دومین دارنده گاز جهان و چالش ناترازی!

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو - ندا زارعی: 17/1 درصد معادل 32/1 تریلیون مترمکعب گاز طبیعی جهان در ایران، باعث شده که کشورمان در رتبه‌بندی کشورهای دارای ذخایر گاز، رتبه دوم را به خود اختصاص دهد. طبیعتا با وجود این حجم از ذخایر گاز طبیعی در کشور، انتظار می‌رود که ایران در بازار منطقه‌ای گاز، حضور پررنگی داشته باشد.

اما نه تنها حضور ایران در این بازار موثر و چشمگیر نیست، بلکه وجود ناترازی فصلی گاز در سال‌های اخیر در کشور، یکی از چالش‌های جدی وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران محسوب می‌شود.

افزایش مصرف گاز در بخش‌های مختلف کشور و توجه نکردن به بحث بهینه‌سازی مصرف، در نهایت باعث ایجاد ناترازی گاز در چند سال اخیر شده است. در ماه‌های سرد سال، به دلیل افزایش مصرف گاز به خصوص در بخش خانگی، میان تقاضا و عرضه آن اختلاف فاحشی ایجاد می‌شود که منجر به ایجاد ناترازی و تبعات ناشی از آن می‌شود.

یکی از راهکارهایی که برای مقابله با ناترازی مطرح می‌شود، افزایش تولید گاز است. افزایش تولید گاز، به عنوان یکی از راهکارهای تامین گاز مورد نیاز کشور، قابل استفاده است اما به تنهایی کافی نیست. به دلیل اینکه همراه با افزایش تولید انرژی، جمعیت کشور نیز افزایش پیدا می‌کند، باید به دنبال راه‌های اساسی‌تر از جمله بهینه‌سازی مصرف و ذخیره‌سازی گاز در مخازن برای جبران کمبود گاز در فصول سرد در کشور بود.

با وجود اینکه ناترازی فصلی گاز فقط در ماه‌های سرد سال به‌وجود می‌آید اما تبعات آن موقتی نیست و در حوزه‌های مختلفی مانند محیط زیست و اقتصاد تاثیر آن قابل مشاهده است؛ به همین دلیل نباید این مشکلات در روزهای دیگر به فراموشی سپرده شود و باید در بقیه روزهای سال برای حل این چالش تلاش کرد.

بر اساس آمار منتشر شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، به دلیل ناترازی گاز، سالیانه به صورت متوسط حدود 16 میلیون لیتر گازوئیل و مازوت به عنوان جایگزین گاز طبیعی در کشور استفاده می‌شود.

نکته ای که در استفاده از این سوخت باید به آن توجه شود، آلاینده بودن آنهاست. استفاده از این سوحت‌ها در نیروگاه‌های داخلی، به آلودگی محیط زیست دامن می‌زند و استفاده بیشتر از آن در سال‌های آینده، تاثیرگذاری بیشتری خواهد داشت. طبق این آمار، میزان انتشار آلاینده سوخت مایع، به صورت متوسط 11 برابر و در برخی گاز‌ها مانند اکسید گوگرد، بیش از 300 برابر سوخت گاز است. این اعداد به وضوح میزان تأثیرگذاری و آسیب وارد شده به محیط زیست را نشان می‌دهد.

این مورد تنها یکی از تبعات ناشی از مصرف بی‌رویه گاز و در نتیجه ایجاد ناترازی در کشور است. در گزارش‌های بعدی علاوه بر بیان موارد دیگر، به دنبال راهکاری برای حل این بحران خواهیم بود.