در تاریخ‌نگاری نمی‌توانیم بگوییم صاحب مکتب هستیم

سومین دوره جایزه کتاب «تاریخ انقلاب اسلامی» با هدف ارتقای فرهنگ و حافظه تاریخی جامعه اسلامی ایران و حفظ استقلال و هویت فرهنگی، شناسایی و معرفی کتاب‌های برتر در حوزه تاریخ انقلاب اسلامی در تالار رودکی برگزار شد.

در این نشست غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با بیان اینکه تاریخ‌نگاری در ایران ضعیف است و این ضعف را در نتیجه ضعف علوم انسانی می‌بینیم، گفت: در تاریخ‌نگاری نمی‌توانیم بگوییم صاحب مکتبی هستیم؛ چراکه کار‌های پراکنده زیادی انجام شده است. تاریخ‌نگاری آینه کوچکی در برابر منظره بزرگ است، که این منظره بزرگ در تاریخ‌نگاری جای نگرفته است. حوادث انقلاب از شروع نهضت تا پانزده خرداد و از پانزده خرداد تا 1356 که اوج پیروزی انقلاب اسلامی بوده و حوادث منتهی به انقلاب باید تبیین شود.

حداد عادل با بیان اینکه مقام معظم رهبری در تبیین روش دشمن در مقابله با انقلاب از دوگانه تحریم و تحریف نام بردند، توضیح داد: گویی دشمن قیچی برای بریدن ریشه انقلاب در دست دارد، که یک تیغه آن تحریم و دیگری تحریف است. مثلاً با تحریم ملت ایران را دچار تنگنای اقتصادی می‌کنند و با تحریف این تحریم‌ها را به گردن انقلاب میندازند. آیا تعجب برانگیز‌تر از این موضوع هست که پرویز ثابتی مصاحبه و کتاب بنویسد و با صراحت مدعی شود در ساواک شکنجه نبود!

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی با نقل خاطره‌ای از زندانی شدن در زندان ساواک گفت: آن شبی که در زندان اوین گذراندم، چون جا در اتاق‌ها نبود، با چشمان بسته در محل بازجویی‌ها یک پتو به من دادند و گفتند همانجا بخواب. خودم شاهد بودم که پرویز ثابتی پشت میزی نشسته بود و در یک راهرویی دستگیر شده‌های همان شب را شلاق می‌زدند و شکنجه می‌کردند.

وی ادامه داد: ثابتی مرتب از پشت میزش بلند می‌شد، به سمت اتاق‌های بازجویی می‌رفت، گزارش‌ها و اعترافات دستگیر شده‌ها را می‌گرفت و به شهرستان‌ها زنگ می‌زد و اسامی را که باید دستگیر می‌شدند اعلام می‌کرد. من تا صبح شاهد فریاد‌های کسانی بودم، که زیر شکنجه بودند و ناله و آه و فریاد از همه اتاق‌ها به گوشم می‌رسید.

حداد عادل با بیان اینکه باید به فکر تاریخ‌نگاری انقلاب بود، توضیح داد: امروزه دانش آموزان با استعدادِ علوم انسانی رشته حقوق را نسبت به تاریخ ترجیح می‌دهند. اگر نظام جمهوری اسلام در تاریخ سرمایه‌گذاری کند، می‌تواند نخبه‌ها را جذب کند. باید تا دیر نشده در همه استان‌ها همت کرد، تاریخ انقلاب در هر استانی نوشته شود. اگرچه کار‌هایی به صورت پراکنده انجام شده، ولی باید سازماندهی صورت گیرد. از طرفی، یک کتابخانه مرکزی خاص تاریخ انقلاب اسلامی به وجود بیاید، تا اسناد و مدارک و تاریخ شفاهی قبل از پانزده خرداد از همه زبان‌ها جمع‌آوری شود. حتی کتابخانه‌های استانی خاص تاریخ انقلاب اسلامی به وجود بیاید.

در ادامه موسی حقانی، دبیر علمی سومین دوره جایزه کتاب «تاریخ انقلاب اسلامی» با بیان اینکه از زمانی که انقلاب اسلامی پیروز شد، قلم‌های موافق و مخالف بسیاری مشغول نگارش تاریخ انقلاب شدند، توضیح داد: در جلسه‌ای که روز قبل در سازمان اسناد ملی داشتیم، آقای روحانی اشاره کرد که حضرت امام (ره) چه تاکیداتی در حوزه تاریخ‌نگاری داشتند؛ یعنی اگر شما دست به قلم نبرید و تاریخ انقلاب را ننویسید، دیگران آنچه را می‌خواهند می‌نویسند. از همان روز انقلاب اسلامی شاهد تحریف تاریخ انقلاب اسلامی و ملتمان بودیم.

حقانی با اعلام این خبر که تا الان بیش از سه اثر از سوی چند مرکز فعال در حوزه تاریخ‌نگاری منتشر شده، افزود: هدف اصلی برگزاری جایزه کتاب «تاریخ انقلاب اسلامی» معرفی آثار و فعالین حوزه تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی است. ما در این جشنواره صرفاً به مکتوبات اکتفا نکردیم و بجز آثار مکتوب، مستند‌های تاریخی، فیلم‌های تاریخی و فعالیت فضای مجازی را مدنظر قرار دادیم.

دبیر علمی جایزه کتاب «تاریخ انقلاب اسلامی» با بیان اینکه در این دوره 220 اثر دریافت کردیم، گفت: این آثار در قالب پژوهش‌های تاریخی، کتب اسنادی، خاطرات و خاطرات شفاهی، کلیات و رجال بود. ما در این دوره تاکیدمان بر کسانی بود که در عرصه فضای مجازی نقش واسط را بازی می‌کنند؛ اینکه فعالیت‌های پژوهشی به زبان مختصر و رایج فضای مجازی تبدیل کنند. ما قصدمان ارتقای حافظه تاریخی ایرانیان است؛ اگرچه بعضی‌ها می‌گویند حافظه تاریخی مردم قوی نیست و وقایع را زود فراموش می‌کنند. ما سعی و تلاش می‌کنیم اینگونه نباشد.

به گفته وی، ما کشور مهمی هستیم، که در وسط معرکه‌های جهانی قرار گرفتیم. این تجربه‌های تاریخی می‌تواند به ما کمک کند. همانطور که رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی اشاره کردند که آموختن تاریخ جنبه راهبردی دارد.

در ادامه برگزیدگان سومین دوره جایزه کتاب تاریخ انقلاب اسلامی مشخص شدند.