دلیل عقب ماندگی کشور در اقتصاد سبز / چه راهکاری وجود دارد؟
ایران دارای ظرفیت‌های بسیار خوبی از منابع انرژی تجدیدپذیر و تنوع زیستی است و به همین دلیل، پتانسیل بالایی برای توسعه اقتصاد سبز دارد. با این حال، در این زمینه عقب مانده است.
با توجه به منابع طبیعی و موقعیت جغرافیایی برجسته، ایران امکانات فراوانی برای توسعه اقتصاد سبز دارد. با تابش خورشید قوی، بادهای مناسب، تنوع زیستی غنی و موقعیت استراتژیک در منطقه، این کشور در حال حاضر در مسیر توسعه پایدار قرار دارد و در آستانه یک پیشرانه بزرگ قرار دارد.
مزایایی که حرکت به سمت اقتصاد سبز را توجیه می‌کند
محیط زیست ایران دارای مزیت‌هایی است که بر اساس آنها حرکت به سمت اقتصاد سبز می‌تواند رویکردی منطقی باشد.
منابع انرژی تجدیدپذیر
ایران با برخورداری از تابش خورشیدی فراوان، بادهای مناسب و ظرفیت‌های قابل توجه در زمینه انرژی‌های زمین‌گرمایی و آبی، می‌تواند به عنوان یک قطب تولید انرژی‌های تجدیدپذیر در منطقه مطرح شود.
تنوع زیستی غنی
کشور دارای تنوع زیستی غنی است و به همین دلیل می‌تواند از طریق توسعه گردشگری سبز، کشاورزی پایدار و صنایع تبدیلی مرتبط، به طور قابل توجهی از اقتصاد سبز منتفع شود.
موقعیت جغرافیایی مناسب
ایران با موقعیت جغرافیایی خاص خود، می‌تواند به عنوان پل ارتباطی بین بازارهای شرق و غرب در زمینه تجارت محصولات و خدمات مرتبط با اقتصاد سبز عمل کند.
کشاورزی پایدار
با استفاده از روش‌های نوین کشاورزی و مدیریت پایدار منابع آب، ایران می‌تواند به الگویی در زمینه تولید غذای سالم و ارگانیک تبدیل شود.
ایجاد اشتغال
توسعه اقتصاد سبز، موجب رونق اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در بخش‌های مختلف می‌شود.
بهبود کیفیت زندگی
کاهش آلودگی محیط زیست و ارتقای کیفیت هوا و آب، سلامتی و شادابی را برای جامعه به ارمغان می‌آورد.
چالش‌های ایران در مسیر اقتصاد سبز
با وجود این مزیت‌ها، ایران همچنان در حوزه اقتصاد سبز شرایط خوبی ندارد. دلایل زیر در این زمینه موثر هستند:
فقدان سرمایه‌گذاری کافی
کمبود سرمایه‌گذاری در بخش‌های مرتبط با اقتصاد سبز، یکی از چالش‌های اصلی در مسیر توسعه این نوع اقتصاد در ایران است.
ضعف زیرساخت‌ها
نبود زیرساخت‌های مناسب، به‌ویژه در زمینه حمل و نقل پاک و انرژی‌های تجدیدپذیر، مانع بزرگی در مسیر توسعه اقتصاد سبز محسوب می‌شود.
فقدان فرهنگ‌سازی
ناآگاهی عمومی از مزایای اقتصاد سبز و نبود فرهنگ استفاده از محصولات و خدمات سبز، چالش دیگری است که باید به آن توجه شود.
راهکارهایی برای نجات آینده کشور
با وجود این چالش‌ها، نجات آینده طبیعت، محیط زیست و در نتیجه شهروندان ایرانی، به نوعی به حفظ طبیعت و محیط زیست وابسته است. راهکارهای زیر می‌توانند به تحقق اقتصاد سبز در کشور کمک کنند:
جذب سرمایه‌گذاری خارجی
با ارائه مشوق‌های مناسب و ایجاد فضای امن برای سرمایه‌گذاران خارجی، می‌توان به جذب سرمایه‌گذاری‌های مورد نیاز در این زمینه دست یافت.
توسعه زیرساخت‌ها
با برنامه‌ریزی و تخصیص منابع مناسب، می‌توان زیرساخت‌های لازم برای توسعه اقتصاد سبز، به‌ویژه در زمینه حمل و نقل پاک و انرژی‌های تجدیدپذیر، را فراهم کرد.
فرهنگ‌سازی
با استفاده از ابزارهای مختلف آموزشی و رسانه‌ای، می‌توان آگاهی عمومی از مزایای اقتصاد سبز را افزایش داد و فرهنگ استفاده از محصولات و خدمات سبز را ترویج کرد.
حمایت دولت
دولت می‌تواند با ارائه مشوق‌های مالی و قانونی، نقش کلیدی در توسعه اقتصاد سبز ایفا کند.
نقش بخش خصوصی
بخش خصوصی نیز می‌تواند با سرمایه‌گذاری در بخش‌های مرتبط با اقتصاد سبز، به توسعه این نوع اقتصاد کمک کند.
همکاری بین‌المللی
ایران می‌تواند با همکاری با دیگر کشورها در زمینه تبادل دانش و فناوری، به توسعه اقتصاد سبز خود سرعت بخشد.
در شرایطی که ایران ظرفیت‌های محیط زیستی و اقلیمی قابل توجهی برای حرکت در مسیر اقتصاد سبز دارد، نبود برنامه‌ریزی و مدیریت درست در کنار ناآگاهی مسئولان و عموم مردم نسبت به اهمیت این موضوع باعث شده است اکنون کشور رتبه خوبی در شاخص‌های این حوزه نداشته باشد؛ به گونه‌ای که برای مثال اکنون کمتر از یک‌درصد انرژی کشور از نیروگاه‌های تجدیدپذیر تأمین می‌شود.