سفر به پایتخت آجیل ایران از اسفجیر تا تپه باستانی یام

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصراترک، اقوام ساکن درخراسان شمالی را بیشتر تات ها، کرمانج ها، ترک ها، ترکمن ها و فارس های مهاجر از سایر استانها تشکیل می دهند، علاوه بر این قومیت ها به تعداد محدودی اقوام عرب، بلوچ و لر نیز در چند روستای استان سکونت دارند، براین اساس وجود اقوام مختلف با فرهنگ ها و آداب و رسوم متفاوت سبب شده این استان به گنجینه فرهنگ ها شهرت پیدا کند.

در نوروز 1401 با هدف معرفی مناطق گردشگری خراسان شمالی روزانه یکی از شهرستان ها و مناطق دیدنی شان تقدیم نگاه تان می شود:

به نقل از پایگاه خبری تحلیلی عصراترک، شهرستان فاروج " دروازه شرقی خراسان شمالی" است که از شمال و شرق به شهرستان قوچان در استان خراسان رضوی، از جنوب به شهرستان اسفراین و از غرب به شهرستان شیروان محدود می شود.

این شهرستان با مساحت حدود یک هزار و 736 کیلومتر مربع دارای دو شهرفاروج و تیتکانلو، دو بخش مرکزی و خبوشان، پنج دهستان و77 آبادی است.

شهرستان فاروج در دره وسیع و دشت پیرامون رود اترک و بین رشته کوه های کپه داغ در شمال و آلاداغ در جنوب شکل گرفته است و به دلیل وجود منابع آب کافی و از جمله رودخانه اترک، کشاورزی در منطقه رونق بسزایی دارد. لازم به ذکر است که امروزه شهرستان فاروج به یکی از مراکز مهم کشت غلات، انگور، زعفران، گل محمدی و تولید و عرضه آجیل تبدیل شده است.

کوه شاه جهان با ارتفاع سه هزار و 51 متر به عنوان بلندترین قله خراسان شمالی در جنوب شهرستان فاروج قرار دارد و ارتفاعات و دامنه های کپه داغ و آلاداغ یکی از کانون های رونق زندگی عشایری است.

پیشینه:

دشت فاروج از دیرباز مورد توجه جوامع انسانی بوده است. تپه باستانی یام واقع در پنج کیلومتری شهر فاروج، تپه زوبار، گلو تپه تیتکانلو، تپه خیر آباد، تپه طویل و وجود مراکز سکونتی و قلعه های نظامی - تجاری عظیم دوره اشکانی و ساسانی نظیر محوطه باستانی ویرانشهر واقع در تیتکانلو حاکی از غنای تاریخی و به ویژه حضور پررونق اشکانیان و ساسانیان در پهنه دشت فاروج است.

برخی مورخان، بخش خبوشان فاروج را همان «استوا یا آستائوین» تختگاه اولیه اشکانیان می دانند.

وجود آرامگاه بسیار زیبای «بابا و بی بی» و نیز گورستان تاریخی خسرویه با سنگ قبور صندوقی بسیار زیبا و پرتکلف (دارای تاریخ نیمه قرن هشتم هجری) نشانه ای از تاریخ باشکوه دوران اسلامی این خطه است.

فرهنگ و هنر:

تات های خسرویه، مایوان و استاد بی تردید کهن ترین ساکنان فاروج بشمار می آیند که پیشینه آنها ریشه در دوران تاریخی و شاید عصر اشکانی دارد.

از نگاه فرهنگ سنتی و مردم شناسی فاروج کانون پررونق و متنوع زندگی سه قوم تات، کرد و ترک است که تات ها در گوشه جنوب غربی (روستاهای مایوان، سه گنبد، استاد و خسرویه)، کردها در مرکز و اکثر نقاط شهرستان و ترک ها بیشتر در شهر فاروج و روستاهائی چون اسفجیر، نجف آباد، کورانِ ترکیه تمرکز دارند.

موسیقی مقامی و کشتی چوخه را باید شاخص ترین نماد فرهنگ سنتی این شهرستان دانست و کشتی گیرانی چون پهلوان بهادری (مایوان) و پهلوان رستمی تیتکانلو شهرتی در خور دارند.

گود کشتی امام مرشد تیتکانلو امروزه یکی از مهمترین گودهای کشتی سنتی خراسان شمالی بشمار می رود.

روستاهای خسرویه و استاد و سایر نقاط تات نشین، کانون های مهم مذهبی تاریخی فاروج هستند و آئین های مذهبی به ویژه در ایام محرم در این مناطق بسیار پر رونق بنظر می رسند.

تپه باستانی یام به شماره ثبت ملی 16586

تپه یام بزرگترین محوطه شناسایی شده در دره رود اترک علیا در خراسان شمالی است که آثار چندین هزاره استقرار، از دوره پیش از تاریخ تا دوره اسلامی را در خود جای داده است.

کاوش های علمی تیم باستان شناسی دانشگاه تورین ایتالیا در این تپه نشان دهنده شباهت فراوان فرهنگ های این منطقه با فرهنگ های پیشرفته دوره مس و سنگ و مفرغ در آسیای مرکزی است.

آرامگاه بابا و بی بی به شماره ثبت ملی 5945

آرامگاه تاریخی بابا و بی بی از آثار ارزشمند تاریخی دوره تیموری، در روستای خسرویه قراردارد که این بنا متشکل از دو اتاق در ضلع شمالی و جنوبی و یک ایوان بزرگ در ضلع شرقی است.

بر روی مقبره اصلی یک صندوقچه چوبی منبت کاری شده با تزئین نقوش گیاهی و کتیبه هایی به خط ثلث، قرار دارد.

گرمابه تاریخی و موزه مردم شناسی فاروج به شماره ثبت ملی 23107

گرمابه یا حمام تاریخی فاروج در جنوب شرقی شهر فاروج، در خیابان شهید مقیم، کوچه حمام قرار دارد که این حمام تاریخی در بین عموم به «حمام اسماعیل زاده» که نام بانی حمام می باشد نیز معروف است و در دوره قاجاریه ساخته شده و معمارآن «کریم اقبال» بوده است.

آب مورد نیاز حمام از قنات جعفر آباد تامین می شده که در سال 1340 هنگام تعمیر حمام نمای دیوارهای آن بانقوش هندسی تزئین شده است.

این بنای تاریخی ارزشمند توسط میراث فرهنگی مرمت شده و از سال 1390 به عنوان موزه مردم شناسی فاروج مورد بهره برداری قرار گرفته است.

روستای هدف گردشگری استاد

روستای زیبای استاد در فاصله 17 کیلومتری جنوب غربی شهر فاروج واقع شده است، اهالی این روستای تاریخی تات هستند.

وجود آثار قلعه ای تاریخی، مسجد جامع پانصد ساله، گورستان تاریخی، حمام عصر قاجاری نشانه ریشه های کهن این روستا است.

موقعیت مناسب اقلیمی و قرارگیری در مجاورت دره ای پر آب و شکل گیری باغات سرسبز در پیرامون این روستای تاریخی موجبات شکل گیری یک منطقه گردشگری جذاب و کم نظیر را فراهم کرده است.

مسجد جامع استاد به شماره ثبت ملی 18739

مسجد جامع روستای استاد واقع در مرکز روستا، از آثار تاریخی - مذهبی مهم شهرستان فاروج است و از نظر تاریخی احتمالاً به دوران تیموری تعلق دارد.

این مسجد از نوع مساجد شبستانی ساده است و پلان آن بصورت مستطیل ودارای ستون های حجیم چهار ضلعی می باشد که پوشش آن بصورت گنبدهای کوچک در فاصله مابین هر چهار ستون اجرا شده است.

حمام قدیمی روستای استاد به شماره ثبت ملی 22203

در روستای استاد حمام قدیمی از نمونه حمام های دوره قاجار - پهلوی باقیمانده که در عمق زمین قرار گرفته و با مصالح سنگ و ساروج ساخته شده است.

طرح کلی حمام از یک راهروی ورودی، یک سربینه با پلان هشت ضلعی، گرمخانه و مخازن آب تشکیل شده و دارای پوششی گنبدی با نورگیرهایی برای تامین روشنایی داخل می باشد.

منطقه نمونه و روستای هدف گردشگری خسرویه

روستای خسرویه در دامنه شمالی رشته کوه زیبای شاه جهان و در فاصله 22 کیلومتری جنوب غربی فاروج، در دل دره ای زیبا و پر آب جای گرفته است.

اهالی خسرویه تات هستند و این دیار، زادگاه عالم ربانی آیت ا... آقا نجفی قوچانی است.

بافت معماری سنتی، کوهستان و باغات سرسبز، آرامگاه تاریخی بابا و بی بی، گورستان تاریخی و سنگ قبور صندوقی، خانه آقا نجفی قوچانی از جاذبه های مهم گردشگری این روستا است.

روستای اسفجیر

در فاصله 25 کیلومتری شمال شهر فاروج و در بخش خبوشان، روستای زیبای اسفجیر در دل کوهستانی چشم نواز واقع شده است.

رودخانه ای روستا را به دو پاره تقسیم کرده و باغات انبوه و سرسبز آن، تفرجگاه دربند و آبشار اسفجیر و درخت چنار کهنسال (ثبت میراث طبیعی ایران) آن جزء جاذبه های اصلی روستا بشمار می روند.

در کوهستان بالادست شمال اسفجیر طبیعت زیبا و ییلاقات و چشمه های پر آب زیادی وجود دارد.

انتهای پیام / آرزو رحمانی