دعایی که در روز اول ماه محرم باید خواند
محرم الحرام نخستین ماه از ماه‌های قمری و یکی از ماه‌های حرام است. وقایع و حوادث فراوانی در ماه محرم رخ داده است.
به گزارش مشرق، مبنای سال قمری، چرخش ماه به دور زمین است (دوازده دور چرخیدن ماه به دور زمین یک سال قمری است که 354 روز است و تقریباً یازده روز از سال شمسی کمتر است). سال برگردان آن اول ماه محرم است. یازده روز اختلاف بین سال شمسی و قمری باعث شده که الان می‌گوئیم: از تاریخ هجرت پیامبر (ص) به تاریخ شمسی 1378 سال و به تاریخ قمری 1420 سال می‌گذرد.
محرم الحرام نخستین ماه از ماه‌های قمری و یکی از ماه‌های حرام است. وقایع و حوادث فراوانی در ماه محرم رخ داده است، از مهم‌ترین حوادث و رویدادهای این ماه شهادت امام حسین (ع) در واقعه عاشورا، اسارت خاندان امام حسین (ع) در کوفه و شام، غزوه ذات الرقاع، فتح خیبر، عروج حضرت ادریس به آسمان، استجابت دعای حضرت زکریا (ع)، عبور حضرت موسی (ع) از دریا و غرق شدن فرعونیان در نیل و عذاب اصحاب و... از دیگر اتفاقات این ماه است.
شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان در خصوص اعمال چنین می‌نویسد: بدان که روز اول محرم، اول سال قمری است، و در آن دو عمل وارد شده:
اول: روزه گرفتن، در روایت ریان بن شبیب از حضرت رضا علیه‌السلام روایت شده: هرکه در این روز روزه بدارد، و خدا را بخواند خدا دعای او را مستجاب کند، چنانکه دعای زکریا را اجابت فرمود.
دوم: از حضرت رضا علیه‌السلام روایت شده: رسول خدا صلی الله علیه و آله روز اول محرم دو رکعت نماز بجا آورد، و چون فارغ می‌شد، دست‌ها را به آسمان برمی‌داشت و این دعا را سه مرتبه می‌خواند:
«اللَهُمَ أَنتَ الاِلَهُ القَدِیمُ وَ هَذِهِ سَنَه جَدِیدَه فَأَسأَلُکَ فِیهَا العِصمَهَ مِنَ الشَیطَانِ وَ القُوَهَ عَلَی هَذِهِ النَفسِ الأَمَارَهِ بِالسُوءِ وَ الاشتِغَالَ بِمَا یُقَرِبُنِی اِلَیکَ یَا کَرِیمُ یَا ذَا الجَلالِ وَ الاِکرَامِ یَا عِمَادَ مَن لا عِمَادَ لَهُ یَا ذَخِیرَهَ مَن لا ذَخِیرَهَ لَهُ یَا حِرزَ مَن لا حِرزَ لَهُ یَا غِیَاثَ مَن لا غِیَاثَ لَهُ یَا سَنَدَ مَن لا سَنَدَ لَهُ یَا کَنزَ مَن لا کَنزَ لَهُ یَا حَسَنَ البَلاءِ یَا عَظِیمَ الرَجَاءِ یَا عِزَ الضُعَفَاءِ یَا مُنقِذَ الغَرقَی یَا مُنجِیَ الهَلکَی یَا مُنعِمُ یَا مُجمِلُ یَا مُفضِلُ یَا مُحسِنُ
خدایا تویی معبود ازلی، و این است سال نو، در این سال از تو درخواست می‌کنم حفظ شدنم را از شیطان، و قدرت و غلبه و بر نفس فرمانده به گناه، و مشغول بودن به آنچه که مرا به تو نزدیک می‌کند، ای صاحب بزرگی و بزرگواری، ای تکیه گاه کسی که تکیه‌گاهی ندارد، ای اندوخته کسی که اندوخته کسی که اندوخته‌ای ندارد، ای پناهگاه کسی که پناهگاهی ندارد، ای فریادرس کسی که فریادرسی ندارد، ای پشتوانه کسی که پشتوانه‌ای ندارد، ای گنجینه کسی که گنجی ندارد، ای نیکو آزمایش، ای بزرگ امید، ای عزت ناتوان، ای نجات ب خش غرق شدگان، ای رهاننده هلاک شدگان، ای نعمت دهنده، ای زیباکار، ای فزون بخش، ای نیکوکار
أَنتَ الَذِی سَجَدَ لَکَ سَوَادُ اللَیلِ وَ نُورُ النَهَارِ وَ ضَوءُ القَمَرِ وَ شُعَاعُ الشَمسِ وَ دَوِیُ المَاءِ وَ حَفِیفُ الشَجَرِ یَا اللَهُ لا شَرِیکَ لَکَ اللَهُمَ اجعَلنَا خَیرا مِمَا یَظُنُونَ وَ اغفِر لَنَا مَا لا یَعلَمُونَ وَ لا تُؤَاخِذنَا بِمَا یَقُولُونَ حَسبِیَ اللَهُ لا اِلَهَ اِلا هُوَ عَلَیهِ تَوَکَلتُ وَ هُوَ رَبُ العَرشِ العَظِیمِ آمَنَا بِهِ کُل مِن عِندِ رَبِنَا وَ مَا یَذَکَرُ اِلا أُولُوا الأَلبَابِ رَبَنَا لا تُزِغ قُلُوبَنَا بَعدَ اِذ هَدَیتَنَا وَ هَب لَنَا مِن لَدُنکَ رَحمَهً اِنَکَ أَنتَ الوَهَابُ
تویی که برائت سجده کرد، سیاهی شب، و روشنی روز، و تابش ماه، و شعاع خورشید، و خروش آب و صدای برگ درختان، ای خدا شرکی برای تو نیست. خدایا ما را بهتر از آنچه گمان می‌کنند قرار ده، و از ما آنچه را نمی‌دانند بیامرز، و به آنچه از ما می‌گویند سرزنش‌مان مکن، خدا مرا بس است، معبودی جز او نیست، بر او تکیه کردم، و او پروردگار عرش بزرگ است، به او ایمان آوردیم. همه چیزها از جانب پروردگار ماست، و یادآور نشوند مگر صاحبان خرد، پروردگارا دل‌های ما را بعد از آنکه هدایتمان فرمودی منحرف مکن، و از نزد خود رحمتی به ما ببخش، همانا تو بخشنده ای.
شیخ طوسی فرموده: که روزه دهه اول محرم مستحب است ولی روز عاشورا تا بعد از عصر از خوراکی و آشامیدنی خودداری کند، آنگاه کمی تربت بخورد، و سید روایت کرده که روزه تمام این ماه فضیلت دارد، و روزه آن روز روزه دار را از هر گناهی حفظ می‌کند.