دولت مقصر در تورم مشخص شد | رئیسی یا پزشکیان؟

سال گذشته، دورهای از ریاستجمهوری ناتمام ماند و دولت جدید بهطور زودهنگام شکل گرفت. این شرایط منجر به اجرای سیاستهای اقتصادی متفاوتی در هر دو نیمهسال شد. در این راستا، نرخ تورم سالانه در برخی استانها، از جمله سمنان و یزد، در طول سال 1403 نوسانات قابل توجهی را به ثبت رساند.
نرخ تورم سالانه برخی استانها در سال 1403 تغییرات زیادی کرد؛ به گونهای که نام برخی از آنها در ابتدای سال در فهرست استانهایی قرار داشت که کمترین نرخ تورم را داشتند اما این استانها در ماههای پایانی، به آن سوی فهرست رفتند و تورم بالایی را تجربه کردند. روند مورد نظر برای بعضی استانها، برعکس طی شد.
در این میان، ایران از نظر سیاسی هم دو نیمه متفاوت داشت. از نیمه مرداد، دولت سیزدهم به صورت رسمی پایان یافت و سکان هدایت کشور، به دست چهاردهمین رئیس دولت سپرده شد.
در عین حال، هیات دولت پیشین، تا پایان همان ماه و رای اعتماد مجلس به وزیران انتخابی جدید، امور اجرایی کشور را اداره میکرد. در نتیجه میتوان گفت دولت چهاردهم در عمل در شهریور کار خود را آغار کرد.
به این ترتیب، نرخ تورم پنج ماه نخست 1403 را باید حاصل مدیریت دولت سیزدهم دانست و ماه های پس از آن به دولت چهاردهم مربوط میشود. اما در 11 ماه 1403، کدام استانها، کمترین و بیشترین نرخ تورم سالانه را داشتند؟
وضعیت عجیب سمنان و تهران
در میان همه استانهایی که از فروردین تا بهمن، وضعیت آنها از نظر نرخ تورم سالانه تغییر کرد، سمنان شرایط ویژهای داشت. این استان، که سال 1402 و در ماههای نخست 1403 در نیمه بالایی جدول تورم (از کمترین به بیشترین) قرار گرفته بود، در دی و بهمن به رتبه آخر رفت؛ به عبارت دیگر استانی لقب گرفت که بیشترین نرخ تورم را دارد.
سمنان در فروردین و اردیبهشت 1403، ششمین استان کشور با کمترین نرخ تورم سالانه محسوب میشد (البته در بعضی ماههای سال 1402، جایگاه بهتری هم داشت). رتبه این استان در ماه های بعد، به تدریج افزایش یافت تا اینکه نرخ تورم سمنان در مرداد (آخرین ماه دولت سیزدهم)، از متوسط کشوری بیشتر شد. در نهایت نیز این استان در میان 31 استان کشور، در رتبه آخر قرار گرفت.
تهران نیز با شدت کمتری، شرایط مشابهی را تجربه کرد؛ به گونهای که این استان تا مرداد، یکی از 5 استان کشور بود که کمترین نرخ تورم را داشتند اما در شهریور از این گروه خارج شد. وضعیت به گونهای پیش رفت که نرخ تورم سالانه تهران در بهمن از متوسط کشوری بیشتر شد.
بهبود جایگاه یزد و چهارمحال و بختیاری
وضعیت یزد اما متفاوت بود. این استان، در سه ماهه نخست سال 1403، بیشترین تورم سالانه را داشت اما به تدریج در ماههای بعد جایگاه بهتری پیدا کرد. شرایط به گونهای شد که نرخ تورم این استان در آذر، کمتر از متوسط کشوری قرار گرفت و این شرایط در ماههای بعد نیز ادامه یافت.
به این ترتیب، یزد در بهمن، به بهترین جایگاه خود در سال 1403 از این نظر رسید و هشتمین استان کشور، با کمترین نرخ تورم سالانه، لقب گرفت.
چهار محال و بختیاری نیز روند مشابهی را در این زمینه طی کرد. این استان در فروردین، چهارمین استان با بیشترین نرخ تورم بود. به عبارت دیگر در میان 31 استان کشور (از کمترین به بیشترین)، در جایگاه بیست و هشتم قرار داشت. اما وضعیت در ادامه برای این استان به گونهای تغییر کرد که در دی و بهمن، چهارمین استان کشور با کمترین نرخ تورم بود.
نرخ تورم البرز و کرمانشاه نیز، در برخی ماههای ابتدایی سال در میان بیشترینها قرار داشت و هر دوی این استانها در بعضی مقاطع، از این نظر در جایگاه پنجم بودند اما شرایط برای آنها نیز تغییر کرد. به گونهای که نرخ تورم البرز و کرمانشاه در بهمن، پایینتر از متوسط کشوری قرار گرفت.
همچنین کردستان، در پنج ماه نخست سال، سومین استان کشور با بیشترین نرخ تورم بود. با وجود این، از شهریور (نخستین ماه فعالیت هیات دولت چهاردهم)، در جایگاه ششمین استان کشور از این نظر قرار گرفت. در ماههای بعد نیز به تدریج وضعیت بهتری پیدا کرد. در عین حال، نرخ تورم سالانه کردستان، همچنان بیشتر از متوسط کشوری است.
افزایش استانهایی که نرخ تورم آنها کمتر از متوسط کشوری است
برخی استانهای دیگر نیز با درجات مختلفی، تغییرات مشابهی را تجربه کردند. در این میان، یک مورد ویژه نیز وجود داشت؛ سیستان و بلوچستان از فروردین تا بهمن 1403، جایگاه خود را در جدول تورم حفظ کرد؛ در کل بازه مورد اشاره، این استان کمترین تورم سالانه را در میان استانهای کشور تجربه کرد.
در عین حال، در طول سال، به تدریج بر تعداد استانهایی که نرخ تورم سالانه آنها از متوسط کشوری کمتر بود، افزوده شد. به گونهای که در فروردین، 9 استان چنین شرایطی را داشتند اما در بهمن، تعداد آنها به 16 مورد، از 31 استان، رسید.