دکتر اسلامی ندوشن درگذشت

به گزارش تابناک از ایرنا، محمدعلی اسلامی ندوشن، نویسنده و چهره فرهنگی پیشکسوت در 97 سالگی در کانادا از دنیا رفت. همسر اسلامی ندوشن درباره مراسم تشییع پیکر او و این‌که آیا به ایران منتقل می‌شود گفته که چون کسالت نداشت در این فکرها نبودیم، در همین جا (کانادا) به طریق اسلامی به امانت به خاک سپرده می‌شوند.

محمدعلی اسلامی ندوشن شاعر، منتقد، نویسنده، مترجم و پژوهشگر ایرانی در سوم شهریور 1304 در شهر ندوشن یزد به دنیا آمد، تحصیلات ابتدایی را در مدرسه ناصرخسرو ندوشن و سپس مدرسه خان یزد طی کرد و پس از آن به دبستان دینیاری رفت و دبیرستان را تا سوم متوسطه در دبیرستان ایرانشهر یزد گذراند.

وی برای ادامه تحصیل در سال 1323 به تهران عزیمت کرد و بقیه دوره متوسطه را در دبیرستان البرز به پایان رساند، سپس برای ادامه تحصیل وارد دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد و به دریافت لیسانس توفیق یافت.

پس از آن به منظور تکمیل تحصیلات به اروپا عزیمت نمود. مدت 5 سال در فرانسه و انگلستان به اندوخته‌های علمی خود افزود و با گذراندن پایان نامه دکترای خود به نام «کشور هند و کامنولث» به دریافت دکترای حقوق بین‌الملل از دانشکده حقوق دانشگاه پاریس نائل آمد.

وی از حدود 12 سالگی سرودن شعر را آغاز کرد و پس از آمدن به تهران در دوران دبیرستان، حرفه‌ای تر شعر می‌گفت. وی در این زمان بعضی از قطعه شعرها را در مجله سخن منتشر می‌کرد.

فعالیت‌های اسلامی ندوشن در دوران تحصیلات در اروپا، بیشتر آشنایی با زبان فرانسه و شرکت در سخنرانی‌های دانشگاه سوربن بود و به جز چند داستان کوتاه و چند قطعه شعر و پایان نامه دکترایش چیز دیگری ننوشت.

محمدعلی اسلامی ندوشن در سال 1334 پس از بازگشت به ایران، چند سال در شغل قاضی دادگستری خدمت کرد.

وی پس از ترک خدمت در دادگستری، به تدریس حقوق و ادبیات در برخی دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌های عالی، از جمله دانشگاه ملی، مدرسه عالی ادبیات، مدرسه عالی بازرگانی و مؤسسه علوم بانکی پرداخت.

در سال 1348 به دعوت پروفسور فضل الله رضا (رئیس وقت دانشگاه تهران) به همکاری با دانشگاه تهران دعوت شد و براساس تألیفاتی که در زمینه ادبیات انتشار داده بود، جزء هیئت علمی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران قرار گرفت و تدریس نقد ادبی و سخن سنجی، ادبیات تطبیقی، فردوسی و شاهنامه، شاهکارهای ادبیات جهان در دانشکده ادبیات و تدریس تاریخ تمدن و فرهنگ ایران را در دانشکده حقوق برعهده گرفت و تا سال 1359 که به انتخاب خود از دانشگاه تهران بازنشسته شد، ادامه داشت.

اسلامی ندوشن از استادان برجسته دانشگاه تهران و از نویسندگان چیره دست و معاصر کشور را نه تنها ایرانیان؛ بلکه بسیاری از اندیشمندان، ادیبان، دانشمندان، و فرهنگ دوستان جهان می شناسند و با آثار و نوشته هایش آشنایی دارند.

اسلامی ندوشن که آثار ماندگاری برای ارتقای زبان و ادبیات فارسی خلق کرده است در معرفی فرهنگ و ادبیات ایران تلاش های زیادی کرد و کوشش او برای آشنایی مردم با ادبیات ایران و حس وطن دوستی وی ستودنی است.

او در آثارش سعی دارد با نثری ساده و روان، ایران و ایرانی را در جهان پر آوازه کند و تلاش هایش برای پیوند نسل جوان با بنیادهای فرهنگی به آثار امتیاز ویژه‌ای داده است و از 50 اثرش بیش از 10 اثر با نام ایران است و آثارش در اغلب کتابخانه های کشور موجود است و مقالاتش هم در اغلب مجلات و رسانه های بین المللی به چاپ رسید.

اسلامی ندوشن تاکنون شاگردان زیادی را تربیت کرد که هر کدام به مدارج عالی علمی دست یافتند و از افتخارهای کشور هستند.

کتاب روزها ماندگار ترین اثر ادبی دکتر اسلامی ندوشن است و «نامه به فرزند» تازه ترین اثر چاپ شده و شهرزاد قصه گو تازه‌ترین اثر تجدید چاپ این استاد برجسته کشور است.

محمدعلی اسلامی ندوشن، در شمار شاعران اندیشمند و نویسندگان توانا و برجسته‌ای است که از سال 1327 اشعارش در مجله سخن و برخی از مجلات دیگر انتشار یافت و مورد توجه قرارگرفت.

وی در کنار فعالیت‌های علمی و تحقیقی خود، از زبان شعر کمتر استفاده کرده است، اما آنچه از او چاپ و در دسترس قرار گرفته است، بسیار خوب و نمودار استعداد و ذوق سرشار و قریحت تابناک او در شعر می‌باشد.

وی بیشتر اوقات خود را صرف در تحقیق آثار علمی و ادبی ایران و ترجمه آثار نویسندگان جهان کرده و آثارش در مجلات پیام نو، سخن، یغما، راهنمای کتاب و نگین چاپ شده است.

محمدعلی اسلامی ندوشن، برخی از آثار خود را با امضای مستعار «م. دیده ور» چاپ و منتشر ساخته است. کتاب «ابر زمانه و ابر زلف» در سال 1342 به عنوان کتاب برگزیده سال از سوی انجمن کتاب انتخاب شد.

دکتر ندوشن در مدت 50 سال بیش از 50 کتاب و صدها مقاله در باب فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی به رشته تحریر درآورده است.

تأسیس فرهنگ‌سرای فردوسی و انتشار فصل‌نامه هستی از اقدامات او در زمینه اعتلای فرهنگ و ادب فارسی می‌باشد.

اسلامی ندوشن سال‌ها زندگی خود را صرف تحقیق در آثار علمی و ادبی ایران و ترجمه آثار نویسندگان جهان کرده است.

برخی از کتاب‌های محمدعلی اسلامی ندوشن عبارت‌اند از: ماجرای پایان‌ناپذیر حافظ، چهار سخنگوی وجدان ایران، تأمل در حافظ، زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه، داستان داستان‌ها، سرو سایه‌فکن، ایران و جهان از نگاه شاهنامه، نامه نامور، ایران را از یاد نبریم، به دنبال سایه همای، ذکر مناقب حقوق بشر در جهان سوم، سخن‌ها را بشنویم، ایران و تنهائیش، ایران چه حرفی برای گفتن دارد؟، مرزهای ناپیدا، شور زندگی (وان گوگ)، روزها (سرگذشت - در چهار جلد)، باغ سبز عشق، ابر زمانه و ابر زلف، افسانه افسون، دیدن دگر آموز، شنیدن دگر آموز، جام جهان‌بین و آواها و ایماها.

در 17 آبان 1399 با حضور رییس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران، شهردار منطقه 6 و شخصیت‌هایی چون کامیار عابدی، فریدون مجلسی، علی غیاثی ندوشن و... خیابان شاهد سابق مابین خیابان قدس و وصال شیرازی به نام محمدعلی اسلامی ندوشن تغییر یافت و سردیس اسلامی ندوشن نیز در تقاطع این خیابان و خیابان وصال نصب شد.

قبل از این نیز میدانی به نام اسلامی ندوشن در زادگاهش ندوشن به نام او شده بود. هم چنین شورای شهر یزد در سال 99 بلواری را در محله صفاییه حدفاصل بلوار شهید قندی و بلوار شهید دشتی به نام بلوار دکتر اسلامی ندوشن نامگذاری کرد.