رشد 58 درصدی شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی در 7 سال گذشته
تهران - ایرنا - انجام اقدامات زیرساختی در بخش آب و خاک کشاورزی از جمله توسعه شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی و تجهیز و نوسازی اراضی، نقش موثری در افزایش تولیدات بخش کشاورزی داشته، در این راستا، آمارها نشان‌دهنده رشد 58 درصدی اجرای شبکه‌های فرعی آبیاری و زهکشی در هفت سال گذشته است.
بخش کشاورزی به عنوان تامین کننده امنیت غذایی کشور در دوران تحریم وظیفه حساسی را بردوش دارد که این امر محقق نمی شد مگر با اقدامات زیرساختی در اجرای طرح های آب و خاک کشاورزی که در سال های اخیر، موفقیت های چشمگیری در این بخش حاصل شده است.
ایران کشوری در منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد که سهم آن از کل منابع آب شیرین دنیا، اندک و سهم جمعیتی آن در مقایسه با جمعیت جهان حدود 1.1 درصد است که چنین شرایطی، لزوم استفاده بهینه از منابع آب موجود کشور در سطح 8.7 میلیون هکتار از اراضی آبی و حدود 18.5 میلیون هکتار از کل اراضی چرخه کشت کشور را می طلبد.
انجام اقدامات زیرساختی دولت تدبیر و امید در بخش آب و خاک کشاورزی از جمله توسعه شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی، سامانه های نوین آبیاری، تجهیز و نوسازی اراضی و زهکشی زیرزمینی طی هشت سال گذشته نقش موثری در افزایش تولیدات بخش کشاورزی داشته است.
طبق آمارهای موجود در مجموع یک میلیون و 606 هزار هکتار شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی در کشور اجرا شده است که از این میزان یک میلیون و 20 هزار هکتار مربوط به قبل از سال 92 بود و 586 هزار هکتار در سال 92 تاکنون اجرا شده است.
این مقایسه رشد 58 درصدی اجرای شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی را نسبت به سال 92 نشان می دهد.
همچنین برای توسعه سامانه های نوین آبیاری قبل از سال 92 حدود یک میلیون و 290 هزار هکتار، عملیات اجرا شده بود در حالی که در سال 92 تاکنون یک میلیون 128 هزار هکتار عملیات اجرایی شده که رشد 80 درصدی را نسبت به سال 92 بیانگر است.
این بدان معناست که در بخش توسعه سامانه های نوین آبیاری در مجموع دو میلیون و 418 هزار هکتار کار انجام شده است.
در بخش تجهیز و نوسازی اراضی قبل از سال 92 حدود یک میلیون و 366 هزار هکتار کار انجام شده بود که از سال 92 تاکنون 280 هزار هکتار اجرایی شد که این رقم در مجموع به یک میلیون و 646 هزار هکتار رسید که 21 درصد رشد را نسبت به قبل از سال 92 نشان می دهد.
البته درصد پایین رشد در بحث تجهیز و نوسازی اراضی متاثر از رویکرد به سمت آبیاری تحت فشار بوده است.
همچنین در بخش زهکشی زیرزمینی قبل از سال 92 حدود 232 هزار هکتار عملیات داشته ایم که از سال 92 تاکنون با اجرای 195 هزار هکتار دیگر در مجموع این فرایند را به 427 هزار هکتار رساند که نسبت به سال 92 نزدیک 84 درصد رشد داشته است.
اجرای طرح‌های شاخص و محوری
دولت تدبیر وامید توانست سال گذشته فاز اول طرح 550 هزار هکتاری احیا و توسعه خوزستان و ایلام را در سطح 295 هزار هکتار راه اندازی کند.
همچنین طرح جامع شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی غرب کشور در سطح 227 هزار هکتار که 59 هزار هکتار آن به بهره برداری رسید و حدود 119 هزار هکتار تا پایان سال 1399 به بهره برداری می رسد، اجرایی شد.
با اقدامات صورت گرفته از مجموع طرح های شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی غرب و شمال غرب کشور، سامانه های گرمسیری و طرح احیای خوزستان و ایلام 215 هزار هکتار از اراضی دیم به آبی تبدیل می شود که اقدام قابل توجهی است.
طرح انتقال آب با لوله به دشت سیستان در سطح 46 هزار هکتار کلید خورد که 32 هزار هکتار آن در اوایل خردادماه 99 با حضور رییس جمهوری افتتاح شد و 14 هزار هکتار آن برای کشت پاییزه افتتاح خواهد شد.
میزان کل سرمایه گذاری طی هفت سال گذشته در دولت های یازدهم و دوازدهم بیش از 220 هزار میلیارد ریال بوده که حدود 178 هزار میلیارد ریال آن از محل صندوق توسعه ملی تامین شده است.
اجرای 2.4 میلیون هکتار توسعه سامانه‌های نوین آبیاری
همچنین طرح توسعه سامانه های نوین آبیاری در سطح کشور بیش از 2.4 میلیون هکتار اجرا شده که بخش عمده آن در سطح یک میلیون و 100 هزار هکتار مربوط به دولت تدبیر وامید بوده است.
سرمایه گذاری از سال 92 تا 99 در توسعه سامانه های نوین آبیاری 1050 میلیون دلار و در سالجاری 100 میلیون یورو پیش بینی شده است کل سرمایه گذاری در توسعه سامانه های نوین آبیاری در دولت تدبیر و امید معادل ریالی حدود 74 هزار میلیارد ریال بوده است.
با اجرای طرح های مذکور به لحاظ افزایش بهره وری در حدود هشت درصد از سطح اراضی زراعی کاسته شده اما افزایش 38 درصدی در تولیدات بخش زراعت را داشته ایم.
به طور خاص در کشت گندم حدود 21 درصد از سطوح زیرکشت کاسته شده اما 30 درصد افزایش تولیدات این محصول استراتژیک را طی این مدت شاهد بوده ایم.
اثربخشی طرح‌های آب و خاک در راندمان آبیاری و صرفه جویی آب
بنابراین اجرای توسعه ای طرح آب و خاک بخش کشاورزی طی سال‌های اخیر در افزایش راندمان، بهره وری و صرفه جویی آب تاثیر بسزایی داشته است، تاجایی که طبق آمارها راندمان آبیاری قبل از سال 92 حدود 29 درصد بود که از سال 92 تاکنون 6 درصد افزایش داشته است.
وضعیت موجود بخش کشاورزی در راندمان آبیاری اکنون 45 درصد است.
همچنین بهره وری آب قبل از سال 92 حدود 920 گرم در مترمکعب بود که از سال 92 تاکنون 530 گرم در مترمکعب رسید و وضعیت موجود 1450 گرم در مترمکعب را نشان می دهد.
پتانسیل صرفه جویی آب قبل از سال 92 حدود 8.6 میلیارد مترمکعب بود که از سال 92 تاکنون 5.4 میلیارد مترمکعب افزایش داشته و وضعیت موجود 14 میلیارد مترمکعب صرفه جویی است.
بنابراین اقدامات زیرساختی دولت تدبیر وامید در بخش آب و خاک کشاورزی بیانگر کاهش مصرف آب و استفاده بهینه از خاک در افزایش تولیدات کشاورزی در تامین امنیت غذایی کشور است که در کنار خود اشتغالزایی را برای این بخش حفظ کرده است.
*س_برچسب‌ها_س*