سهمیه بندی بنزین در شرایط جنگی / دورکاری کارکنان یکی از ابزارهای مفید در زمان درگیری های نظامی است
در شرایط جنگی، نگرانی از کمبود منابع، به ویژه بنزین، باعث می‌شود تا افراد به جای مصرف منطقی، به دنبال ذخیره سازی سوخت باشند.
در روزهای گذشته عرضه سوخت پاسخگوی تقاضای افزایش‌یافته بود و روز گذشته نیز سهمیه بندی بنزین که یکی از روش‌های رایج برای مدیریت تقاضای بنزین در زمان جنگ محسوب می‌شود، آغاز شد. با این حال در شرایط فعلی افزایش دورکاری با حذف نیاز به رفت وآمد کارکنان، تقاضای سوخت را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. سفرهای روزانه کاری بخش بزرگی از مصرف سوخت را تشکیل می‌دهد و کاهش آن به صرفه جویی در بنزین و گازوئیل کمک می‌کند. برای موفقیت اجرای چنین سیاستی، مدیریت دولت برای فراهم کردن پیش نیازهایی مانند اینترنت پرسرعت و همچنین همکاری بخش دولتی و بخش خصوصی ضروری است. همچنین اجرای برنامه هایی در جهت افزایش سهولت استفاده از حمل‌ونقل عمومی برای شهروندان، می‌تواند در کاهش تقاضای سوخت موثر واقع شود.
تغییر رفتار مصرف‌کننده
همزمان با آغاز درگیری نظامی میان اسرائیل و ایران و افزایش نااطمینانی های ناشی از این شرایط جنگی، تقاضای کالاهایی مانند بنزین در کشور افزایش یافت. به صورت کلی می‌توان گفت افزایش چشم‌گیر تقاضا برای نیازهای اولیه مانند بنزین در شرایط جنگی کاملا طبیعی است. در شرایط جنگی، رفتار مصرف‌کننده به طور قابل‌توجهی دستخوش تغییر می‌شود. نگرانی از کمبود منابع، به ویژه بنزین، باعث می‌شود افراد به جای مصرف منطقی، به دنبال ذخیره سازی سوخت باشند. حتی کسانی که در شرایط عادی نیاز چندانی به بنزین ندارند، ممکن است در این وضعیت باک خودروهای خود را مکررا پر کرده یا ظروف سوختی تهیه و انبار کنند. این رفتار بیشتر از نیاز واقعی، ناشی از ترس و نااطمینانی نسبت به آینده است.
همچنین، مردم تلاش می‌کنند جابه جایی های ضروری خود را زودتر انجام دهند و همین موضوع تقاضا را به‌طور موقت افزایش می‌دهد. افزایش چشم‌گیر صف های پمپ بنزین و خرید هیجانی نشانه هایی از این تغییر رفتار است. این الگوهای رفتاری، نه تنها فشار مضاعفی بر شبکه توزیع وارد می‌کند، بلکه می تواند موجب کمبود مصنوعی سوخت در کوتاه مدت شود؛ حتی اگر عرضه واقعی کاهش نیافته باشد.
پس از شوک اولیه ای که حمله نظامی اسرائیل به کشور ایجاد کرد، مطابق آنچه انتظار می رفت برخی از شهروندان ایرانی به تهیه سوخت بیش از مصرف عادی خود اقدام کردند. با وجود آنکه در نتیجه این رفتار صف های نسبتا طولانی در مقابل پمپ بنزین ها شکل گرفت، عرضه بنزین نیز پاسخگوی تقاضای افزایش‌یافته بود. با این حال روز گذشته برخی از پمپ‌بنزین ها تعطیل شدند و سایر پمپ‌بنزین های فعال نیز بنزین را سهمیه‌بندی کردند.
مدیریت تقاضای سوخت در شرایط جنگی
در شرایط جنگی، مدیریت تقاضا برای بنزین یکی از وظایف مهم دولت هاست؛ زیرا این منبع انرژی حیاتی برای حمل‌ونقل نظامی، لجستیک و ارائه برخی از خدمات ضروری است. در واقع هدف اصلی دولت ها اطمینان از توزیع کارآمد منابع است تا نیازهای مختلف در شرایط جنگی برآورده شوند. بررسی ها نشان می‌دهد که سهمیه بندی یکی از رایج ترین روش‌ها برای مدیریت تقاضای بنزین در زمان جنگ است. در این روش، دولت ها با صدور کارت های سهمیه یا کوپن های خرید، مقدار بنزینی را که هر فرد یا خودرو می تواند خریداری کند محدود می‌کنند. با این حال آنچه می‌تواند به صورت موثرتری بر مدیریت تقاضا اثر بگذارد، کاهش نیاز به سفرهای روزانه برای رسیدن به محل کار است که بخش قابل توجهی از مصرف سوخت را تشکیل می‌دهد. کاهش این سفرها می تواند به طور مستقیم به صرفه جویی در مصرف بنزین و گازوئیل کمک کند.
دورکاری
دورکاری که به معنای انجام وظایف شغلی از راه دور و خارج از محل اداری است، معمولا با استفاده از اینترنت است. این روش که در زمان همه‌گیری کرونا به صورت گسترده در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله ایران به کار گرفته شد، یکی از ابزارهای مفید پیش برد وظایف شرکت‌های مختلف در شرایط غیرعادی مانند پاندمی کرونا و درگیری های نظامی است.
این روش علاوه بر افزایش انعطاف پذیری کارکنان و کاهش ترافیک شهری، می تواند در شرایط جنگی به کاهش مصرف سوخت و حفظ امنیت منابع کمک کند. با دورکاری، نیاز به جابه جایی روزانه کارمندان به دفتر و استفاده از خودروی شخصی یا حمل ونقل عمومی کاهش یافته و بنزین کمتری مصرف می‌شود. همچنین تداوم فعالیت های اقتصادی با کمترین اختلال، تضمین پایداری خدمات دولتی و خصوصی را ممکن می سازد. بنابراین در شرایط فعلی دولت باید شرکت‌ها را به افزایش دورکاری تشویق کرده و همچنین پیش‌نیازهای شرکت‌ها برای انجام این کار را فراهم کند. برای مثال یکی از پیش نیازهای مهم پیش برد کار شرکت‌ها از طریق دورکاری، زیرساخت های دیجیتال قوی شامل دسترسی به اینترنت پرسرعت و امن است.
همچنین برای موفقیت این رویکرد، همکاری بین دولت و بخش خصوصی اهمیت زیادی دارد. دولت می تواند با ارائه تسهیلات و تشویق ها به شرکت‌ها، مانند معافیت های مالیاتی یا کمک به توسعه زیرساخت های دیجیتال، این فرآیند را سرعت ببخشد. تجربیات گذشته، مانند دوران شیوع کووید -19، نشان می‌دهد که ایران توانایی اجرای سیاست های کار از راه دور را دارد، اما نیاز به برنامه ریزی دقیق برای شرایط جنگی وجود دارد.در نهایت می‌توان گفت که تقویت حمل ونقل عمومی در شرایط جنگی به طور مستقیم مصرف بنزین را کاهش می‌دهد؛ زیرا مسافران به جای خودروهای شخصی از اتوبوس، مترو و قطار استفاده می‌کنند. دولت باید با افزایش سرویس دهی (تردد بیشتر و ساعت های گسترده)، تخصیص سوخت یارانه ای به ناوگان عمومی و تسهیل دسترسی (ایستگاه های بیشتر و بلیت ارزان) شهروندان را برای استفاده بیشتر از حمل‌ونقل عمومی در شرایط ضروری تشویق کند.
همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید