توسعه فناوری نانو، این شرکت دانش بنیان اقدام به تولید زئولیت‌هایی کرده که از نظر کیفیت همپای محصولات خارجی است، از جمله کاربردهای این محصول می‌توان استفاده از آن در جداسازی، در سیستم‌های تهویه و پنجره‌های دوجداره (برای جذب رطوبت موجود در بین دو لایه) نام برد. با این وجود عمده مصرف غربال‌های مولکولی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی است.
غربالگرهای مولکولی موادی با ساختار سه‌بعدی از آلومینوسیلیکات‌ها است که شبکه‌ای متخلخل با حفراتی منظم و اندازه یکسان دارد. زئولیت‌ها به‌واسطه داشتن ساختار حفره‌ای می‌توانند به‌صورت انتخابی، مواد مختلف را جذب و از این طریق جداسازی کنند.
در حال حاضر دانش فنی تولید زئولیت‌های نوع A به‌طور انحصاری در مجموعه این شرکت ایجاد شده است. این شرکت با دستیابی به فرمولاسیون فرآیند و طراحی فرآیند در مقیاس صنعتی ابتدا اقدام به تولید زئولیت 4A و سپس تولید زئولیت 3A کرد. نحوه کسب دانش فنی ساخت زئولیت 4A و 3A در این شرکت به‌صورت تحقیق و توسعه داخلی بوده و تمامی فرایند در مجموعه شرکت به‌دست آمده و اجرا شده است.
خشک‌کردن هوا، گاز طبیعی و آلکان‌ها، تولید و تصفیه آرگون، آب‌زدایی استاتیک اجزای الکتریکی، دارویی و مواد ناپایدار، خشک‌کن مواد رنگی، خشک کردن و حذف CO2 از گاز طبیعی، LPG، هوا و گازهای بی‌اثر، حذف هیدروکربن‌ها، آمونیاک و متانول از جریان گاز از جمله کاربردهای زئولیت 4A است.
علاوه‌بر استفاده به‌عنوان خشک‌کن برای بسته‌بندی مواد، نوع خاصی از این مواد در ترمز اتوبوس‌ها، کامیون‌ها و لوکوموتیوها نیز استفاده می‌شود. زئولیت 3A نیز به‌طور کلی در فرایندهای جداسازی به‌کار برده می‌شود، عمده کاربردهای آن عبارتند از نم‌زدایی از جریان گازهای غیراشباع مانند هیدروکربن‌ها شامل گازهای حاصل از شکست هیدروکربن‌ها، پروپیلن، بوتادئین یا استیلن، خشک کردن مایعات قطبی مانند اتانول یا متانول و جذب مولکول‌هایی مانند آمونیاک یا آب از جریان N2/H2 است.
کریستالیزاسیون زئولیت A معمولا طی مدت‌زمان معین و در دمای مطلوب صورت می‌گیرد، تولید یک زئولیت با کیفیت بالا نیازمند کنترل دقیق دما، زمان و pH محلول کریستالیزاسیون است. زئولیت A پس از فیلتراسیون و شستشو با آب از محلول کریستالیزاسیون جدا می‌شود.
این شرکت تنها تولیدکننده زئولیت 3A در داخل ایران است که در برابر محصولات خارجی به‌دلیل تفاوت احتمالی در انجام پروسه برتری‌ها و ضعف‌هایی دارد. در عین حال محصول تولید شده، در مورد خواص مورد انتظار مانند میزان جذب استاتیک آب، دانسیته پودر و سایر خواص فیزیکی و شیمیایی، تمام استانداردهای بین‌المللی را دارا است و به‌همین دلیل توانایی رقابت خوبی با نمونه‌های داخلی و خارجی دارد؛ به‌طوری‌که این شرکت به‌عنوان یکی از شرکت‌های مطرح تولیدکننده زئولیت در کنار شرکت‌های خارجی مطرح است.
منابع متداول سیلیکا و آلومینا برای تولید این محصول به‌ترتیب سیلیکات سدیم و آلومینات سدیم است که هر دو از مواد اولیه تولیدشده دراین شرکت دانش بنیان هستند. همچنین سطح فعال و جذب استاتیک رطوبت در ماده تولیدی نانوساختار بهبود قابل‌توجهی را از خود نشان داده است.
میزان تقاضای بالای مصرف زئولیت‌ها در صنایع نفت و گاز به‌عنوان بستر جذب و تولید زئولیت در این شرکت، مسئولان این مجموعه را بر آن داشته تا با توجه به برخورداری از دانش فنی ساخت زئولیت‌ها، اقدام به ساخت زئولیت‌های مورداستفاده در صنایع نفت و گاز کنند.
میزان تولید این محصولات در شرکت به‌طور متوسط 1600 تن در ماه و میزان فروش آن 18 هزار تن در سال است و این شرکت با تولید این محصول برای 600 نفر ایجاد اشتغال کرده است. در حال حاضر این شرکت علاوه بر تامین نیاز داخل به کشورهای مالزی و ترکیه نیز زئولیت صادر می‌کند.
*س_برچسب‌ها_س*