ساماندهی "معتادان متجاهر" در پایتخت

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، ساماندهی معتادان متجاهر موضوعی است که همواره و در دوره‌های مختلف یکی از دغدغه‌های مهم جوامع بوده است. در گذشته این افراد به عنوان مجرم شناخته شده و براساس قانون با آن‌ها برخورد می‌شد، اما سال‌هاست رویکرد مواجهه با این افراد متحول و تصمیم گیری درباره آن‌ها تغییر کرده است. افزایش اطلاعات پزشکی و درمانی در این حوزه باعث شد که معتادان متجاهر بیمار شناخته شده و از این رو جوامع در راستای وظایف اجتماعی خود برای کمک و درمان معتادان متجاهر گام بردارد.

وجود معتادان در سطح شهر علاوه‌بر مکدر کردن خاطر شهروندان و نازیبا ساختن سیمای شهر به افزایش آسیب‌های اجتماعی دامن زده و پیامدهای منفی برای مردم به دنبال خواهد داشت. از سویی براساس مطالعات و پژوهش‌های صورت گرفته آسیب‌های اجتماعی برای همیشه از سطح جامعه محو نخواهند اما با اقدامات درست و مدیریت صحیح امکان عدم پیشروی و فراگیر شدن آن‌ها وجود دارد.

پایتخت نیازمند تحول

با روی کار آمدن مدیریت ششم شهری، علیرضا زاکانی؛ شهردار تهران اعلام کرد که قرارگاهی موسوم به قرارگاه اجتماعی در تهران با هدف ساماندهی آسیب‌های اجتماعی تشکیل خواهد شد، البته ناگفته نماند که مسئله آسیبهای اجتماعی مانند کودکان کار و معتادان متجاهر مستقیماً به شهرداری ارتباطی پیدا نمی‌کند اما شهرداری در راستای وظایف اجتماعی خود و برای بهبود سطح زندگی و رفاه شهرنشینان در پایتخت تاکنون از هیچ اقدامی کوتاهی نکرده است.

«کالبد شهر نیاز به تحول دارد و باید تلاش کرد با کمک مردم این تحولات ایجاد شود» جمله کلیدی است که شهردار تهران از همان ابتدای فعالیت خود آن را مطرح کرد و تمام تاکنون اقدامات موثری را هم در جهت این مهم در پیش گرفته است.

توجه ویژه مدیریت شهری در این دوره بر فعالیت‌های مردم محوری است که امین توکلی‌زاده؛ معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران، بارها به طرق مختلف آن را مطرح کرده است.

به گفته وی، براساس اسناد بالادستی سعی بر این است، با مشارکت مردم و با حضور نخبگان و... بتوانیم در شهر موثر واقع شویم و مشکلات را با کمک آن‌ها برطرف کنیم.

2 سال گذشته بدون فوتی کارتن‌خواب‌ها

تاکنون بیش از چندین جلسه از فعالیت قرارگاه اجتماعی با حضور دستگاه‌های مختلف از جمله شهرداری، پلیس، استانداری، بهزیستی، فعالان فرهنگی و اجتماعی و... می‌گذرد و این درحالی است که حتی مشاهدات میدانی حاکی از ارائه تمهیدات و برنامه‌های شهرداری در جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی است.

با توجه به رویکرد مثبت شهرداری در خصوص ساماندهی معتادان متجاهر می‌توان ادعا کرد که این قرارگاه در عمل به وظایف خود موفق بوده است. چراکه در دو سال گذشته هیچ موردی از فوت افراد کارتن خواب گزارش نشده است؛ احمد احمدی‌صدر؛ مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در این خصوص بیان کرد: در سال جاری تاکنون هیچ مورد فوتی کارتن‌خواب در شهر تهران نداشتیم و سال گذشته نیز گشت‌های ما فعال بودند و مردم هم در این حوزه کمک کردند.

دست به دست هم برای رفع آسیب‌های اجتماعی

البته که پیگیری و دنبال کردن اقدامات در زمینه آسیب‌های اجتماعی خصوصا در بخش معتادان متجاهر نیازمند همکاری دستگاه‌های مختلف بوده و زمان‌بر است. اما با توجه به میزان اهمیت این چالش در پایتخت شخص رئیس جمهور در این زمینه ورود کرده و شهردار تهران را با سمت نماینده ویژه خود در خصوص آسیب‌های اجتماعی منصوب کرده است. لذا تمامی نهادها و سازمان‌های ذی ربط در کنترل آسیب‌های اجتماعی موظف هستند باحضور در قرارگاه به منظور هم افزایی با یکدیگر تعامل تاثیرگذاری داشته باشند.

پیش از این شهرداری تهران برای یک اقدام ساده در خصوص ساماندهی معتادان متجاهر مجبور بود چندین بار با سازمان‌های مربوطه مکاتبه انجام دهد، از آنجایی که سلسله مراتب هم اجازه برخی کارهای بدون هماهنگی را نمی‌داد روند پیشرفت در خصوص ساماندهی آسیب‌ها با کندی پیش می‌رفت. حال با حکم رئیس‌جمهور به شهردار تهران به عنوان نماینده ویژه، بسیاری از مشکلات برطرف شده است.

از آنجایی که باید خلاء‌های موجود در رفع آسیب‌های اجتماعی با هم‌افزایی دستگاه‌ها برطرف شود؛ احمدی‌صدر؛ مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در همین خصوص تاکید می‌کند: ما از دستگاه‌ها خواهش می‌کنیم که اقداماتی را که در زمینه بهبود آسیب‌های اجتماعی است انجام دهند و برای هماهنگی بیشتر قرارگاه ایجاد شد. همه دستگاه‌ها موظف به اجرای وظایف بوده و در این قرارگاه در کنار هم هستند.

9 مجتمع تربیتی با ظرفیت 25 هزار نفر در پایتخت

برنامه‌های مختلفی برای جمع آوری معتادان متجاهر در تهران اجرا شده و ظرفیت‌های متناسبی در یاورشهرها ایجاد شد تا برنامه‌های ساماندهی در این زمینه به موفقیت برسد.

احمدی‌صدر در این باره خاطرنشان کرد: هم‌اکنون 9 مجتمع تربیتی و درمانی ویژه معتادان متجاهر (یاورشهر) در تهران با ظرفیت 25 هزار نفر وجود دارد و محدودیتی برای پذیرش این افراد نداریم.

تربیت و آموزش در کنار سلامتی معتادان متجاهر

تا قبل از این دوره چالش عدم وجود برنامه‌های فرهنگی بر مدار نگاه مترقی و انسان‌مدارانه در بازپروری معتادان احساس می‌شد؛ شاید برنامه ترکیبی تربیتی، آموزشی و درمانی به معنای واقعی کلمه وجود نداشت و کمتر مرکزی به این نکته توجه می‌کرد.

مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در خصوص خدمات مراکز یاورشهر و ارائه آموزش‌ها به افراد حاضر در این مجموعه اضافه کرد: در مراکز یاور شهر خدمات پزشکی و درمانی و همچنین خدمات اقامتی و ورزشی و رفاهی پیش‌بینی شده و برای مهارت‌آموزی افراد نیز سالن مهارت آموزی تدارک و تجهیز شده است.

همچنین در خصوص مسئله تربیت، 9 گام در مراکز یاورشهر دنبال می‌شود که شامل سم زدایی، هویت بخشی، سلامت جسمانی، معنویت درمانی، حرفه آموزی مقدماتی، پرداخت به موضوع خانواده این افراد، حرفه‌آموزی تخصصی ورود به بازار اشتغال و مسئله جامعه‌پذیری و صیانت پس از خروج است.

افزایش خدمت‌رسانی به معتادان متجاهر همچنان در اولویت است

البته در طول این مدت و پس از آن روند ارائه خدمات به معتادان متجاهر و مسائل مربوط به آن‌ها متوقف نشده و ادامه‌دار خواهد بود. مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به آمار‌های مثبت در زمینه فوتی‌ها اظهار کرد: در این دوره تعداد ون‌های خدمات شهری افزایش یافته و این افزایش گامی موثر بر نظارت و رسیدگی سریع به شرایط افراد بی‌خانمان و کارتن خواب است. شهرداری رسیدگی به این قشر آسیب‌پذیر را همانند دیگر شهروندان وظیفه ذاتی خود می‌داند و به هیچ عنوان در اسکان آنها کوتاهی نخواهد کرد.

البته در مناطقی از پایتخت که میزان آسیب‌های اجتماعی بیشتر برآورد می‌شود گشت‌های سیار بیشتری هم مستقر هستند. در اتوبوس‌هایی که برای اسکان افراد بی سرپناه در سطح شهر قرار دارد امکانات اولیه مانند پتو و غذای گرم در دسترس است تا افرادی که شرایط رفتن به گرم‌خانه‌ها را ندارد بتوانند از آن استفاده کنند.

به گزارش تسنیم، مدیریت شهری تلاش می‌کند با ظرفیت‌ها و امکاناتی که در اختیار دارد وسایل رفاه و آسایش همه شهروندان را فراهم کند. در این مسیر معتادان، کارتن‌خواب‌ها و... از قلم نیوفتاده و رها نخواهند شد. خدمات و مراقبت‌ها بیشتر از قبل در این خصوص ادامه دارد و تلاش می‌شود تا با کمک شهروندان آسیب‌های اجتماعی به حداقل برسد.