شنبه 3 آذر 1403

سربازان اردوغان در قلب آناتولی

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
سربازان اردوغان در قلب آناتولی

حامیان سرسخت رجب طیب‌اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه هنوز هم لفاظی‌های تند و انتقادهایش از غرب را دوست دارند و هیچ جایگزین قابل قبولی نمی‌بینند؛ اگرچه او به سوءمدیریت در اقتصاد متهم شده است. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، میمیس آک‌بولوت، فروشنده تلفن همراه، دلایلی را برشمرد که رجب طیب‌اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه می‌تواند روی حمایتش در انتخابات روز یکشنبه حساب کند و مسیر کشور را به‌شدت تغییر...

به لطف مقرراتی که اردوغان در ماه‌های منتهی به رای‌گیری وضع کرد، آک‌بولوت به زودی در سن 46سالگی از دولت مستمری زودرس دریافت خواهد کرد. او اخیرا در شهر مرکزی کایسری گفت: «همه چیز ده از ده است.» وی افزود: «من به رئیس‌جمهور رای خواهم داد. کس دیگری هم مگر هست؟» انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی در حال تبدیل شدن به سخت‌ترین مبارزه انتخاباتی اردوغان در طول دو دهه حکمرانی وی است. بحران هزینه‌های زندگی خشم بسیاری از رای‌دهندگان را برانگیخته و دولت او متهم به سوء‌مدیریت در واکنش اولیه به زلزله‌های فاجعه‌بار در فوریه است. نظرسنجی‌های اخیر حاکی از رقابت تنگاتنگ - و شاید حتی یک شکست - برای اردوغان است. اپوزیسیون سیاسی ائتلاف گسترده‌ای را با هدف برکناری او تشکیل داده است. شش حزب از نامزد مشترک ریاست‌جمهوری، کمال کلیچداراوغلو، کارمند سابق دولتی که قول داده است میراث اردوغان را از بین ببرد و دموکراسی ترکیه را احیا کند، حمایت می‌کنند.

حامیان سرسخت اردوغان که در نظرسنجی‌ها حدود یک‌سوم رای‌دهندگان را تشکیل می‌دهند، دلیلی برای تغییر مسیر ترکیه نمی‌بینند. آنها لفاظی‌های ملی‌گرایانه رئیس‌جمهور و دیدگاه مذهبی رئیس‌جمهور را دوست دارند و می‌گویند که او کشور را در برابر مجموعه‌ای از نیروهایی که آنها را تهدید می‌کنند، از جمله سازمان‌های تروریستی، فعالان حقوق همجنس‌گرایان، ایالات متحده و ناتو حفاظت می‌کند.

آکیف بِکی، مشاور سابق رئیس‌جمهور که از او و حزب حاکمش جدا شده است، می‌گوید: «اردوغان در 20سال گذشته موفق به ایجاد رابطه نزدیک با رای‌دهندگان خود شد.» بکی می‌افزاید: «طبقه جدیدی وجود دارد که در 20سال زندگی او به وجود آمده است و منافع آنها با اردوغان همپوشانی دارد. از آنها انتظار نمی‌رود که خلاف منافع خود عمل کنند تا چه برسد به اینکه از آنها انتظار داشته باشیم که مخالف حزب عدالت و توسعه و اردوغان باشند.» منتقدان اردوغان خاطرنشان می‌کنند که تولید ناخالص داخلی ترکیه حدود یک‌دهه پیش شروع به کاهش کرد و تورم سالانه که در سال گذشته از 80درصد فراتر رفت، باعث شده بسیاری از ترک‌ها فقیرتر شوند. اکثر اقتصاددانان می‌گویند که سیاست‌های مالی غیرمتعارف اردوغان بحران را تشدید کرده است. رئیس‌جمهوری ترکیه در طول سال‌هایی که در قدرت بود، کنترل خود را بر بسیاری از کشور تثبیت کرد و ترکیه را به سمت خودکامگی سوق داد؛ درحالی‌که با حفظ روابط نزدیک با ولادیمیر وی. پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه پس از حمله به اوکراین، ایالات متحده و سایر متحدان ناتو را ناامید کرده است.

کایسری در مرکز ترکیه، مدت‌ها سنگر اردوغان بوده است و از سال2002 در هر انتخابات به او و حزبش رای داده است. مکالمات اخیر با بیش از ده‌ها رای‌دهنده در آنجا نشان داد که بسیاری هنوز رهبری او را تحسین می‌کنند. هنگامی که اردوغان در سال2003 به‌عنوان یک نخست‌وزیر جوان و پویا در صحنه ملی ظاهر شد، او و حزبش وعده حکومت شایسته، خدمات قابل اعتماد و رشد اقتصادی را دادند و سال‌ها به قول خود وفادار بودند. درآمد ترک‌ها با سازمان‌دهی بهتر شهرها افزایش یافت. بین سال‌های 2003 تا 2013، اقتصاد ملی سه‌برابر شد، بیمارستان‌ها، فرودگاه‌ها و بزرگراه‌های جدید در سراسر کشور ساخته شدند و رای‌دهندگان به اردوغان در پای صندوق‌های رای پاداش دادند و در سال‌های 2014 و 2018 او را به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب کردند.

کایسری، یک شهر صنعتی با 4/ 1میلیون نفر در سایه قله‌ای پر از برف، در دوران اردوغان سود بسیار برد و به شهری جذاب تبدیل شد، با خطوط مترو و تراموا، دانشگاه‌ها و کارخانه‌هایی که همه چیز از کانتینرهای حمل‌ونقل تا مبلمان را تولید می‌کنند. سِودا آک، یکی از حامیان اردوغان اذعان کرد که تورم بالا به قدرت خرید خانواده‌اش آسیب رسانده است؛ اما او روی اردوغان حساب باز کرده بود تا آن را حل کند. آک، 38 ساله و مادر سه فرزند گفت: «اگر ما برای یک کودک خرید کنیم، نمی‌توانیم برای دیگری خرید کنیم. اما همچنان این اردوغان است که می‌تواند آن را حل کند.»

خواهر او، عایشه اوزر، 32ساله اردوغان را عامل توسعه کشور می‌داند؛ اما گفت که او باید با تاجرانی که او آنها را متهم به افزایش قیمت‌ها کرده است، مبارزه و آنها را سرکوب کند. همچنین، منتقدان اردوغان او را به تضعیف دموکراسی ترکیه متهم می‌کنند. بسیاری در غرب او را شریک مشکل‌ساز می‌دانند. حتی رهبر این کشور عضو ناتو برنامه‌های ائتلاف را برای گسترش پس از تهاجم روسیه به اوکراین به چالش کشید. ترکیه ماه‌ها فنلاند را منتظر گذاشت تا به عضویت این اتحاد نظامی بپیوندد؛ اما هنوز از پذیرش سوئد خودداری کرده است.

با این حال، وفادارترین پیروان اردوغان، این اقدامات را نشانه‌های قدرت می‌دانند. مصطفی آکل، 48 ساله کارگر یک کارخانه درب گفت: «او در برابر کسی تعظیم نمی‌کند. او کشتی‌ها را ساخت. او هواپیماهای بدون سرنشین ساخت. اگر برود، کسی که جایگزین او می‌شود، می‌رود تا جیب خودش را پر کند.» او اذعان کرد که اردوغان نیز در دوران قدرتش سود برده است؛ اما مهم نیست. او گفت: «من فکر نمی‌کنم کسی دیگر بتواند بر این کشور حکومت کند.» همچنین بسیاری از رای‌دهندگان در کایسری، دولت اردوغان را به‌دلیل واکنش آهسته‌اش به زلزله‌های 6فوریه که بیش از 50هزار نفر در جنوب ترکیه کشته شدند، مقصر نمی‌دانند.

تعداد بالای تلفات این سوال را ایجاد کرد که آیا تاکید او بر ساخت‌وسازهای جدید مقرراتی را که برای ایمن ساختن ساختمان‌ها طراحی شده‌اند، نادیده می‌گیرد یا خیر؟ رقیه یوزگات، 35 ساله گفت: «آنها بهترین تلاش خود را برای اداره کشور انجام می‌دهند و هنوز هم این کار را انجام می‌دهند.» یوزگات همچنین از اردوغان به خاطر اعطای حقوق بیشتر به زنان مذهبی مانند او تمجید کرد و می‌گوید زمانی که او در سال 2009 دانشگاه را شروع کرده بود، از پوشیدن روسری در محوطه دانشگاه منع شده بود. اگرچه ترکیه یک کشور عمدتا مسلمان است؛ اما در سال1923 به‌عنوان یک جمهوری سکولار تاسیس شد که به‌عنوان مثال با ممنوع کردن پوشش روسری در مشاغل دولتی تلاش می‌کرد تا دین را از زندگی عمومی دور نگه دارد.

اردوغان خود را مدافع دینداران معرفی کرده و نقش دین را در زندگی عمومی گسترش داده و برای گسترش آموزش اسلامی و کاهش قوانینی مانند ممنوعیت روسری که حمایت بسیاری از رای‌دهندگان مذهبی را به همراه داشته است، تلاش می‌کند. در ماه‌های منتهی به رای‌گیری، اردوغان همچنین از قدرت دفتر خود برای جلب نظر رای‌دهندگان و کاهش اثرات تورم با افزایش حداقل دستمزد، افزایش حقوق کارکنان دولت، تغییر مقررات بازنشستگی و دریافت مستمری پیش از موعد به میلیون‌ها کارگر استفاده کرده است. در هفته‌های اخیر، او غرور ملی را به شیوه‌هایی که برای بسیاری از ترک‌ها جذاب است، مورد استفاده قرار داده است. او یک کشتی جنگی جدید ساخت ترکیه به نام «ت‌س‌ج آنادولو» را به مرکز استانبول برد و در آن شهر لنگر انداخت، جایی که رای‌دهندگان می‌توانستند سوار آن شوند. او مالک اولین خودروی برقی ساخت ترکیه نیز شده است.

او از طریق لینک ویدئویی از اولین تحویل سوخت به یک نیروگاه هسته‌ای ساخت روسیه در نزدیکی دریای مدیترانه استقبال کرد. وی از آغاز تولید گاز طبیعی ترکیه در دریای سیاه خبر داد و قول ارسال محموله‌های رایگان به خانه‌های ترکیه را داد. تعداد کمی از رای‌دهندگان در کایسری تحت تاثیر مخالفان قرار گرفته‌اند و بسیاری تردید داشتند که 6 حزب مخالف بتوانند به‌طور موثر با یکدیگر همکاری کنند. آشکین گنک، نامزد پارلمانی حزب اپوزیسیون جمهوری خلق گفت: «انتظار دارد اقتصاد به اپوزیسیون مجال بیشتری دهد. او گفت: «هزینه زندگی بر صندوق‌های رای تاثیر خواهد گذاشت.» او گفت که مخالفان نیز امیدوارند که رای‌دهندگان جوان را جذب کنند. حدود 6میلیون جوان ترک، از 6/ 60میلیون واجد شرایط برای رای دادن، برای اولین‌بار می توانند رای دهند و تحلیلگران می‌گویند که اردوغان برای جذب آنها تلاش بسیار کرده است. بسیاری از رای‌دهندگان از مدیریت اردوغان بر اقتصاد ابراز ناامیدی کردند؛ اما تعداد کمی از آنها اعتقاد دارند که اقتصاد بتواند نتیجه را به سود اپوزیسیون تغییر دهد.

علی دوردو که به همراه خانواده‌اش در بازاری در فضای باز خرید می‌کرد، گفت که مدت‌هاست به اردوغان رای می‌دهد؛ اما از قیمت‌های بالا عصبانی است. او گفت که در این انتخابات شرکت خواهد کرد. همسرش مروه نیز از آقای اردوغان عصبانی بود؛ اما به هر حال به او رای خواهند داد. او گفت: «اردوغان اشتباهات خود را دارد اما او بهترین در میان بدترین‌ها است.»

--> اخبار مرتبط