رسیدگی به کلاهبرداری‌های اینستاگرامی از طریق مراجع قضایی
طبق اعلام سازمان توسعه تجارت الکترونیک، سامانه هوشمند رسیدگی به شکایات کسب‌وکار‌های مجازی برای وب سایت‌های داخلی است و کلاهبرداری‌های اینترنتی در اینستاگرام، تنها در مراجع قضایی قابلیت شکایت دارند.
مرکز توسعه تجارت الکترونیک از ثبت 500 شکایت در سامانه هوشمند رسیدگی به شکایات کسب‌وکار‌های مجازی خبر داده؛ سامانه‌ای که طبق اعلام این مرکز، با هدف رسیدگی به شکایات پیرامون خرید و فروش از فضای مجازی با داوری جمعی بر خط است.
طبق گفته آقای محمد‌جواد هادی، سرپرست معاونت تسهیل تجاری مرکز توسعه تجارت الکترونیک (تتا)، این سازمان فقط به شکایت‌های مردم از وب سایت‌های دارای اینماد می‌پردازد.
حال سوال اینجاست، افرادی که از سایر بسترهای مجازی مانند پیامرسان اینستاگرام برای خرید و فروش استفاده می‌کنند، چگونه از صحت معامله مطمئن شوند و در صورت بروز مشکل، باید به کجا شکایت کنند؟
فقط دادسرای جرائم رایانه ای و پلیس فتا به شکایات اینستاگرامی رسیدگی می‌کنند
آقای مصطفی عبدالهی کارشناس حقوقی فناوری اطلاعات گفت: نحوه کلاهبرداری در فضای مجازی به این صورت است که افراد با ایجاد صفحات اینستاگرامی، مدعی فروش کالا می‌شوند، اما بعد از واریز وجه، آن را ارسال نمی‌کنند. برخی دیگر، برای کاربران لینک جعلی واریز ارسال کرده و بعد از سرقت اطلاعات حساب، تمامی موجودی فرد را خالی می‌کنند.
او می‌گوید: کلاهبرداری‌های اینترنتی در اینستاگرام، تنها در مراجع قضایی قابلیت شکایت دارند و در مبالغ خُرد، صرفه ندارد. اتحادیه کسب‌وکار‌های مجازی تنها به شکایات مربوط به کسب‌وکار‌های اعضای همان اتحادیه یا سایت‌هایی با پسوند (ir) رسیدگی می‌کند که کسب‌وکار‌های اینستاگرامی، شامل آن نمی‌شوند.
بیشتر بخوانید
کارشناس حقوقی فناوری اطلاعات گفت: اینماد نیز نظارتی بر صفحات اینستاگرامی ندارد و افراد زیان‌دیده، تنها می‌توانند با مراجعه به پلیس فتا یا دادسرای جرائم رایانه‌ای محل سکونت خود، با در دست داشتن اسناد، مثل اسکرین‌شات یا رسید واریز، شکایت خود را طرح کنند که در بسیاری از موارد، به بن‌بست می‌خورند.
به گفته آقای عبدالهی کاربران باید اقدامات دیگری را برای جلوگیری از کلاهبرداری مالی در پیش گیرند؛ برای مثال، پرداخت وجه تنها در زمان دریافت کالا یا عدم ارسال وجه از طریق لینک‌های ارسالی از طرف فروشنده، می‌تواند تا میزانی، از وقوع کلاهبرداری پیشگیری کند.
احراز هویت صفحات اینستاگرامی با کمک بخش خصوصی!
آقای رضا اُلفت نسب عضو هیأت‌مدیره انجمن صنفی کسب و کار‌های مجازی گفت: کسب و کار‌های اینستاگرامی در حاکمیت تعریف نشده اند و برای این نوع از کسب و کار‌ها ساماندهی و نظارتی در کشور وجود ندارد.
او می‌گوید: اتحادیه و بخش‌های دولتی نمی‌توانند به موضوع اینستاگرام ورود کنند، چون از سمت دولت تعیین تکلیف نشده، اما با کمک بخش خصوصی امکان احراز هویت صفحات اینستاگرامی وجود دارد که قدم‌هایی در این مسیر برداشته شده است.
ثبت 20 شکایت از فضای کسب‌وکار‌های اینترنتی به وسیله داوری جمعی
آقای اصغر جهانگیر معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه گفت: هر ماه به طور متوسط مصرف‌کنندگان از فضای کسب و کار‌های اینترنتی 20 هزار شکایت را به ثبت می‌رسد.
او می‌گوید: با گسترش یافتن خرید و فروش مجازی قانون راه‌های مختلفی را برای برخورد با فروشندگان متخلف در نظر گرفته است و پلیس فتا هم نظارت جدی بر شکایت‌های کاربران در این زمینه دارد. اقدام از طریق وب‌سایت اینماد، شکایت از طریق اتحادیه کشوری کسب و کار‌های مجازی، اعلام شکایت به واحد تعزیرات و نیز ثبت گزارش مردمی در وب‌سایت پلیس فتا، از جمله راه‌هایی است که کاربران برای ثبت شکایت خود پیش رو دارند.
پلیس فتا در رابطه با آمار تخلفات رخ داده در صفحات اینستاگرامی و نحوه برخورد با این صفحات، اطلاعاتی را در اختیار باشگاه خبرنگاران جوان قرار نداد، اما برای رسیدگی به شکایت‌ها، سایتی را با آدرس www.cyberpolice.ir راه‌اندازی کرده است که افراد می‌توانند با ورود به بخش اطلاعات مردمی آن، شکایت خود را ثبت کنند تا پیگیری شود.
گزارش از زهره رضایی
باشگاه خبرنگاران جوان اقتصادی صنعت، تجارت و کشاورزی