«شاد» آمد، «رشد» نمی رود
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تاکید کرد که باید شبکه ملی رشد را به‌عنوان یک مرجع مطمئن و قابل اعتماد برای معلمان، دانش‌آموزان و خانواده‌ها تلقی کنیم، در نهایت همه ما می‌خواهیم تربیت و یادگیری به درستی اتفاق بیفتد.
به گزارش ایسنا، حسن ملکی در نشست تعاملی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با معاونت‌های وزارت آموزش و پرورش درباره نسبت شبکه ملی مدارس ایران (رشد) و شبکه آموزش دانش آموزی (شاد) با تأکید بر نظر ویژه وزیر آموزش و پرورش مبنی بر برگزاری این نشست تعاملی گفت: چندی پیش گزارشی از توانمندی شبکه ملی رشد که حاصل تلاش‌های دفتر انتشارات و فناوری آموزشی بود تقدیم وزیر شد.
وی افزود: نکته بسیار مهمی که این جلسه برای آن برگزار شده این است که شبکه ملی رشد با این جهت‌گیری و اثرگذاری در آموزش و پرورش، باید چه نسبتی با دیگر ظرفیت مهم آموزش و پرورش یعنی شبکه شاد داشته باشد؟.
ملکی اضافه کرد: برای شبکه شاد به عنوان یک رویداد ملی زحمات زیادی صورت گرفته است. باید تلاش کنیم به حد شایسته‌ای برسیم که شبکه رشد و شاد به عنوان دو بال خدمات‌دهی مجازی به خانواده‌ها و معلمان خدمات رسانی کنند.
شبکه های رشد و شاد رقیب یکدیگر نیستند
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به چند گزاره ضروری گفت: گزاره نخست این است که شبکه ملی رشد و سامانه شاد رقیب هم نیستند بلکه همراه و همکار هم هستند. حقیقتا چیزی جز این هم مد نظر نبوده است ولی از حاصل این جلسه چنین جمع‌بندی مصرحی را داشته باشیم.
وی افزود: دوم اینکه مأموریت شبکه ملی مدارس ایران (رشد)، مأموریت هم‌سنخ جایگاه سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در نظام آموزش و پرورش است و آن مأموریت هم تولید استانداردهای گوناگون در عناصر برنامه درسی و فعالیت‌های آموزشی و معرفی آن‌ها به‌عنوان کالای قابل استفاده برای معلمان، دانش‌آموزان و خانواده‌ها است.
ملکی ادامه داد: بنده عنوان کالای قابل استفاده را خودم اضافه کرده‌ام و به آن تأکید دارم. اگر ما به آن تأکید نکنیم و این تولید استانداردها صرفا تولید استانداردهای انتزاعی و جدا از مسائل انضمامی و عینی باشد، کالای ما کالای به درد بخوری نخواهد بود. بنابراین این کالا باید کالای قابل استفاده‌ای باشد، بدون اینکه خودش وارد صحنه اجرا و عمل شود.
وی با اشاره به اینکه نکته سوم این است که مأموریت شبکه شاد اجرای آموزش‌ها و استانداردهای تولید شده در صحنه عمل است اظهار کرد: این شبکه تا زمانی که اوضاع کرونایی دارد به فعالیت خود ادامه می‌دهد و بعد از آن هم بعید است که شبکه شاد حذف شود بلکه قاعدتا تغییر جهت باید بدهد. مأموریت شبکه شاد یک مأموریت اجرایی و عملیاتی است، منتها آن اجرا در صحنه عملیات باید یک نسبت روشن حمایتی از سوی شبکه ملی رشد داشته باشد. درست است که این دو رقیب نیستند اما مجزا از هم نیز نباید تلقی شوند. این نقشه در یک وزارتخانه دارد طراحی می‌شود.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی افزود: نکته چهارم این است که در مسائل فنی باید تدبیراندیشی لازم برای تحقق هم‌افزایی و شیوه ارتباط شبکه رشد و شبکه شاد فراهم شود. مثلا می‌توان برای ارتباط با شبکه ملی رشد لینکی در سامانه شاد گذاشت یا بالعکس. در کل نباید این‌طور باشد که ما در مقام نظر تصمیم به هم‌افزایی این دو شبکه بگیریم ولی امکانات فنی این اجازه را به دانش‌آموز، معلم و خانواده‌ها ندهد.
ملکی افزود: گزاره پنجم این است که شبکه ملی رشد را به‌عنوان یک مرجع مطمئن و قابل اعتماد برای معلمان، دانش‌آموزان و خانواده‌ها تلقی کنیم و مشترکا مبلغ این معنا باشیم، چون بالأخره همه ما می‌خواهیم در نهایت تربیت و یادگیری به درستی اتفاق بیفتد. جناب آقای وزیر هم در جلسه گذشته تأکید فراوان داشتند که شبکه ملی رشد معرفی شود. از این رو ما در فکر تیزر تبلیغاتی هم هستیم.
وی اضافه کرد: گزاره ششم این است که شبکه ملی رشد باید شیوه ارائه خودش را جاذب‌تر، شیواتر و مطلوب‌تر کند تا اقشار مختلف خودشان برای رجوع به آن انگیزه داشته باشند. بالأخره شبکه ملی رشد در جامعه رقبایی هم دارد و خودش را در مقابل آن رقبا باید مطلوب‌تر و جذاب‌تر ارائه بدهد.
تکلیف شاد پس از کرونا چه می‌شود؟
به گزارش ایسنا، علیرضا کمرئی، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش درباره اینکه سرنوشت شبکه شاد پس از کرونا چه می‌شود، توضیح داد: مطلوب‌مان این است سامانه شاد در داخل سیستم بماند، اما اینکه در همین قالب و همین پلتفرم و به همین شیوه ادامه بدهیم محل گفت‌وگو است. بنابراین پایداری شاد هم با پایداری رشد نباید یکی انگاشته شود. رشد باید بماند تا هم خودش غنی شود و هم تغذیه‌کننده باشد، در صورتی‌که شاد بعد از گذر از این ایام و شرایط بحرانی احتمالا باید دچار دگردیسی‌ها و تغییراتی بشود تا بتواند در زیست بوم آینده بقا داشته باشد.
کمرئی بار دیگر به تفاوت‌های دو شبکه رشد و شاد اشاره و اظهار کرد: معماری شبکه شاد متفاوت از معماری شبکه رشد است. ماهیت شبکه شاد به گونه‌ای است که می‌تواند جریان تربیت و یادگیری را مدیریت کند. به همین دلیل در ساختار آن، کلاس درس طراحی و مدل‌سازی شده است تا معلم بتواند کلاس‌ها را اداره کند و دانش‌آموزان را در یک فضای یادگیری قرار بدهد.
وی ادامه داد: این ویژگی، سامانه شاد را از شبکه رشد کاملا متمایز کرده است. شاید تفاوتی که بین برنامه‌ریزی آموزشی با برنامه‌ریزی درسی وجود دارد بتواند این دو شبکه را به یک شکلی از همدیگر جدا کند. در رشد بیشتر ابعاد آموزشی و مدیریتی کار مطرح است و در شاد بیشتر به برنامه درسی و مسائل مرتبط با آن پرداخته می‌شود.
کمرئی افزود: شبکه ملی رشد باید یک مرجعیت تخصصی برای معلم پیدا کند، اگر چه بتواند دانش‌آموز را هم سرویس بدهد و اولیا را هم در درون خودش جا بدهد، اما شأن و توان تخصصی‌اش باید در این باید باشد که معلم و نظام آموزشی را تغذیه بکند. اما باید بتواند به‌عنوان یک واحد عملیاتی و اجرایی عمل کند و با توان و توشه‌ای که دارد و معماری خاصی که در شبکه‌اش طراحی کرده، حوزه‌های یادگیری را به میدان عملیات ببرد. بنابراین این دو باید با دو مرجعیت متفاوت به کار خود ادامه دهند.
شبکه رشد رقیب شاد نیست
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش گفت: به اعتقاد من تفاوت شبکه رشد با شبکه شاد را باید در ماهیت شکل‌گیری آن‌ها جستجو کرد. ضرورت‌های تکمیل و پیدایش شاد با ضرورت‌های تکمیل و پیدایش رشد خیلی تفاوت دارد. شاد، محصول دوران بحران است و رشد، محصول دوره آرامش است و این شبکه تلاش می‌کند آموزش را غنی‌تر و کیفی‌تر کند و از مباحث تعلیم و تربیت پشتیبانی کند. به همین دلیل ضرورت‌های کارکردی رشد با ضرورت‌های کارکردی شاد فرق دارد و همچنین ورود عملیات و توان این دو نیز با هم متفاوت است.
معاون متوسطه وزیر با بیان اینکه از نظر من شبکه ملی رشد باید به‌عنوان یک پایگاه تخصصی و جامع علمی تقویت شود، خاطر نشان کرد: شبکه ملی رشد باید منبعی برای تغذیه فکری وزارت آموزش و پرورش و خاستگاهی برای تولید استانداردهای درخور شأن این وزارتخانه باشد. این شبکه در آن‌چه که قلمرو برنامه درسی است می‌تواند تولید اندیشه و فکر کند و ایده و جهت بدهد و منبع تغذیه آموزش و پرورش باشد. شاید فلسفه زایش و پیدایش نیز همین بوده است.
وی افزود: شبکه رشد زمانی از چرخه خارج می‌شود که بخواهد با شاد مقابله یا رقابت کند. در واقع شاد باید توسط رشد تغذیه شود نه اینکه در حدود عملیات وارد شود، بلکه تغذیه فکری شود، مدل طراحی کند و اقتضائات هدایت جریان تربیت و یادگیری را بگذارد.
محتواهای شبکه ملی رشد
به گزارش ایسنا، در ادامه مهندس محسن باهو مشاور فناوری رئیس سازمان در خصوص ظرفیت‌های وزارت آموزش و پرورش و آموزش‌های الکترونیک، آموزش‌های ترکیبی و فعالیت‌های شبکه ملی مدارس ایران (رشد) گزارشی را ارائه کرد.
باهو در این باره گفت: ظرفیت وزارت آموزش و پرورش در حوزه خدمات الکترونیک به خصوص در ایام خاص مبارزه با ویروس کرونا ترکیبی در دو بستر شبکه ملی مدارس ایران "رشد" و شبکه آموزش دانش‌آموزی "شاد" شکل می‌گیرد. قطع به یقین اگر این دو مجموعه نتوانند به هم خدمت بدهند و از خدمات هم استفاده کنند، کسانی که متضرر اصلی این اتفاق می‌شوند خانواده‌ها و دانش‌آموزان هستند.
مشاور فناوری رئیس سازمان پژوهش خاطر نشان کرد: در شبکه رشد سرویس‌های بسیار متنوع و متعددی از جمله دانشنامه، المپیادها، کارآفرینی، بانک تصاویر، جشنواره فیلم رشد و محتواهای الکترونیک را داریم و واقعا محتواهای این شبکه محتواهای قابل قبولی است؛ این شبکه یک پایگاه خوب برای پژوهشگری و مطالعه دانش‌آموزان است.
اغلب محتواهای شبکه رشد، کلاس محور است
سپس سعید بدیعی معاون دفتر انتشارات و فناوری آموزشی گفت: شبکه رشد شبکه ناآشنایی برای آموزش و پرورش نیست. جشنواره فیلم رشد تقریبا قدیمی‌ترین جشنواره فیلم در ایران است و شبکه رشد هم اولین شبکه آموزشی وزارت آموزش و پرورش است که سال 1380 تأسیس شد.
وی افزود: این شبکه فراز و نشیب‌های زیادی داشت. کلیات اهداف شبکه رشد برای مخاطبش این بوده که ما پشتیبان برنامه درسی، کلاس درس و معلم باشیم. یعنی اصلا بحث آموزش خودآموز یا آموزش از راه دور در شبکه رشد دیده نشده است. به همین خاطر الآن اغلب محتواهای شبکه رشد کلاس محور است.
بدیعی ادامه داد: ما تلاش کردیم که دسترسی به محتواها را برای گروه‌های مختلف راحت‌تر کنیم. بر این اساس شبکه رشد جدید که تقریبا سه سال پیش براساس نظام برنامه درسی راه‌اندازی شد، هم به سند تحول بنیادین و هم به نظام برنامه درسی و حوزه‌های تربیت و یادگیری توجه زیادی داشته است.
به گفته معاون دفتر انتشارات و فناوری آموزشی اساس محتوای ما در شبکه رشد در 11 حوزه تربیت و یادگیری قرار می‌گیرد و کل محتواها در این مخزن ریخته می‌شود و براساس دوره‌های تحصیلی، پایه‌های تحصیلی و کتاب درسی از این حوزه‌ها استخراج می‌شود و بعد درون کتاب‌ها قرار می‌گیرد.
بدیعی با اشاره به اینکه یکی از محتواهایی که در شبکه ملی رشد برای هر درس تدارک دیده شده شامل فیلم‌های آموزشی است، بیان کرد: در حال حاضر سه دسته فیلم آموزشی داریم. یک دسته از فیلم‌های آموزشی مربوط به آموزش معلمانی است که می‌خواهند آن درس را تدریس کنند. یک دسته دیگر از محتواها نیز تدریس‌هایی است که به صورت زنده برای دانش‌آموز انجام می‌شود.
معاون دفتر انتشارات و فناوری آموزشی ادامه داد: بخش دیگر هم فیلم‌های آموزشی مکمل است. برای بعضی از درس‌ها علاوه بر فیلم آموزشی، بحث محتوای مکمل، محتوای صوتی، عکس و حتی محتواهای تعاملی که به صورت تکلیف و تمرین وجود دارد را هم قرار داده‌ایم.
وی افزود: ما در شبکه رشد بیش از 3000 تصویر دسته‌بندی شده را براساس موضوعات کتب درسی قرار داده‌ایم تا اگر معلم یا دانش‌آموزی برای بحث پژوهشی یا بحث ارائه محتوا به تصویر نیاز داشت به راحتی بتواند به تصویر مورد نظر دسترسی پیدا کند. همه این تصاویر دارای شناسنامه و توضیح‌اند و برای دانش‌آموزان قابل دانلود هستند.
معاون دفتر انتشارات و فناوری آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی عنوان کرد: ما در شبکه رشد سرویس رسانه‌های آموزشی را هم داریم که آن را از شبکه رشد قبلی وارد شبکه رشد جدید کرده‌ایم و اکنون هم کاربران خیلی زیادی دارد. در این بخش هم حدود 14 هزار جزء آموزشی به تفکیک وجود دارد. فایل‌های این بخش هم به صورت صوت، انیمیشن و فیلم هستند.
بدیعی افزود: یکی از مشکلاتی که بین شاد و رشد وجود دارد این است که بیش از 90 درصد دانش‌آموزان از نسخه اندروید شاد استفاده می‌کنند و خیلی از فعالیت‌های تعاملی که در رشد وجود دارد قابل انتقال به شاد نیست تا بتوانند کار تعاملی انجام بدهند. اما به هر صورت ما این محتواهای تعاملی را گذاشته‌ایم تا اگر دانش‌آموز احتیاج داشت بتواند آن‌ها را از روی سیستم ما بردارد و بر روی کامپیوتر اجرا کند.
راه اندازی مرکز یادگیری معلم در شبکه رشد
سعید بدیعی ادامه داد: یکی از سرویس‌های دیگری که ما آن را با انجام نیازسنجی از معلمان راه‌اندازی کرده‌ایم و بازخورد آن را هم از معلمان گرفته‌ایم، مرکز یادگیری معلم است که در این بخش آموزش‌های مختلفی می‌تواند اتفاق بیافتد. به طور مثال در هر دوره‌ای که تعریف می‌شود یک بحث روش تدریس دارد که ما روش تدریس یا مبانی نظری آن مطلب را می‌گذاریم. ابزارها و وسایلی که معلم باید داشته باشد تا بتواند با آن کار کند را نیز در این بخش قرار می‌دهیم. همچنین نمونه تدریس‌هایی که برای معلمان آماده شده نیز در این بخش ارائه شده است.
وی افزود: معلمانی که با گروه‌های درسی ما در ارتباط هستند را جلوی دوربین برده ایم تا برای معلمان توضیح دهند که در فضای مجازی چه مقداری از هر درس را باید تدریس کنند و چگونه باید تدریس و ارزشیابی نمایند. ما با سازمان استثنائی هم مکاتبه داشتیم و حتی برای دانش‌آموزان با نیازهای ویژه هم نمونه‌هایی را ضبط کردیم و روی سایت گذاشتیم تا معلمان مدارس خاص هم به نمونه تدریس‌ها دسترسی داشته باشند. در حال حاضر از هر عنوان درس حداقل یک نمونه تدریس داریم.
شبکه ملی رشد کنار نمی‌رود
در ادامه قاسم‌پور نماینده معاونت پرورشی وزارتخانه گفت: مدتی است در وزارت آموزش و پرورش یک تفکر غلط شایع شده که چون سامانه شاد آمده است بقیه چیزها باید کنار گذاشته شود. به نظرم این تفکر پایه و اساس ندارد. ما خیلی از زیرساخت‌های فناورانه آموزش و پرورش را قبل از ماجرای بحران در سامانه‌های مختلفی که داشتیم از جمله سناد، همگام و رشد، تعریف کرده‌ایم، اما الآن ظاهرا این تفکر وجود دارد که چون شاد آمده است بقیه سامانه‌ها باید کنار بروند.
وی افزود: این در حالی است که بسیاری از دیتاهای آموزش و پرورش در این سامانه‌ها قرار دارند و ما همچنان متقاضی هستیم که برای خیلی از خدماتی که به دانش‌آموزان می‌دهیم از سامانه‌های قبلی استفاده کنیم.
نماینده معاونت پژوهشی آموزش و پرورش یادآور شد: سامانه رشد مسیر بسیار خوب و کاملی را داشت پیش می‌گرفت. اتفاقا دوستان داشتند تلاش می‌کردند که شبکه رشد به هوش مصنوعی مجهز شود و بتواند صلاحیت دانش‌آموزان را تشخیص بدهد و براساس سلیقه دانش‌آموز به او پیشنهادهای مختلف تربیتی، آموزشی و محتوایی ارائه بدهد، که امیدوارم انشاءالله آن مسیر همچنان ادامه پیدا کند، چون واقعا رشد جدی‌ترین و اصلی‌ترین مجموعه محتوایی آموزش و پرورش است و بخش عمده‌ای از محتواهای ارزشمند آموزش و پرورش در این شبکه قرار گرفته است.
رشد حاصل یک نیاز است و شاد حاصل یک بحران
به گزارش ایسنا، محمدابراهیم محمدی مدیرکل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی نیز درباره تفاوت‌های شبکه ملی رشد و شبکه شاد گفت: فراموش نکنیم که رشد حاصل یک نیاز است، اما شاد حاصل یک بحران است. این دو در تعریف با هم تفاوت دارند. مسئله دیگر این است که مأموریت اولیه رشد، کتاب، معلم و مدرسه است و مأموریت ثانویه‌اش از سر اضطرار رفته به سمت مسائل دانش‌آموزی.
وی افزود: مطلب دیگر این است که آن شبکه رشدی که ما برای دوران پساکرونا دنبالش هستیم این نخواهد بود. باید به لحاظ محتوا، ارائه و دسترسی تغییراتی را در خودش ایجاد کند. ما با اینکه متولی رشد هستیم واقعا راضی نیستیم و فکر می‌کنیم با آن‌چه که مد نظرمان است هنوز فاصله داریم.
انتهای پیام