رونمایی از نخستین دستگاه شتاب دهنده «داینامیترون» در سازمان انرژی اتمی

همزمان با هفته پژوهش و با حضور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر علوم از نخستین دستگاه شتاب‌دهنده الکترواستاتیک صنعتی الکترون تحت عنوان «داینامیترون» رونمایی شد.

دستگاه شتاب‌دهنده «داینامیترون» دارای کاربرد‌هایی در زمینه پرتودهی مواد غذایی، استریل کردن تجهیزات پزشکی، پرتودهی سیم و کابل، پروتودهی تایر، پرتودهی فوم و مواد قابل انقباض حرارتی، پرتودهی فاضلاب، کاشت یون، آنالیز با باریکه یون و نیز مولد نوترون در BNCT است.

در این مراسم همچنین دستاورد‌های پژوهشی اخیر سازمان انرژی اتمی در بخش‌های مختلف صنعتی، پزشکی، کشاورزی و دارویی «کنترل حشرات SIT» و رادیوداروی «گالیوم RM2» رونمایی شد.

* در حال شکل‌گیری ظرفیت صنعتی هستیم تا بتوانیم تبدیل به سازنده نیروگاه‌های اتمی شویم

به گزارش فارس، محمد اسلامی در این مراسم عنوان کرد: برای ما مهم است که همه اجزای فرآیند تبدیل ایده به محصول را بشناسیم و بر روی آن ظرفیت سازی کنیم. فرآیندی که می‌تواند علم و دانش را به نوآوری و سپس به سیستم و سامانه تبدیل کند و در نهایت به زنجیره ارزشی برساند که بتواند به معنای واقعی کلمه اقتصاد دانش‌بنیان را پدیدار کند و تاثیراتش را در زندگی مردم به وجود آورد.

وی تصریح کرد: اکنون این فرآیند با انحصار علم و فناوری‌های پیشرفته در اختیار کشور‌های توسعه‌یافته است که با سلطه‌گری این دانش را در اختیار خود گرفته‌اند و با برخورد‌هایی که با کشور‌هایی نظیر ایران انجام می‌دهند و نیز استفاده از ابزار تحریم همواره موجب شده‌اند که عقب‌ماندگی به ما تحمیل شود. رئیس سازمان انرژی افزود: به لطف الهی، با عنایت ویژه مقام معظم رهبری و با تلاش برجسته‌ای که همکاران ما در طول سال‌های گذشته در سازمان انرژی اتمی داشته‌اند، بحمدالله بسیاری از مرز‌ها شکسته است و باوری بر مبنای توانستن ایجاد شده است و با اتکا بر این باور امروز ما با سازوکاری که فراهم کرده‌ایم، سعی می‌کنیم بر اساس شایسته‌سالاری و حمایت به‌موقع از پروژه‌های تحقیقاتی بتوانیم با به‌هم مرتبط کردن فشار علمی و تقاضای علم تحقق نشاط را در حوزه‌های پژوهشی و صنعتی سازمان فعال کنیم که به زعم خود در یک‌سال این اتفاق رخ داده و اکنون آثار آن در حال نمایان شدن است. وی عنوان کرد: این مسئله نشان می‌دهد که عزم‌ها و اراده‌ها جزم است و همچنین شاهد فعال بودن اراده در زمینه پشتیبانی از آن‌ها در مسیر درست و صحیح هستیم. اسلامی گفت: چند حلقه مفقوده‌ای در این سازمان وجود داشته که در یک‌سال گذشته برای رفع آن‌ها تمهیداتی اندیشیده شده که یا برطرف شده‌اند و یا در حال ظهور هستند و نمود‌های آن را مشاهده خواهیم کرد. وی توضیح داد: نخستین حلقه مفقوده این بود که سازمان فاقد یک سند چشم‌انداز و راهبردی بود و در مرحله بررسی‌ها و آسیب‌شناسی‌ها همه از این موضوع یاد می‌کردند، بحمدالله اکنون سازمان انرژی اتمی دارای سند جامع با چشم‌انداز و افق 20 ساله است و در این راستا امروز برای همه ارکان این سازمان و حدود 40 شرکت تابعه و وابسته؛ تکلیف معین و نوشته شده‌ای در اختیار دارند و به سمت آن در حال حرکت هستند. وی ادامه داد: حلقه مفقوده دوم؛ شامل مطالعاتی بود که به لحاظ کمی کردن اهداف کیفی و راهبردی رخ داده بود که در 2 بخش انرژی و توسعه کاربرد پرتو‌ها در اشکال مختلف توانستیم سند اجرایی را تدوین و تهیه کنیم؛ بر این اساس هدف رسیدن به 20 درصد سبد برق کشور از انرژی هسته‌ای در بخش انرژی و با ساخت نیروگاه‌ها و همچنین در زمینه توسعه کاربرد پرتو‌ها که شتاب‌دهنده‌های گوناگون و سامانه‌های پرتودهی را مورد توجه قرار دادیم که دامنه گسترده‌ای از نیاز در جامعه را شامل می‌شود که هم به بخش سلامت کمک می‌کند و هم در بخش‌های امنیت غذایی، صنعت و محیط زیست نیاز‌های فراوانی به این فناوری وجود دارد. وی افزود: در عین حال کاربرد‌های این فناوری نیز بسیار فراوان است و نسبت به کشور‌های توسعه یافته در بعضی موارد، ما حدود 50 سال دیراقدام کرده‌ایم در حالی‌که این فناوری را در اختیار داشته‌ایم، اما در حد مختصر برای استفاده معنایی و تحقیقاتی بوده است. معاون رئیس جمهور گفت: امروز این موارد را با قابلیت‌سازی مهندسی، صنعتی و به صورت پرشتاب حرکت داده و به پیش می‌بریم و بر اساس مطالعاتی که انجام شده، در اطلس جغرافیایی ایران این موارد را جانمایی کرده‌ایم و با مشارکت بخش‌های گوناگون در حال حرکت به این سمت هستیم. اسلامی در ادامه با اشاره به سومین حلقه مفقوده در این سازمان اظهار داشت: بخش سوم شامل حوزه مهم تحقیق و توسعه است که ما با جذب نخبگان و با ایجاد فرصت برای شکوفایی در فرآیند نوآوری، بتوانیم پرورش استعداد‌های موجود خود را در وهله نخست تسریع کنیم و ثانیا بتوانیم جذب نیرو داشته باشیم. وی تصریح کرد: توسعه دانشگاه‌ها و ظرفیت علمی کشور اتفاق افتاده، اما مشاغلی که بتواند این استعداد‌ها را جذب کند، تاکنون وجود نداشته است بنابراین با سیاست‌ها و برنامه‌های جدید در سازمان؛ زمینه‌های جذب نیرو‌های نخبه و تحصیلکرده رشته‌های متنوعی که در سازمان مورد نیاز است را فراهم خواهیم کرد. اسلامی خاطرنشان کرد: معتقدیم که عدالت و توسعه لازم و ملزوم یکدیگر هستند؛ شما نمی‌توانید برای کشور برنامه‌های قدرتمند و کارساز تعریف نکنید و کِشنده‌ها و برنامه‌های پیش‌برنده قدرت‌ساز نداشته باشید، اما به دنبال به حرکت درآوردن چرخ پیشرفت با سرعت بالا باشید بنابراین هدف‌گذاری کلان در این بخش اتفاق افتاده و ما اراده کرده‌ایم به‌عنوان یکی از قطب‌های سازنده نیروگاه‌های اتمی در جهان باشیم به همین دلیل در سازمان انرژی اتمی اقدام به ظرفیت‌سازی کرده‌ایم و در حال شکل‌گیری ظرفیت صنعتی هستیم تا بتوانیم تبدیل به سازنده نیروگاه‌های اتمی شویم. وی ادامه داد: ما سیاست نوآوری و در‌های باز را مد نظر قرار داده‌ایم و این موضوع را بیان کرده‌ایم و باید توجه داشت که در سال‌های گذشته از سازمان انرژی اتمی؛ چهره‌ای مخوف و امنیتی ساخته‌اند و این سیاست امنیتی تبدیل به عاملی بازدارنده و مانعی برای پیشرفت ما قلمداد شده است؛ از یک منظر این موضوع اثرگذار بوده، اما از منظر دیگر با یک تهدید دیگر مواجه بوده‌ایم به‌طوری‌که دشمنی وجود داشته، خرابکاری‌هایی صورت گرفته، عملیات تروریستی انجام شده، برنامه‌های خرابکاری صنعتی علیه این سازمان در بیش از 2 دهه پیش تاکنون اعمال کرده‌اند، همه این موارد سبب شده تا وضعیت سازمان انرژی اتمی در وضع متفاوتی به لحاظ امنیتی قرار گیرد. اسلامی همچنین با اشاره به اهمیت نیروی انسانی در این سازمان گفت: باید توجه داشت که عمده سرمایه ما را نیروی انسانی تشکیل می‌دهد به همین دلیل باید سازوکار‌های خود را با سیاست‌هایی که مطلوب بوده و جذابیت دارد؛ تنظیم کنیم. بنده معتقدم دوستان و همکاران ما در این سازمان مستعد بوده و دارای لیاقت هستند و می‌توان کشور را به یک قطب بزرگ و تعیین کننده در حوزه هسته‌ای تبدیل کنیم.

* امضای تفاهم نامه همکاری بین سازمان انرژی اتمی و وزارت علوم

در این مراسم تفاهم‌نامه همکاری مشترک بین سازمان انرژی اتمی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در راستای فرمان مقام معظم رهبری در انتخاب عنوان سال تولید، دانش‌بنیان و اشتغال آفرین برای سال 1401 و به منظور توسعه فناوری‌ها و پژوهش‌های کاربردی، رفع مشکلات و موانع صنعت هسته‌ای و پاسخگویی به مطالبات جامعه علمی به امضا رسید. در این تفاهم‌نامه آمده است؛ لازم است بین سازمان انرژی اتمی ایران؛ دانشگاه‌ها، مراکز رشد، پارک‌های علم و فناوری و مراکز پژوهشی ذیل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای رشته‌های هسته‌ای و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری ارتباطی نزدیک و متقابل وجود داشته باشد. بر اساس این تفاهم‌نامه و با ایجاد این ارتباط می‌توان به پشتوانه ظرفیت علمی و فنی موجود در کشور و با استفاده از مشارکت اساتید، فناوران، پژوهشگران و دانشجویان دانشگاه‌ها، مراکز علمی و شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان موجبات رشد علمی، پاسخ‌دهی مناسب به نیاز‌ها و رفع موانع تولید را فراهم ساخت. این تفاهم‌نامه در 6 ماده تهیه و تدوین شده و به امضای محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری رسید.