سهم صنایع تکمیلی و پتروشیمی از تولید ناخالص داخلی
ارزش آفرینی 70 هزار میلیارد تومانی صنایع پلیمری در کنار اشتغالزایی نزدیک به 950 هزار نفری آن موجب شده تا این صنعت به عنوان اشتغالزا‌ترین صنعت کشور محسوب شود.
اقتصادنیوز؛ این در شرایطی است که اگر زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی را در کشور مورد بحث قرار دهیم شاهد ارزآوری 3.3 میلیارد دلاری خواهیم بود که 1.5 درصد از تولید ناخالص داخلی و 7 درصد از تولید ناخالص بخش صنعت محسوب می‌شود.
این موارد در نشست خبری سومین همایش اقتصاد صنایع پلاستیک در سال 1401 در ایران؛ با حضور دبیر کل و دبیر علمی همایش برگزار شد. سومین همایش اقتصاد صنایع پلاستیک در سال 1401، دوم و سوم خردادماه سال جاری به همت انجمن ملی صنایع پلیمر ایران برگزار خواهدفرینی شد و نشست خبری آن نیز در محل انجمن تولیدکنندگان لوله و اتصالات پلی‌اتیلنی منعقد شد.
به گزارش روابط عمومی انجمن ملی صنایع پلیمر ایران، در ابتدای این نشست برمک قنبرپور عضو هیات مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران و دبیر کل سومین همایش اقتصاد صنایع پلاستیک در ایران 1401 هدف کلان این همایش را بهسازی منابع انسانی بنگاه‌ها و تقویت دانش، مهارت و سطح رقابت پذیری آن‌ها دانست و گفت: ترسیم تصویری کلی از اقتصاد صنایع پلاستیک ایران برای فعالان این حوزه در سال جاری، ایجاد ارتباط دوجانبه و موثر میان فعالان اقتصادی و تصمیم‌سازان سطح کلان اقتصاد کشور به منظور بررسی هرچه دقیق تر تاثیر سیاست‌های اتخاذشده بر کسب و کار صنایع پلاستیک،، آشنایی بنگاه های اقتصادی صنایع پلاستیک با فرصت های سرمایه گذاری پیشرو به منظور افزایش سهم این صنایع از تولید ناخالص داخلی کشور، بهبود سطح ارتباطات و تعاملات دانشگاهی و پژوهشی با صنایع پلاستیک و تعریف پروژه های کاربردی در این زمینه (فرایندهای تحقیق و توسعه بنگاه ها) از مهم ترین اهداف این همایش است.
پویا جبل عاملی دبیر علمی همایش در این نشست خبری گفت: در این همایش به اقتصاد کلان و اقتصاد صنعت خواهیم پرداخت. شرایط اقتصادی ایران و جهان با توجه به اتمام انتظاری شیوع کرونا، چشم انداز نامشخص تحریم ها و همچنین اضافه شدن یک متغیر جدید به نام مارپیچ دستمزد و قیمت که پیش از این وجود نداشته و تورم موجود در کنار بررسی ریسک های سال 1401 ویژگی‌های اصلی مورد بحث خواهد بود.
وی درباره وضعیت اقتصاد جهانی ادامه داد: برخلاف وضعیتی که در 30 سال گدشته و ثبات شرایط و وضعیت تورم کنترل شده ای که وجود داشت؛ در حال حاضر از بین رفته و ریسک ها بیشتر شده با توجه به این متغیرها، همه صنایع به ویژه صنایع پلاستیک هم می تواند دچار موانع جدیدی شده حتی شاید ثبات آن را از بین برود. به همین دلیل در این همایش ما از کارشناسان خبره ای که در زمینه اقصاد صنعت، استفاده خواهیم کرد و در زمینه اقتصاد کلان داخلی و خارجی هم از اساتیدی به نام که در دانشگاه های بین المللی فعالیت داشته اند بهره برده ایم. راهکارهایی که در این شرایط چگونه بنگاه ها می توانند به کار خود ادامه دهند، از موارد مهم خواهد بود امیدوار هستیم که این همایش بتواند چهره‌ای کلی از وضعیتی از اقتصاد ایران در سال 1401 و صنایع پلاستیک ارائه دهد.
سیاست های دولت؛ کمک‌کار صنعت پلاستیک باشد
پویا جبل عاملی در پاسخ به سوال خبرنگار درباره قیمت نفت، نرخ ارز در شرایط جهانی و افزایش دستمزد در اقتصاد داخلی، صنایع پایین دستی که تابع صنایع بالادستی هستند و ممکن است متاثر از قیمت جهانی باشند گفت: با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه در یک شوک طرف عرضه اقتصاد وارد شده‌ایم. در شوک منفی طرف عرضه، یک شرایط رکود تورمی خواهیم داشت یعنی هم رکود است و هم تورم و این موضوع باعث می شود که صنایع شرایط سختی را داشته باشند و صنعت پلاستیک هم از این قاعده مستثنی نیست. به عبارت ساده‌تر با افزایش قیمت تمام شده شهد عقب‌گرد خریداران هستیم که فشار مصاعفی برای فاز تولید است.
افزایش ظرفیت تولید
برمک قنبرپور دبیر کل سومین همایش ملی اقتصاد صنایع پلاستیک در ایران 1401 در جواب سوال خبرنگاران درباره آمار و ارقام صنعت پلاستیک گفت: در ایران با توجه به پروانه های وزارت صمت صادر شده است، حدود 8 هزار واحد صنعتی وجود دارد که در حوزه صنایع پلیمر کار می کنند و حدود 10 هزار واحد صنفی که دارای کارگاه های کوچک تر که داری پروانه های واحدهای صنفی هستند و در کل 18 هزار فعال واحد در صنایع پلیمر مشغول به فعالیت هستند.
وی درباره برآورد تولید گفت: برآورد ظرفیت تولید که کارشناسان وزارت صمت برآورد کرده‌اند، حدود 13 میلیون تن است و آنچه تحقق پیدا کرده است براساس آمار معاملات بورس کالا، مواد اولیه پلیمری که صنایع پایین دستی آن ها را خریداری کردند به عدد نزدیک به 3 میلیون و 800 هزار تن می رسید. که این عدد در سال گذشته حدود 3 میلیون و 250 هزار تن بود که افزایش قابل توجهی در حجم خرید صنایع تکمیلی پتروشیمی از بورس کالا می بینیم.
قنبرپور ادامه داد: میزان واردات مواد اولیه پلیمری هم افزایش پیدا کرده است و به همان تناسب با توجه به افزایش مصرف مصنوعات پلاستیکی رشد کرده، میزان بازیافت هم افزایش پیدا کرده و جمعاً کل فروش صنایع پلیمر از مجموع مواد اولیه خریداری شده، مواد اولیه وارداتی و باریافت چیری حدود 215 هزار میلیارد تومان بوده است همین عدد در سال گذشته در حدود 125 هزار میلیارد تومان بوده که 70 درصد رشد فروش را می بینیم.
وی ادامه داد: اگر ارزش افزوده ای که ایجاد شده یعنی نقش این فروش در تولید ناخالص داخلی، تخمینی که ما می زنیم حدود 75 هزار میلیارد تومان از کل تولید ناخالص داخلی ایران داشتیم و اگر به درصد بخواهیم بگوییم به 1.5 درصد می رسیم. بنابراین سهم ارزش افزوده صنایع پلاستیک، نزدیک به 1.5 درصد است. همین عدد تولید ناخالص داخلی صنعت پلاستیک از کل تولید ناخالص داخلی بخش صنعت نزدیک به 7 درصد است.
دبیر کل همایش عنوان کرد: طبق آمارهای رسمی؛ اشتغال ایجاد شده به ازای هر یک میلیون تن مصرف پلیمر، 170 هزار نفر است بنابراین اگر فقط اشتغال مستقیم که در صنایع تکمیلی پتروشیمی ایجاد شده، در نظر بگیریم حدود 950 هزار نفر در صنایع پلاستیک مشغول به کار هستند و به همین دلیل این صنعت را ما اشتغال زا ترین صنعت ایران می دانیم. همین عدد در سال گذشته نزدیک به 860 هرار نفر بوده و رشد 11 درصدی داشته است. سهم اشتغال مستقیم و غیر مستقیم صنعت پلیمر از کل صنعت ایران باز نزدیک به 7 درصد است و از بخش صنعت حدود 18 درصد است.
افزایش صادرات مستقیم و غیر مستقیم
قنبرپور در ادامه عنوان کرد: صادرات مستقیم و غیر مستقیم صنایع پلیمر و پتروشیمیایی در سال 1400، حدود 3 میلیارد و 300میلیون دلار بوده که این عدد در سال 1399، 2 میلیارد و 700 میلیون دلار بوده یعنی حدود 600 میلیون دلار افزایش داشتیم. سهم ارز آوری زنجیره این صنایع از کل صنایع ایران 8 درصد بوده که رقم قابل توجهی محسوب می‌شود.
در پاسخ به سوال خبرنگاری در مورد افزایش وضعیت بازیافت ادامه داد: از برآورد تولید واقعی، بخشی نیاز به بازیافت دارد. بخشی از کالاهای پلیمری کالاهای سرمایه ای هستند و دوام زیادی دارند و به صورت روزمره مصرف نمی شوند که در این خصوص تخمین خاصی وجود ندارد اما تخمین حدودی یک میلیون و 500 هزار تن مصرف مصنوعات پلاستیکی وجود دارد که در کوتاه مدت (مانند ظروف پلاستیکی) به صورت زباله هستند که آمار ما به نسبت ارقام جهانی نسبت بدی نیست. به صورت دقیق‌تر 320 هزار تن پلاستیک و پلیمر بازیافت می شود و متأسفانه می‌توان تخمین زد که بخش دیگر به صورت زباله درآمده و ممکن است در طبیعت رها شود.
سیاست های درست دولت
قنبرپور در پاسخ به سوالات خبرنگاران در مورد کاهش شکاف ظرفیت اسمی و واقعی تولید گفت: بسیاری از ظرفیت ها در صنایع به دلایل مختلف خالی است، یکی از دلایل ساده آن بحث مواد اولیه است و مواد اولیه خیلی از بنگاه های اقتصادی توسط پتروشیمی های ایران یا قابلیت تولید نداشته یا عرضه داخلی کفایت نیاز را نکرده یا تولید نمی شود.
به عنوان یک نمونه مشخص بخشی از پلیمرهای مهندسی که ظرفیت و امکان تولید آن ها در داخل وجود نداشته و بخاطر تحریم ها امکان واردات آن ها نیز به سهولت در اختیاز نیست. این در حالی است که معضل منابع انسانی گریبانگیر بنگاه های اقتصادی بوده و صنایع پلاستیک هم از این قاعده مستنی نیست. همه اینها و سیاست های دولتی و حاکمیتی دست به دست هم داده در کنار موانعی که وجود دارد و همه این دلایل باعث شده استفاده از ظرفیت اسمی محقق نشود اگرچه با سیاست های درست دولت می توان این موضوع را در کوتاه مدت رفع کرد.
دورنمای صنعت پلاستیک
پویا جبل عاملی دبیر علمی این همایش در نشست خبری امروز درباره دورنمای صنعت پلاستیک ادامه داد: صنعت پلاستیک با توجه به متقاضی زیادی که برای آن وجود دارد، نسبت به بقیه صنایع وضعیت بهتری در زمینه تولید دارد و آمار اشتغال زایی بالا این موضوع را نشان می دهد. اما واقعیت این است برای بهبود شرایط باید میزان تقاضا هم افزایش پیدا کند. زیرا موضوع رکود تورمی نشان می دهد که مثلا ظرفیت استخدامی وجود دارد اما از آن سمت شما نمی توانید با توجه به هزینه‌ای که در بازار نیروی کار هست، این اشتغال زایی را افزایش دهید.
وی ادامه داد: از طرفی دیگر بحث تقاضا وجود دارد زیرا مصرف بخش خصوصی در ایران با توجه به تحریم ها همیشه حتی در زمان جنگ به نحوی بود که تقاضای کل اقتصادی ایران را در سطح بالا نگه داشته اما در حال حاضر در شرایطی قرار گرفتیم که مصرف بخش خصوصی کاهش پیدا کرده است و اگر بخواهد افزایش پیدا کند، افراد باید کالاهای دیگر را هم مصرف کنند که در این شرایط باید ریسک های کلی که برای ایران هست باید بهبود پیدا کند تا صنعت پلاستیک هم وضعیت بهتری را تجربه کند.
اما در کل وقتی با صنایع دیگر مقایسه می کنید نشان می دهد این صنعت از مقاومت بیشتر و عملکرد بهتری در مقابل بقیه صنایع نشان داده است.
همچنین بخوانید