سیاست پاداش و تنبیه برای جبران ناترازی

همچنین، ابتکار وزارت نیرو برای تشویق مشترکان به صرفه‌جویی نیز وارد فاز عملیاتی شده و براساس این سازکار همه مشترکان برق می‌توانند با کاهش مصرف خود نسبت به سال قبل پاداش خوش‌مصرفی بگیرند. صمت در این گزارش به بررسی سیاست‌های تشویقی و تنبیهی دولت برای کنترل مصرف برق پرداخته است.

تلاش برای رفع 3 ناترازی در صنعت برق

به‌گفته وزیر نیرو، هم‌اکنون صنعت برق با 3 ناترازی مهم یعنی ناترازی در تولید و تقاضا، تامین سوخت و اقتصادی و مالی روبه‌رو است. بسیاری از کارشناسان، تامین برق پایدار را متضمن رشد 8 درصد کشور در برنامه‌های توسعه می‌دانند و معتقدند که ظرفیت‌های موجود در تولید کالا و خدمات نشان می‌دهد که تحقق این اهداف امکان‌پذیر است و تنها نیازمند تغییر نگاه و تغییر ریل هستیم. کارشناسان با تاکید بر اینکه برق، زیرساخت توسعه کشور است و تامین انرژی پایدار مسیر توسعه کشور را تضمین می‌کند، باور دارند که مسیر اصلاح ساختارهای مالی و برنامه‌ریزی در صنعت برق به‌مراتب هموارتر از سایر صنایع و نیازمند تغییراتی هدفمند و منطبق با محدودیت‌ها است. این گروه اقدامات چون تامین برق صنایع، الزام صنایع بزرگ به تامین بخشی از برق موردنیاز خود از حوزه تجدیدپذیر و یا توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیرها با رویکرد تامین نیاز کشور در دوره اوج بار مصرف و صادرات برق مازاد در 8 ماه دیگر سال را از اقدامات راهگشای وزارت نیرو در دولت سیزدهم می‌دانند.

طرح تشویق مشترکان خوشمصرف

وزارت نیرو برای مقابله با خاموشی‌ها، طرح تشویق مشترکان خوش‌مصرف را این‌بار برای همه مشترکان آغاز کرده است. برای اجرای این طرح، حدود 3 تا 4 هزار میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده که قرار است بین مشترکان برق توزیع شود. نحوه پرداخت پاداش بدین‌صورت است که به‌ازای هرکیلووات ساعت از 500 تومان تا 2000 تومان پاداش در نظر گرفته می‌شود. در این طرح، میزان برق مشترکان نسبت به دوره مشابه سال قبل آنها ارزیابی می‌شود و مشترکان به‌صورت پلکانی حائز دریافت پاداش صرفه‌جویی خواهند شد؛ به‌عبارت دیگر، 100 درصد مشترکان می‌توانند در این طرح شرکت کنند، در حالی که در سال گذشته فقط مشترکانی می‌توانستند شرکت کنند که مصرف برق آنها زیر الگوی مصرف باشد.

نصف مردم پاداش گرفتند

سال گذشته 40 درصد مشترکان خانگی مشمول پاداش خوش‌مصرفی شدند، به‌طوری‌که هزار و 350 میلیارد تومان پاداش به این دسته از مشترکان تخصیص یافت و حدود 8میلیون مشترک مشمول قبض رایگان شدند. این طرح از ابتدای خرداد سال جاری اجرایی شده است و تا پایان شهریور امسال ادامه دارد. پاداش ماهانه مشترکان نیز به این صورت محاسبه می‌شود که الگوی مصرف در مناطق عادی 300 کیلووات ساعت است و اگر مشترکی زیر 150کیلووات ساعت مصرف کند، به‌ازای هر کیلووات 2000 تومان پاداش دریافت خواهد کرد و اگر مشترکی 150 تا 300 کیلووات مصرف داشته باشد، به ازای هر کیلووات ساعت 1500 تومان و در پله‌های بعدی 1000 تومان و 500 تومان پاداش خوش‌مصرفی از وزارت نیرو اخذ می‌کند.

اصلاح الگوی مصرف

اگر در مناطقی که در سال گذشته کولر گازی را با دور تند استفاده می‌کردند، امسال از دور کند کولرها استفاده کنند، به‌ازای هر ماه 150 هزار تومان پاداش می‌گیرند و به‌طبع این پاداش می‌تواند انگیزه مناسبی برای صرفه‌جویی باشد. الگوی مصرف در مناطق گرمسیری 3000 کیلووات ساعت است، اگر مشترکی زیر 1500 کیلووات ساعت مصرف کند، به‌ازای هر کیلووات، 1000 تومان پاداش دریافت خواهد کرد و اگر مشترکی 1500 تا 3000 کیلووات مصرف داشته باشد، به‌ازای هر کیلووات ساعت 750 تومان و در پله‌های بعدی 500 تومان پاداش خوش‌مصرفی از وزارت نیرو اخذ می‌کند. اگر در این مناطق نسبت به سال گذشته یک کولر خاموش شود، یک میلیون تومان پاداش و اگر 2 کولر خاموش شود، 1.5 میلیون تومان پاداش به مشترک داده خواهد شد. ضمن اینکه در بسیاری از مناطق گرمسیری از کولرهایی با راندمان بسیار پایین استفاده می‌شود که با خاموش کردن آنها یا جایگزینی آنها با کولرهایی با راندمان بالا می‌توان شاهد صرفه‌جویی‌های قابل‌توجهی بود.

محدودیت بخشهای اداری و کشاورزی

در این بین، براساس مصوبه هیات دولت، مشترکان بخش‌های عمومی اداری نیز مکلف به کاهش 30 درصدی مصرف در ساعات روز نسبت به مدت مشابه سال گذشته شدند و در برخی از ساعات اداری باید حداقل 60 درصد مصرف انرژی را نسبت به ساعات روز کاهش دهند. برای مشترکان بخش کشاورزی نیز که در چند ساعت در شبانه‌روز عموما مستقر در پیک بار شبکه هستند (ساعت 11 تا 18) در 2 بازه تقسیم می‌شود. صنایع نیز با جابه‌جایی مصرف از ساعات پرباری به ساعت‌های کم‌باری برای مدیریت مصرف همکاری لازم را صورت می‌دهند.

قطع یارانه مشترکان پرمصرف

در کنار سیاست تشویقی، وزارت نیرو سیاست تنبیهی هم برای مشترکان پرمصرف گذاشته است. وزیر نیرو از قطع یارانه مشترکان پرمصرف خبر داد و گفت: براساس بند «ل» تبصره 15 در بخش آب و برق مکلف هستیم یارانه مصارف مازاد بر الگو را قطع کنیم که به‌صورت پلکانی این اتفاق می‌افتد. علی‌اکبر محرابیان معتقد است که با طرح پاداش صرفه‌جویی مصارف عمده مشترکان نسبت به سال گذشته به‌شدت کاهش می‌یابد و این امکان وجود دارد که اگر مشترکی رعایت نکرد، مشمول نرخ‌های بالا شود که این موضوع امسال اجرایی خواهد شد.

تراز واردات برق بیشتر میشود

وی درباره سیاست‌گذاری‌ها در زمینه صادرات و واردات برق اظهار کرد: سیاست ما از سال گذشته در موضوع واردات و صادرات تغییر کرد، به‌گونه‌ای که اکنون مبادله برق داریم؛ هر زمان شبکه داخلی نیاز به برق داشته باشد، برق را وارد و زمانی که برق مازاد داشته باشیم، آن را صادر می‌کنیم. به‌گفته وزیر نیرو، در 4 ماه گرم سال تلاش می‌کنیم که تراز واردات را افزایش دهیم تا برق داخل تامین شود، اما این بدین‌معنا نیست که صادرات برق نداشته باشیم، چرا که ممکن است از یک نقطه 1000 مگاوات وارد و به یک نقطه 50 مگاوات صادر کنیم، اما در مجموع تراز را مثبت خواهیم کرد، به‌نحوی که برق موردنیاز تامین شود.

محدودیتی برای دریافت پاداش وجود ندارد

وی درباره برنامه طرح پاداش سراسری مشترکان برق اظهار کرد: در آستانه فصل گرما و افزایش چشمگیر مصرف برق هستیم که برای عبور از این شرایط از مهر سال 1401، 140 برنامه را ابلاغ و پیگیری کرده‌ایم.

محرابیان با بیان اینکه این اقدامات در 2 بخش طرح‌های توسعه‌ای، ارتقای نیروگاه‌های موجود، رفع محدودیت‌ها و توسعه شبکه خطوط انتقال پست و همچنین پروژه‌های مدیریت مصرف تعریف شده است، ادامه داد: برای بخش خانگی، اداری و تولیدی برنامه‌های متنوعی را تعریف کرده‌ایم.

وی ادامه داد: در بخش خانگی، طرح پاداش صرفه‌جویی در نظر گرفته شده است و این طرح به‌منظور اینکه بتوانیم برق پایدار را برای همه بخش‌ها تامین کنیم، اجرایی می‌شود و هر مشترک که میزان مصرف برق خود را نسبت به سال گذشته کاهش دهد، مشمول این طرح خواهد شد.

وزیر نیرو بااشاره بر میزان امکان صرفه‌جویی تصریح کرد: میزان مصارف متفاوت است؛ الگو در تابستان در مناطق عادی 300 کیلووات و در مناطق گرمسیری 3000 کیلووات ساعت تعریف شده است و اگر مشترکی صرفه‌جویی داشته باشد، مشمول پاداش می‌شود.

به‌گفته محرابیان، همه مردم می‌توانند از این حق برخوردار باشند و شرایط را طوری پیش‌بینی کردیم که هیچ سقفی برای مصرف‌ها وجود نداشته باشد و از مردم خواهش می‌کنیم از این فرصت برای کاهش مصرف و برخورداری از پاداش، نهایت استفاده را کنند.

وی در پاسخ درباره اجرای طرح تعویض کولرهای فرسوده اظهار کرد: به‌طبع با اجرای طرح‌هایی مانند پاداش صرفه‌جویی این امکان و انگیزه به‌وجود می‌آید که هر مشترکی نسبت به تعویض کولر انگیزه کافی داشته باشد.

عمده مشترکان برق تهران پاداش میگیرند

معاون بهره‌برداری و دیسپاچینگ شرکت توزیع برق تهران بزرگ گفت: طبق پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته، عمده مشترکان تهرانی قابلیت دریافت پاداش را دارند و به‌نظر می‌رسد که تهرانی‌ها همکاری خوبی با طرح پاداش سراسری مشترکان داشته باشند.

علیرضا رضایی، بااشاره به طرح پاداش سراسری مشترکان، گفت: این موضوع می‌تواند اتفاقات خوبی را رقم بزند، به‌گونه‌ای که این طرح می‌تواند موجب ترغیب مشترکان به کاهش مصرف و به‌دنبال آن، اخذ پاداش شود. وی با بیان اینکه غالب مشترکان تهرانی کم‌مصرف هستند و مصرفی متعادل دارند، اظهار کرد: اقلیم تهران جزو مناطق عادی محسوب می‌شود و براساس الگوی مصرف تعیین‌شده، مشترکان خانگی تهرانی باید از خرداد تا پایان شهریور ماهانه حداکثر تا 300 کیلووات مصرف داشته باشند.

معاون بهره‌برداری و دیسپاچینگ شرکت توزیع برق تهران بزرگ ادامه داد: میزان پاداش تخصیص داده شده بستگی به مصرف مشترکان دارد، یعنی هرچه مشترکی کم‌مصرف‌تر باشد، از پاداش بیشتری بهره‌مند خواهد شد.

وی گفت: به‌عنوان مثال، اگر مشترکی در سال گذشته بین 450 تا 750 کیلووات ساعت مصرف داشته است، امسال به‌ازای هر کیلووات ساعت کاهش مصرف، مبلغ 500 تومان پاداش دریافت خواهد کرد. مشترکانی که در سال گذشته بین 300 تا 450 کیلووات ساعت مصرف داشته‌اند، به‌ازای هر کیلووات ساعت کاهش در امسال مبلغ 1000 تومان پاداش خواهند گرفت.

رضایی ادامه داد: مشترکانی که در سال گذشته بین 150 تا 300 کیلووات ساعت مصرف داشته‌اند، به‌ازای هر کیلووات ساعت کاهش مبلغ 1500 تومان و مشترکانی که در سال گذشته حداکثر تا 150 کیلووات ساعت مصرف کرده‌اند، امسال به‌ازای هر کیلواوت ساعت کاهش مصرف مبلغ 2000 تومان پاداش خواهند گرفت.

معاون بهره‌برداری و دیسپاچینگ شرکت توزیع برق تهران بزرگ خاطرنشان کرد: بررسی مصارف مشترکان تهرانی نشان می‌دهد غالب مشترکان برق پایتخت می‌توانند امسال از پاداش‌های ریالی تخصیص داده شده بهره‌مند شوند.

سخن پایانی

امسال وزارت نیرو در تابستان پیش‌رو با هدف تامین برق پایدار و مطمئن برای آحاد مردم کشور، در کنار 140 اقدام عملیاتی، طرح کاهش مصرف برق خانگی را نیز از ابتدای خرداد تا انتهای شهریور اجرا خواهد کرد. براساس اخبار منتشرشده، مبنای دریافت پاداش مشترکان خانگی، میزان کاهش مصرف برق مشترک نسبت به مدت مشابه دوره گذشته است و همه مشترکان نیز می‌توانند در آن مشارکت داشته باشند. میزان پاداش در نظر گرفته شده نیز بسته به میزان مصرف برق مشترکان متفاوت است و مشترکانی که میزان مصرف خود را کاهش دهند تا 2 هزار تومان مشمول پاداش می‌شوند؛ البته هرچه میزان کاهش مصرف بیشتر باشد، رقم دریافت پاداش هم به‌ازای هر کیلووات‌ساعت برق نیز بیشتر خواهد شد./ روزنامه صمت