سایه سنگین خزان گرانی بر میوه‌های تابستانی در یزد
یزد - ایرنا - این روزها خرید میوه و بخصوص میوه‌هایی که با نام نوبرانه می‌شناسیم خیلی سخت و شاید خرید برخی از اقلام آنها برای اغلب طیف‌های جامعه، غیرممکن شده است.
میوه، بخش جدایی‌ناپذیر سبد مصرفی خانواده‌ها است و هیچکس منکر نقش این محصول در سلامتی انسان نیست و خیلی از خانواده ها سعی می‌کنند تا حداقل میوه را در میان ارزانترین‌ها پیدا کنند؛ به عبارتی دیگر بعلت گرانی میوه، دست اغلب خانواده‌ها برای انتخاب بسته است و از این رو به سراغ میوه هایی می‌روند که توان خرید حداقلی آن را دارند.
در این میان، میوه های نوبرانه، حساب و کتاب جداگانه‌ای دارد و هر کس قادر به خرید آن (حداقل در چند روز اول ورود به بازار) نیست.
میوه در بازار فراوان است و تاکنون بحثی بر سر کمبود میوه نبوده و نیست؛ آنچه نیست کافی بودن موجودی جیب‌ها و کارتهای بانکی است!.
در یزد نیز مانند سایر نقاط کشور، میوه‌جات به حد کافی موجود است اما توان همه یزدیها برای خرید آن یکسان نیست و در حقیقت طیف گسترده‌ای از شهروندان یزدی قادر به خرید میوه های دلخواه خود به اندازه کافی نیستند.
با هر طیفی که صحبت می کنیم استدلالات خاص خود را دارند، خریدار قادر به خرید میوه های گران قیمت نیست و نرخ ها را خارج از توان خود می داند، میدان‌دار از کرایه حمل و نقل و گرانی سوخت می‌گوید و مغازه‌دار هم از کرایه حمل و نقل و خرابی بخشی از میوه‌ها شکایت دارد.
در میدان میوه و تره‌بار یزد چه خبر است؟
سری به میدان میوه و تره بار "شاهدیه" یزد زدیم، مرکز بزرگ توزیع میوه در خروجی شمال شهر یزد واقع در جاده تهران و استان های شمالی؛ میدان میوه و تره بار بزرگی که از ساعات اولیه روز (اذان صبح) محل تجمع خریداران جزئی و کلی است.
وارد میدان شدم و به سالن های بزرگ میوه سر زدم، دهها دستگاه کامیون بزرگ در حال تخلیه میوه هستند و برخی از آنها هم که زودتر رسیده بودند محصولات خود را تخلیه کرده بودند.
هیچ صدایی از هیچکس بلند نمیشود و خریداران در فضایی آرام و بی سر و صدا در حال خرید محصولات دلخواه خود هستند؛ خریدها هم عمده و سبدی است، در اینجا فله‌ای و کیلویی به کسی میوه نمی‌دهند!.
چون تعداد سالن‌ها زیاد بود چند سالن را تصادفی انتخاب کردم و وارد آن شدم، سبدهای انواع و اقسام میوه های تازه چیده شده بود، یکی در حال خرید چند سبد برای مصرف خود بود و دیگری در حالی که وانت‌بار خود را روبروی سالن پارک کرده بود در حال انتقال سبدهای میوه به درون خودرو بود.
از آنکه فقط چند سبد می خرید سوال کردم چرا به اینجا آمدی و او گفت میوه ها را برای خانواده خودم تهیه می کنم و چون تفاوت قیمت آن با بازار زیاد است به اینجا آمدم.
از مغازه داری که داشت وانت بار خود را از میوه پر می‌کرد سوال کردم که گفت: این کار هر روزه من است، صبحها قبل از روشن شدن هوا به این میدان می‌آیم و میوه مغازه خود را تهیه میکنم؛ پرسیدم گران نمی خرید؟ و او جواب داد بیشتر از آنکه برای ما گران باشد برای مصرف کننده‌ها گران است!.
از یکی از میدان داران هم که پشت میز ایستاده‌ای که بیشتر شبیه تریبون سخنرانی بود تا میز رفتم و از قیمتها سوال کردم که جوابهای جالبی داد؛ او گفت قیمتهای این محل خیلی کمتر از بازار است اما چون با واسطه به دست مشتریان میرسد آنها مجبورند گران تر خرید کنند.
وی اظهار داشت: نرخ برخی از میوه‌ها در همین میدان هم گاها متفاوت است! و با چونه زدن میتوان نرخ پایین تری پرداخت کرد.
و من خبرنگار وقتی به چند سالن مراجعه کردم متوجه صدق گفتار این فروشنده میدانی شدم، قیمت یک محصول در چند سالن، متفاوت بود و جالب آنکه می توانستی با اندکی چونه زدن با قیمت پایین‌تر هم خریداری کنی!.
هوا دیگر روشن شده بود و من راهی مرکز شهر شدم تا به سراغ مغازه داران و خریداران هم بروم.
فروشندگان و خریداران چه می‌گویند؟
در بلوار شهید صدوقی یزد دهها مغازه میوه فروشی مستقر است و یکی از محل های اصلی خرید میوه مردم شهر یزد به حساب می اید.
دقیقا لحظه‌ای به آنجا رسیدم که اغلب وانت بارها و نیسان‌هایی که از میدان برگشته بودند در حال تخلیه بار خود بودند و من به سراغ فروشنده رفتم که در پشت میز خود نشسته بود و فعلا سر صبحی، خلوت بود و هنوز از خیل خریداران خبری نبود.
از وی در مورد خرید مشتریان پرسیدم که گفت: اینجا همه جور مشتری داریم، خریدارانی دائمی داریم که هر روز صبح چند سبد میوه به درب خانه آنها می بریم! و بقیه هم حضوری خریداری می کنند! سوال کردم آنهایی که میوه به درب خانه آنها می برید چه تیپی هستند و او گفت همان "از ما بهتران"!.
در مورد سایر مشتریانش پرسیدم که اظهار داشت: بسیاری از مشتریان ما دقایق زیادی را در مغازه گردش می کنند و با دقت قیمت های میوه ها را موشکافانه براندازی می کنند و در نهایت هم با چند میوه ارزان قیمت از مغازه خارج می شوند.
پرسیدم تصور نمی کنید نرخ میوه از توان خریداران بیشتر است و او اشاره ای به وانت حمل میوه و همچنین کارگرانی که در حال تخلیه میوه ها بودند کرد و گفت: هزینه اینها را چه کسی باید پرداخت کند؟ اضافه کنید به اینها خرابی برخی از محصولات که بیخ ریش ماست!.
وقتی از این فروشنده در مورد میوهایی که بیشتر مورد استقبال خریداران هست پرسیدم گفت: قطعا مردم ما تمایل بیشتری به نوبرانه ها دارند اما توان خرید آن را ندارند؛ میوه هایی چون هندوانه، خربزه، طالبی و محصولات لازمی چون گوجه و سیب زمین و پیاز، بیشترین محصولاتی هستند که خریدان به آنها روی خوش نشان می دهند.
به سراغ چند خریداری که وارد مغازه میشدند رفتم و از نظر آنها در مورد قیمت محصولات سئوال کردم
علی اخلاقی نژاد گفت: من یک کارگرم و توان خرید میوهای گران قیمت را ندارم اما خانواده ام انتظار دارند هر روز با میوه وارد خانه شوم، من هم چند روز یکبار به این مغازه می ایم و اغلب هم یک هندوانه و یک خربزه می خرم و می روم!.
از کبری محمدی، خانم خانه داری هم که شوهرش کارمند بود سوال کردم که گفت: بچه هایم مشتاق میوه‌های نوبرانه هستند اما وحشتناک گران است و من مجبورم چند روزی را صبر کنم تا وقتی از نوبرانه افتاد آن را بخرم.
از لحظه ای که وارد مغازه شدم متوجه جوانی شدم که مدام مغازه را متر می کند!، به بالا و پایین مغازه میرود و قیمتها را نگاه میکند و باز دوباره این کار را تکرار میکند اما خرید نمی کند.
جلو رفتم و خودم را معرفی کردم و پرسیدم برای چه به اینجا آمده که گفت: برای خرید آمده ام اما قیمتها در توانم نیست، هفته ای یکبار به این مغازه می ایم اما قیمت خیلی بالاست، من هم یک دانشجوی تازه ازدواج کرده هستم.
وی که خود را امیر صادقی معرفی کرد افزود: عصرها کلاس می روم و صبحها را به صورت پاره وقت کار میکنم.
او را زیر نظر گرفتم پس از چند بار کلنجار رفتن و بالا و پایین کردن بالاخره به سراغ آن دسته از میوهایی رفت که مغازه دار آنها را در ورودی مغازه خود قرار میدهد و بعنوان میوه های دست دوم با قیمت پایین تر به فروش می رساند! مختصری میوه خرید کرد و از آنجا خارج شد.
اما این پایان داستان نیست! سری هم به یک مغازه کوچک در حاشیه شهر زدم و بررسی قیمتها نشان داد که نرخ میوه این مغازه اندکی با مغازه های مرکز شهر متفاوت (گرانتر) است.
بررسی بیشتر نشان داد که این مغازه و مغازه های مشابه آنها میوه ها را نه از میدان بلکه از مغازه های بزرگتر در مرکز شهر تهیه می کنند و وقتی به اینها نرخ کرایه و کارگر را هم اضافه کنیم "خود بخوان حدیث مفصل از این مجمل"!.
تفاوت و گرانی قیمتها سراسری است
رییس اتحادیه میوه و تره بار استان یزد گفت: تفاوت قیمت میوه ها مربوط به سراسر کشور است و فقط در یزد نیست.
حسین مشرف به ایرنا افزود: متاسفانه شهروندان و مسوولان بررسی نمی کنند و تصور می کنند تفاوت قیمتها فقط مربوط به استان یزد است.
وی در مورد تفاوت قیمت میوه ها در میدان و بازار هم تاکید کرد: مغازه‌دار می تواند 30 درصد به قیمت میوه های تحویلی از میدان اضافه کند و بیشتر از آن خلاف است و برخورد می شود.
وی با بیان اینکه قیمت میوه های توزیعی در میدان میوه و تره باز بسته به شرایطی، متفاوت است تصریح کرد: مغازه دار می تواند میوه های سردرختی خود را تا 30 درصد و میوه های خارجی و همچنین جالیزی را تا 20 درصد بیشتر از قیمت تحویلی از میدان بفروشند.
وی با بیان اینکه خرابی میوه های سردرختی زیاد است لذا افزایش نرخ آن هم بیشتر است تصریح کرد: موضوع گران بودن نرخ میوه های سردختی هم یک موضوع کشوریست.
وی با اشاره به اینکه میوه نوبرانه کم است و از این رو گرانتر هم می باشد یادآور شد: البته این گرانی یک یا دو روز است و مجددا اوضاع به حال عادی در خواهد آمد.
بر هم خوردن عرضه و تقاضا دلیل تغییرات نرخ میوه
معاون امور بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد گفت: بر هم خوردن تعادل بین عرضه و تقاضا یکی از دلایل اصلی تغییرات قیمت میوه در این استان است و شرایط اقلیمی هم دلیل دیگر آن است.
علی افشارپور در گفت و گو با ایرنا افزود: شرایط خاص اقلیمی استان موجب شده که استانی مصرف کننده باشیم؛ بسیاری از میوه‌ها از سایر نقاط کشور تامین می شودکه با توجه به بحث کرایه ها موجب افزایش نرخ میوه و به خصوص میوه‌های نوبر در این استان میشود. وی به برخی انتقادها از بالا بودن قیمت برخی میوه ها و به خصوص میوه های فصل و نوبرانه اشاره کرد و افزود: قیمت میوه، به غیر از بحث میوه تنظیم بازار (سیب و پرتقال شب عید) تابع سیستم عرضه و تقاضا بوده و بهمین دلیل در برخی موارد بخصوص میوه های نوبر با شروع فصل برداشت که عرضه کم بوده و تقاضا افزایش یابد شاهد افزایش چشمگیر قیمت بوده که به مرور زمان و طی مدت زمان کوتاهی با افزایش برداشت و عرضه، قیمت به حالت تعادل خود خواهد رسید. افشارپور یادآور شد: بعنوان مثال عرضه محصول هندوانه در استان یزد تقارن پیدا کرد با ماه رمضان و همین امر موجب افزایش مصرف و در نتیجه افزایش قیمت اولیه آن شد و پس از آن قیمتها به تعادل رسید و کاهش یافت. وی با بیان اینکه یزد، مصرف کننده میوه است و شرایط اقلیمی آن هم کفاف محصولات کشاورزی را نمی دهد و به استان های دیگر وابسته است، یادآور شد: لحاظ کردن نرخ کرایه حمل میوه تا استان و برخی شرایط دیگر موجب افزایش موقتی قیمت میوه و بخصوص میوه های فصل در بازار یزد میشود که البته موقتی است و دوباره به تعادل میرسد. اقدامات نظارتی صمت در بازار معاون امور بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد در ادامه به اقدامات نظارتی اداره صمت استان بر بازار میوه اشاره کرد و گفت: بررسی صدور فاکتور و صورتحسابهای خرید و فروش در سطح میادین میوه، توجه به برچسب قیمت و همچنین بررسی قیمتها از جمله اقدامات نظارتی ما بوده که در حال انجام است. دستور تنظیم بازار میوه استان افشار پور در ادامه اظهار داشت: برای تنظیم بازار میوه، مصوبه کارگروه تنظیم بازار بدین شکل بوده که شهرداری مکلف شده تا نسبت به گشایش بازارچه های میوه اقدام کند زیرا نقش موثری در جلوگیری از افزایش قیمت های کاذب در بازار میوه دارد. وی با بیان اینکه این بازارچه ها به زودی کار خود را آغاز خواهد کرد، هدف از راه اندازی این مراکز را تثبیت قیمت ها با ایجاد مراکز عرضه مستقیم و ایجاد رقابت میان توزیع کننده‌ها با هدف جلوگیری از افزایش نرخ میوه اعلام کرد. وی به شهروندان یزدی اطمینان داد که افزایش نرخ برخی میوه ها در استان یزد موقتی و زودگذر است.
*س_برچسب‌ها_س*