دردسرهای دانشگاه شریف برای خرید تجهیزات آزمایشگاهی
سرپرست دانشگاه صنعتی شریف ریشه اصلی حوادث در دانشگاه‌ها را زیرساخت‌های قدیمی دانست و مشکلات این دانشگاه را به عنوان یک دانشگاه تحریمی برای خرید تجهیزات تشریح کرد.
سرپرست دانشگاه صنعتی شریف ریشه اصلی حوادث در دانشگاه‌ها را زیرساخت‌های قدیمی دانست و مشکلات این دانشگاه را به عنوان یک دانشگاه تحریمی برای خرید تجهیزات تشریح کرد.
مسعود تجریشی در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد اقداماتی که برای ارتقای ایمنی آزمایشگاه‌ها و تجهیزات دانشگاه‌ها در نظر گرفته شده است، گفت: حادثه انفجاری که در دانشگاه تهران رخ داد مربوط به کپسول آزمایشگاه بود. دانشگاه شریف چند سال پیش به دلیل خطرناک بودن این تجهیزات، اقدام به جمع‌آوری این کپسول‌ها کرد. با این حال، ریشه اصلی چنین مشکلاتی در زیرساخت‌های قدیمی دانشگاه است. اگر زیرساخت‌ها جدید باشند، سطح ریسک و خطرات نیز به مراتب کم‌تر می‌شود. وقتی با دستگاه‌ها و زیرساخت‌های قدیمی اداره می‌کنیم، چنین خطراتی ایجاد می‌شود.
وی با بیان این‌که تنها اقدامی که در وضعیت فعلی می‌توان انجام داد، آموزش دانشجویان برای افزایش حساسیت نسبت به مسائل ایمنی است، گفت: بخش ایمنی (HSE) دانشگاه شریف فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه شناسایی نقاط خطر انجام داده و تلاش دارد تا به‌تدریج این مشکلات را رفع کند.
سرپرست دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به این‌که فرسودگی تنها مربوط به تجهیزات نیست، گفت: به عنوان نمونه، چند سال قبل آزمایشگاه ژئوتکنیک دانشکده عمران، به علت دلیل اتصالی برق سوخت. علت این امر آن بود که چراغ‌ها و سقف ساختمان فرسوده شده بود و به دلیل کمبود بودجه امکان تعویض آن‌ها وجود نداشت. زمانی که زیرساخت‌ها قدیمی باشند و منابع مالی لازم برای تعمیر و نگهداری در دسترس نباشد، مطمئناً با گذشت زمان، میزان خطر افزایش خواهد یافت.
تحریم مشکل اصلی تأمین تجهیزات دانشگاه شریف است
وی در مورد پیشنهاد استفاده از منابع مالی بانک‌های بین‌المللی برای نوسازی تجهیزات و آزمایشگاه‌ها گفت: مشکل اصلی در این زمینه تحریم‌ها است. در حال حاضر برخی از دستگاه‌ها و تجهیزات مورد نیاز شناسایی شده‌اند اما در مراجعه به سازمان برنامه و بودجه و نیز نمایندگی‌های ذی‌ربط، با این پرسش مواجه می‌شویم که تأمین منابع مالی و انتقال پول به چه صورت باید انجام گیرد؟
تجریشی ادامه داد: از سوی دیگر، به ما گفته می‌شود که دانشگاه صنعتی شریف یک دانشگاه تحریمی است؛ چگونه می‌توان برای این دانشگاه دستگاه خریداری کرد؟ فروشنده دستگاه عنوان می‌کند که نمی‌توانم دستگاه را به ایران ارسال کنم و دانشگاه شریف هم تحریم است. در این شرایط امکان استفاده از منابع بانک‌های بین‌المللی خیلی سخت‌تر است.
وام 3 میلیاردی چای دبش در برابر نیاز 100 میلیونی دانشگاه‌ها
سرپرست دانشگاه شریف راهکار پیشنهادی جایگزین را کمک بانک‌های داخلی دانست و گفت: راهکار پیشنهادی ما برای حل این مشکل این است که بانک‌ها دانشگاه‌ها را به عنوان بخشی از دولت در نظر نگیرند، بلکه ما را نهادهایی مستقل ببینند تا بتوانیم وام دریافت کنیم. در شرایطی که چای دبش می‌تواند سه میلیارد دلار وام بگیرد، چرا دانشگاه‌ها نتوانند 100 میلیون دلار وام بگیرند؟ از این طریق دانشگاه می‌تواند دستگاه‌ها و تجهیزات مورد نیاز را خریداری کند و در بلندمدت بازپرداخت آن را انجام دهد.
وی اظهار کرد: زمانی که من معاون بودم، دانشگاه دستگاه TEM (نوعی میکروسکوپ الکترونی) نداشت ولی آن زمان توانستیم دستگاه را خریداری کنیم. اما امروز قیمت تجهیزات نجومی است و حتی یک دستگاه هزینه‌ای بسیار سنگین دارد.
تجریشی در مورد اخذ مجوز استفاده از منابع صندوق توسعه ملی برای نوسازی تجهیزات آزمایشگاهی گفت: یکی از گزینه‌هایی که وزارت علوم در حال پیگیری آن است، استفاده از منابع صندوق توسعه ملی است، هرچند بعید می‌دانم چنین مجوزی صادر شود؛ با این حال دولت باید در این زمینه تصمیم جدی بگیرد.
استفاده از مالیات شرکت‌ها برای دانشگاه‌ها شدنی نیست
وی به ظرفیت قانون جهش تولید دانش‌بنیان برای استفاده دانشگاه‌ها از مالیات شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: اخیراً معاونت فناوری پیشنهاد کرده است که دانشگاه‌ها از مالیات شرکت‌ها استفاده کنند، اما این مسیر بسیار پیچیده، پر پیچ و خم و تقریباً غیرممکن است. در واقع، از یک شرکت خواسته می‌شود که مالیات که معمولاً شرکت‌ها پرداخت آن را تا دو سال به تعویق می‌اندازند یا نسبت به آن اعتراض می‌کنند را در همان زمان قطعی کرده و در اختیار دانشگاه قرار دهند و بعداً آن را از مالیاتشان کم کنند. این روش عملاً کارایی ندارد و اصلاً جواب نخواهد داد.
سرپرست دانشگاه صنعتی شریف ظرفیت‌های قانونی موجود را برای تجهیز آزمایشگاه‌ها را ناکارآمد دانست و گفت: این ظرفیت‌ها به‌گونه‌ای نیستند که بتوان به‌سادگی از آن‌ها استفاده کرد. به نظر من دولت باید این مسائل را آسیب‌شناسی کند.
صنایع بزرگ بخشی از سود خود را به دانشگاه‌ها بدهند
وی خاطر نشان کرد: اگر دولت واقعاً قصد حمایت دارد، می‌تواند از صنایع بزرگ بخواهد بخشی از سود خود را به دانشگاه‌ها اختصاص دهند. به عنوان نمونه، شرکت مس دو سال پیش حدود دو و نیم میلیارد دلار سود خالص داشته است؛ در حالی که نیاز برخی دانشگاه‌ها تنها در حد 50 تا 100 میلیون دلار است. اگر دولت یا مجلس واقعاً می‌خواهند کمکی انجام دهند، باید تعهدی بدهند تا این صنایع، منابع مشخصی را به دانشگاه‌ها اختصاص دهند.
تجریشی افزود: در غیر این صورت، فرستادن دانشگاه‌ها به مسیرهای طولانی و پیچیده اخذ وام نه‌تنها زمان‌بر است، بلکه موجب ناامیدی افراد نیز می‌شود. ناامیدی از این جهت که احساس می‌کنند هیچ راه حل عملی برای تأمین منابع و بهبود وضعیت دانشگاه وجود ندارد.