رادیو فقط شنیدنی نیست!
نمایش رادیویی «رادتمند آقای خاص» با بازی ایرج نوذری مدتی قبل در قالب «رادیو پلاس» به روی آنتن رادیو نمایش رفته است اما چیزی که این نمایش رادیویی را از دیگر آثار نمایشی رادیو متمایز میکند تصویری بودن آن و نمایش چهره گویندگان از تلویزیون است.
رادیو پلاس عنوان جدید رسانهای صدا پایه است که برای نخستین بار توسط محسن سوهانی، فریدون محرابی و نوژان حیدری طراحی شده و در قالب مجموعه نمایشی با نام «ارادتمند آقای خاص» به مرحله تولید رسیده است.
محسن سوهانی مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی رادیو و مدیر رادیو نمایش به عنوان ایدهپرداز و فریدون محرابی و نوژان حیدری، به عنوان کارگردان با این مجموعه همکاری دارند که در ادامه این مطلب، مصاحبه ایسنا با این افراد را میخوانید:
محسن سوهانی در توضیح رادیو پلاس گفت: به صراحت میگویم که این کار را برای اولین بار در دنیا طراحی کردهایم و البته در ابتدای این راه هستیم. کارهایی که قبلا انجام میشد، صرفا به تصویر کشیدن نمایشهای رادیویی بود؛ یعنی تحت عنوان رادیو نما در مرحله ضبط از کارها تصویر گرفته و پخش میشد؛ در واقع «اثر» نمایش رادیویی تلویزیونی میشد اما ما در اینجا ژانری طراحی کردهایم که تلفیقی است. یعنی پشتوانه نظری و مطالعاتی دارد و اسمش رادیو پلاس است. در دنیا بسیاری از مدیومهای تلفیقی تجربه شده، مثلا در پراگ که مهد انیمیشن است ما رادیو انیمیشن را داریم و اینها همه تلفیقهای بین دو مدیوم است اما وقتی میگوییم رادیو پلاس یعنی از یک رسانه صدا پایه خلاق صحبت میکنیم که با چند مدیوم دیگر تلفیق شده و ژانر جدیدی است.
وی افزود: رادیو پلاس یک کار تجربی است که باید وارد آن بشویم تا ببینیم چه اتفاقی میافتد. در این برنامه «ارادتمند آقای خاص» از نظر تصویری به مثابه یک کار تصویری نه صرفا یک کار تلویزیونی استفاده شده است و نورپردازی شکل خلاقانهای دارد که تا به حال نداشته ایم.
سوهانی تأکید کرد: همیشه، بهخصوص برای ایجاد تحول و تولید کارهای نو، اعتماد به جوانها نتیجه میدهد. این کار گروهی هم نتیجه همین اعتماد بود. باید از زحمات فرزام محبی، مدیر جوان، خوشفکر و پرتلاش برنامههای مستند و ترکیبی رادیو نمایش که نقش پررنگ و سهم ویژهای در مدیریت پروژه و تولید این اثر داشت تقدیر و تشکر ویژهای داشته باشم.
در ادامه فریدون محرابی از کارگردانان این مجموعه گفت: «رادیو پلاس» نه نمایش رادیویی است و نه تئاتر، نه رادیو تئاتر و نه سینما و نه تلویزیون بلکه از تمام این ظرفیتها استفاده میکند، همینطور از تمامی هنرها میتواند وام بگیرد و در نهایت در مرحلهی پست پروداکشن یا به اصطلاح پای میز تدوین کار نهایی آماده میشود. بنیان آن صداست و فرق اصلی آن با رادیو تئاتر این است که رادیو پلاس یک کار تصویری است و «رادیو تئاتر» را در ارتباط مستقیم با تماشاگر یا در سالن تئاتر تعریف کرده ایم.
وی افزود: آنچه در نمایش رادیو قابل تصویرسازی نیست و توصیفی میشود، سر آغاز استفاده از تکنیکهای رادیو پلاس است. در حقیقت تعاملی بین دیدن و شنیدن میتواند باشد که با همافزایی در فضاسازی تصویری و فضاسازی شنیداری ایجاد می شود.
محرابی درباره نگارش نمایشنامه برای رادیو پلاس گفت: ما مواجه شدیم با یکسری نمایشنامه که به زحمت دوست عزیزم امین رهبر برای معاونت اجتماعی ناجا نوشته و تهیه شده بود و آثاری نبود که از ابتدا برای رادیو پلاس طراحی کرده باشیم.
محرابی خاطرنشان کرد: عناصر بصری در آثار نوشتاری شامل رمان، نمایشنامه، فیلمنامه برای تبدیل به درام رادیویی به عناصر شنیداری تبدیل می شوند و این تبدیل «تنظیم نمایشی» نام دارد. به همین ترتیب با دوستان در دفتر ادبیات نمایشی به این نتیجه رسیدیم که آثار نوشته شده برای مدیوم رادیو پلاس باید ظرفیت تهیه و تولید برای این مدیوم را داشته باشند.
در ادامه نوژان حیدری دیگر کارگردان مجموعه رادیویی «ارادتمند آقای خاص» در توضیح «رادیو پلاس» گفت: رادیو پلاس در واقع تلفیق مدیومهای مختلف است که بر پایه مدیوم رادیو اتفاق افتاده است. البته در گذشته هم تلاشهایی برای تلفیق رادیو با مدیوم های دیگر صورت گرفته؛ مثل رادیو تئاتر اما، ما پایمان را فراتر از آن چهار چوب گذاشتهایم و خودمان را محدود به مدیوم خاصی نکردهایم.
او در پاسخ به این پرسش که ژانر رادیو پلاس با کارهای دیگری همچون تئاتر رادیویی که آن هم ترکیب صدا و تصویر است چه تفاوتی دارد؟ توضیح داد: در رادیو پلاس دستمان برای خلاقیت و ایدهپردازی باز است و میتوانیم از المانهایی مثل نورپردازی، طراحی صحنه و لباس، گریم و یا مثلا از کلاژ تصاویر دیجیتال، انیمیشن، عکس و از این قبیل المان ها استفاده کنیم. این تفاوت رادیو پلاس با کارهای دیگر است.
حیدری افزود: همانطور که میدانید به هر حال رادیو پلاس کودک نوپاست. بنابراین برای تکمیل سیر مطالعاتی نیازمند زمان و آزمون و خطا در این راه هستیم. اما لازم به ذکر است که رسالت اصلی رادیو پلاس، تاثیر مضاعف بر مخاطب است، که با همافزایی فضاسازی تصویری و فضاسازی صوتی که در نمایش رادیویی وجود دارد به این مهم دست مییابد.
او در پاسخ به این سوال که به غیر از نمایش «ارادتمند آقای خاص» آیا نمایشهای رادیویی دیگری هم در این قالب ساخته شده یا نه؟ پاسخ داد: در حال حاضر فقط نمایش «ارادتمند آقای خاص» را در این مدیوم تولید کردهایم اما حتما در آینده نمایشهای دیگری را هم در این قالب خواهیم ساخت. امیدوارم در مراحل بعدی به کمک همکارانم بتوانیم با فراغ بال بیشتری عمل کنیم و این مدیوم جدید را به سرانجام برسانیم. در حال حاضر شما یک ورژن دمو از آنچه که مد نظر ما هست را مشاهده میکنید.
حیدری در پایان درباره فعالیت رادیو پلاس در فضای مجازی توضیح داد: در فضای مجازی برای خود کار مستقلا صفحهای نداریم اما نمایش «ارادتمند آقای خاص» از سایت تلویبیون قابل مشاهده است.
به گزارش ایسنا، مجموعه «ارادتمند آقای خاص» به کارگردانی فریدون محرابی، نوژان حیدری، سردبیری شهلا دباغی، نویسندگی جعفر غلامپور، سیمین بنایی، حکیمه فرهنگ مهر، شهلا دباغی، فاطمه حسنوند، سهیلا خدادادی، تهیهکنندگی رادیویی نوید جولایی، فرزام محبی مدیر برنامههای مستند و ترکیبی رادیو نمایش، افکتوری محمدرضا قبادی فر، صدابرداری علی حاجی نوروزی، مدیر تولید میثم کریمی، مدیر تصویربرداری حامد جوانی، طراح نورپردازی علیرضا نصرتی، ساخت تیزر امیر شعیبی، گرافیک مسعود ساعت ساز و با بازی ایرج نوذری، فرید قبادی، سیروس همتی، ماکان رضایی پور، نوشین حسن زاده، نازنین مهیمنی، عاطفه محرابی، محمد مجدزاده، مجتبی طباطبایی، نگین خواجه نصیر، مسعود زنوزی راد، داریوش شهبازی، احمد هاشمی، مهدی محرمی، میثم کریمی، کیمیا آژیراک و مجید قهرمان پور تهیه شده است که این روزها ساعت 18:30 از شبکه تلویزیونی نسیم در قالب برنامه «نمای رادیو» پخش میشود.
انتهای پیام