دبیرخانه دائمی کتاب سال «سلام» ایجاد می شود

به گزارش خبرنگار دین خبرگزاری تسنیم، علی باباجانی از نویسندگان معروف کتاب کودک در کشور است. اگر کتابهایش را خوانده اید، حتما به نوع نگرش او در نثر و پرداخت محتوا دقت کرده اید. قلمش ساده و روان است و از داستان‌هایش مشخص می شود که کودک و خردسال را شناخته و با آنها خو گرفته است. او این روزها سرش شلوغ است و آن هم به خاطر دبیری کتاب سال «سلام» است، جشنواره ای که 13 سال تعطیل بوده و حالا دوباره شروع به‌کار کرده است. این جشنواره در بخش‌های رضوی، داستان، شعر، ترجمه، تصویرگری، مقاومت و انقلاب اسلامی آثار ی را دریافت می کند و حال بناست دبیرخانه دائمی آن در قم به‌عنوان قطب ادبیات دینی کودک و نوجوان برپا شود.

با علی باباجانی درباره این رویداد گفت‌وگویی کرده ایم که از نظرتان می گذرد.

* جناب آقای باباجانی برای ما از شروع این اتفاق تازه بگویید.

با سلام و تشکر. جشنواره کتاب سال اتفاقی بود که سال‌ها پیش از سوی تحریریه مجلات سلام بچه‌ها، پوپک و سنجاقک رخ داد و حرفهای برای گفتن داشت. تا سال 1389 ادامه داشت و دوستان تحریریه با کمک حاج آقا حسن زاده مدیر مسئول و سردبیر مجلات به انجام می رسید، اما پس از آن به خاطر پاره ای از مشکلات چراغ جشنواره خاموش شد. پس از آن دوستان زیادی پیگیر این جشنواره بودند؛ اما برای ادامه آن توفیقی به دست نیامد. تا این که بهار امسال این پیشنهاد را به آقای دکتر معینی پور، معاونت محترم فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی حوزه دادم. ایشان استقبال کردند و بار امانت را به دوش من گذاشتند. از مهرماه اقدامات اولیه را شروع کردیم.

* دبیری یک جشنواره چه مشکلات و چه لذتهایی دارد؟

به هر حال هر کاری برای خودش لذتها و مشکلاتی را به همراه دارد. این کار از این جهت که برای من یک اتفاق جدیدی بود، باعث ایجاد انگیزه شد و تلاش کردم با شوق به کار ادامه بدهم؛ چرا که یک کار گروهی بود و همت دوستان و همکاران را می طلبید. البته یکی از مشکلات همراهی نکردن برخی از دوستانی بود که قول همکاری داده بودند و دست ما را در پوست گردو گذاشته بودند. ولی بیشتر از همه لذت و شوق بود. این که در این مسیر با دوستان جدیدی آشنا شدم و همکاری های جدید به وجود آمد، برایم لذت بخش بود. از همه مهمتر استقبال دوستان از این اتفاق و کمک آن ها برایم لذتبخش بود که لازم است از اینجا از همه آن ها تشکر کنم.

* با کدام یک از نهادها و مجامع در ارتباط بودید؟

این جشنواره با مشارکت خانه کتاب و ادبیات ایران صورت پذیرفت. در این مسیر برخی از نهادهای دیگر هم قول همکاری داده بودند که میسر نشد؛ اما دوستان دیگری از صدا و سیما، نهاد کتابخانه ها و برخی نهادهای دیگر یاری رسان معنوی بودند. نمایندگی های شعب استان های دفتر تبلیغات هم در برگزاری نشست همکاری خوبی داشتند. برخی از انتشاراتی ها هم همراه بودند.

* آیا همکاری ها قابل قبول بود؟

بله، شکر خدا همکاری ها خوب بود. به خصوص خانه کتاب و ادبیات ایران که در داوری کتابها بسیار کمک کردند و لازم است در اینجا از آقای رمضانی و حامد محقق عزیز تشکر کنم. نمایندگی های شعب هم همکاری خوبی در این زمینه داشتند. البته این جشنواره از ابتدا مستقل و روی پای خود بود؛ اما امسال به خاطر محدودیت زمانی و مشکل تأمین کتاب، خانه کتاب هم پای کار امد.

* سالهای پیش، مراسم اختتامیه این جشنواره در تهران برگزار می شد. چرا آن را به قم انتقال دادید؟

روال جشنواره های قبل اینطور بود که ابتدای سال فراخوان داده می شد و کتاب ها از سوی پدیدآورندگان و ناشران به دبیرخانه ارسال می شد. برخی از کتاب ها را هم خودمان تهیه می کردیم. پس از داوری، اختتامیه طی یکی مراسم کوتاهی در تهران برگزار می شد. چون اکثر برگزیدگان از تهران بودند. این کار را برای ما راحت تر می کرد. در این زمینه هم در طول ادوار مختلف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، حوزه هنری، سازمان اقتصادی دفتر و آموزش و پرورش تهران همکاری خوبی داشتند. اما امسال بنا براین شد که مراسم در قم برگزار شود. چرا که قم یکی از قطب های ادبیات کودک ونوجوان است و حالت مرجعیت را دارد. از سویی بناست که دبیرخانه ادبیات دینی کودک و نوجوان در قم تأسیس شود که اتفاق خوبی است.

* نحوه انتخاب داوران به چه شکلی بود؟

در گذشته همه ظرفیت مجلات برای داوری استفاده می شد، چرا که در هر زمینه ای از جمله شعر، داستان، تصویرگری و ترجمه اساتید صاحب نظری بودند و داوریشان هم منصفانه بود. امسال با توجه به تجربه ادوار گذشته سعی کردیم همچنان در انتخاب داوران از این عزیزان استفاده کنیم. علاوه بر این از تهران هم تعدادی به عنوان داور انتخاب شدند. لازم به ذکر است که برای گزینش داوران تلاش کردیم از همه ظرفیتها استفاده کنیم. با این حال برخی به خاطر دلایلی که خودشان داشتند، داوری را قبول نکردند؛ اما تعدادی از عزیزان در این مسیر همراهمان شدند.

* کتابها را به چه صورتی تهیه کردید؟

همانطور که اشاره شد، در گذشته طی فراخوانی این کتابها تأمین می شد، اما امسال به خاطر محدودیت زمانی از کتابخانه خانه کتاب و ادبیات ایران برای داوری استفاده کردیم. با این حال برخی از ناشران پس از مطلع شدن از جشنواره کتابها را به دبیرخانه فرستادند.

* آیا در خلال کار، مشکلی پیش نیامد؟ کارها روان پیش می رفت؟

هماهنگی و زمانبندی داوری کار سختی است. با توجه به این که کتابها در یک جا متمرکز بود، ناگزیر بودیم که برخی از داوران که از قم بودند، به تهران بفرستیم. این کار نیاز به هماهنگی داشت. فشردگی کار هم گاهی باعث می شد که کار آن طور که می خواستیم پیش نرود. مثلاً در کنار جشنواره سلسله نشست های تخصصی ادبیات کودک و نوجوان داشتیم که برخی از آنها به سرانجام نرسید.

* آیا مسائل سیاسی را هم مد نظر قرار داده اید؟ مثلاً این که نویسنده ای بایکوت باشد؟

ملاک انتخاب ما کتاب هایی بود که به چاپ رسیده بودند. این که اداره ارشاد مهر تأیید بر چاپ کتاب زده نشانه سلامت کتاب است. همه نگاه ما در جشنواره به محتوای کتاب و متن و قوت کار بود. اگر می خواستیم خودمان را در این مسایل غرق کنیم، از کار اصلی خود می ماندیم. البته تکلیف برخی از کسانی که عناد دارند، معلوم است؛ اما کتابهایی که باعث ترویج فرهنگ سالم و درست و مورد تایید از ارشاد باشد، در این جشنواره مورد ارزیابی قرار گرفت.

* از آینده این جشنواره بگویید.

فکر می کنم اتفاقات خوبی رخ خواهد داد، چرا که جشنواره می تواند جریان ساز باشد و باعث ترویج فرهنگ مطالعه شود. از سویی مشوق نویسندگان و سایر پدیدآورندگان عرصه کودک خواهد شد. امیدوارم با حمایت مدیران محترم، این حرکت تداوم داشته باشد.

* آیا جشنواره ای موازی با این جشنواره وجود دارد؟

پیش از این جشنواره های کتاب زیادی در عرصه کودک و نوجوان بود. اما به خاطر مسائلی برخی از آن ها رو به تعطیلی رفت. جشنوارهای کتاب کانون پرورش فکری کودک و نوجوانان، جشنواره رشد، لاک پشت پرنده از جشنواره هایی هستند که کج دار و مریز به کار خودشان ادامه می دهند. یکی از جشنواره های خوب، جشنواره خوب کتاب غنی پور بود که رو به تعطیلی است. انتخاب کتاب سال مجله سروش نوجوان هم از جمله جشنواره هایی بود که دیگر خبری از آن نیست. با این حال امسال اتفاقات خوبی در زمینه جشنواره های کتاب در حال رخ دادن است که نویدبخش آینده ای روشن است.

* برای دوره های بعد چه فکرهایی دارید؟

یکی از اتفاقات آینده این جشنواره تأسیس دبیرخانه ادبیات آیینی کودک و نوجوان است. کتاب هایی که در این زمینه به چاپ می رسد مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت. در کنار آن برگزاری سلسله نشست هایی است که برخی از ان در طول جشنواره برگزار شد و در آینده این اتفاق خواهد افتاد. ارتباط قوی تر و بهتر با نویسندگان و ناشران و برگزاری دوره های آموزشی در زمینه ادبیات دینی هم از اتفاقهای دیگر آینده است.

* در این بحران مالی کشور و تحریم هایی که وجود دارد و اجازه نمی دهد که پول به اندازه ی کافی در کشور جریان داشته باشد، در مورد بودجه این جشنواره چه فکرهایی کرده اید؟

در این زمینه ریاست محترم دفتر تبلیغات اسلامی جناب حجت الاسلام واعظی همراه بودند و نظر خوب نسبت به جشنواره داشتند. از طرفی سعی کردیم با نهادهای دیگر مشارکت داشته باشیم. امیدوارم در آیند بتوانیم با مشارکت دلسوزان عرصه فرهنگ و هنر اتفاقهای خوبی را رقم بزنیم. لازم است از همه عزیزانی که در این جشنواره همراه من بودند تشکر کنم.