سایه شوم بیکاری بالای سر جوانان / بازار کار به لرزه افتاد

بیکاری یک سویه منفی از بازار کار است و یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی و اجتماعی محسوب می‌شود. در تعریف اقتصادی، بیکار به فردی گفته می‌شود که در سن کاری (بالای 15 سال) قرار دارد و به دنبال یافتن شغل است، اما تاکنون موفق به یافتن آن نشده است.

بیکاری در اقشار مختلف اجتماعی توزیع یکسانی ندارد. در پاییز 1402 متوسط نرخ بیکاری زنان 6.2 درصد و متوسط نرخ بیکاری مردان 14.2 درصد بود. آمارهای رسمی نشان می‌دهد نرخ بیکاری در میان رده‌های سنی مختلف نیز تفاوت دارد.

در این گزارش نرخ بیکاری به تفکیک جنسیت و رده‌های سنی بررسی شده است. این بررسی حاکی از این است که بیشترین نرخ بیکاری زنان مردان را افراد 20 تا 24 سال داشته‌اند. همچنین در رده سنی 15 تا 54 سال بیکاری زنان بیش از مردان است، در حالی‌که در رده سنی بیش از 55 سال مردان بیکارتر از زنان بوده‌اند.

زنان 15 تا 24 سال بیکارتر از سایر زنان

منظور از نرخ بیکاری تعداد افراد بیکار در کل فعالان در بازار کار است؛ یعنی کسانی که با وجود تمایل برای یافتن شغل موفق به یافتن آن نشده‌اند.

ارقام مرکز آمار نشان می‌دهد در پاییز 1402 بیشترین نرخ بیکاری زنان برای گروه سنی 20 تا 24 ساله بود که 31 درصد آن‌ها بیکار ماندند. پس از این قشر، گروه سنی 25 تا 29 سال با 29 درصد بیشترین نرخ بیکاری را در میان زنان داشته‌اند.

نرخ بیکاری یکی از مهم ترین شاخص های اقتصادی در جوامع محسوب می شود. این نرخ نشان می دهد که در یک دوره زمانی مشخص از مجموع افراد 15 ساله و بیشتری که به دنبال کار بوده اند، چه تعداد بیکار مانده‌اند. از سال 97 تا پایان پاییز امسال این نرخ در کل کشور در محدوده 7.6 تا 14.6 درصدی قرار داشته است.

همچنین نرخ بیکاری زنان 15 تا 19 ساله برابر با 21.4 درصد و نرخ بیکاری زنان 30 تا 34 ساله برابر با 18.7 درصد بوده است.

کمترین نرخ بیکاری در میان زنان نیز برابر با صفر درصد مربوط به دو گروه سنی 60 تا 64 سال و 65 سال به بالا بوده است.

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت در میان زنان مربوط به جوانان 20 تا 30 سال است و پس از آن با افزایش سن، نرخ بیکاری کاهش یافته است.

اوج بیکاری مردان در 20 تا 30 سالگی

همچون زنان برای مردان نیز بیشترین نرخ بیکاری در گروه سنی 20 تا 24 سال برابر با 19.2 درصد بوده است. پس از آن مردان 15 تا 19 ساله با نرخ 16.5 درصد و پس از آن مردان 25 تا 29 ساله با نرخ 14.7 درصد بیشترین میزان بیکاری را تجربه کرده‌اند.

همچنین کمترین نرخ بیکاری در میان مردان نیز مربوط به گروه سنی بیش از 65 سال بوده که تنها 1.2 درصد آن‌ها بیکار مانده‌اند.

اما مقایسه نرخ بیکاری زنان و مردان حاکی از این است که در رده‌های سنی 15 تا 54 سال، زنان بیش از مردان، بیکاری را تجربه کرده‌اند.

در جوانی و میانسالی بیکاری زنان بیش از مردان است

متوسط نرخ بیکاری مردان در تمام رده‌های سنی برابر با 6.2 درصد بوده در حالی‌که متوسط این نرخ برای زنان برابر با 14.2 درصد بوده است. این یعنی به طور متوسط از هر 100 نفر، 8 زن، بیکاری بیشتری را تجربه کرده‌اند.

مقایسه این آمار در میان رده‌های سنی نشان می‌دهد این اختلاف در میان قشر جوان بیشتر است؛ به طوری‌که بیشترین اختلاف نرخ بیکاری زنان و مردان در رده سنی 20 تا 24 ساله‌ها دیده می‌شود. در این رده سنی به طور متوسط حدود 12 زن بیش از مردان بیکار مانده‌اند.

نرخ بیکاری زنان همچنین تا رده سنی 54 سال بیش از مردان است، اما از 55 سال به بالا بیکاری در مردان بیشتر به چشم می‌خورد.

این موضوع را می‌توان اینطور تفسیر کرد که در رده سنی جوانی تا میانسالی تبعیض جنسیتی شدیدی در بازار کار وجود دارد که باعث می‌شود استخدام مردان راحت‌تر از زنان صورت گیرد. از سوی دیگر اما زنان زودتر از مردان بازنشسته و از بازار کار خارج می‌شوند، در حالی‌که مردان به دلیل اینکه اغلب نان‌آور اصلی خانوار تلقی می‌شوند تا سنین بالا همچنان در بازار کار فعال هستند. در نتیجه نرخ بیکاری زنان سالخورده کمتر از مردان سالخورده است.