شب یلدا؛ بهانه ای برای انسجام خانواده نه لاکچری بازی

متاسفانه این روزها یلدا درگیر تجملات و گرفتن لایک های زهرآلود اینستاگرامی شده است اما مهم ترین دلیل این دورهمی انسجام خانوادگی است نه لاکچری بازی های بلاگرهای اتوکشیده اینستاگرام.

خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه_ فاطمه میرزاجعفری: کمتر از 15 ساعت دیگر به شمارش جوجه های آخر فصل هزار رنگ مانده است؛ و در چنین شبی که به بلندترین و تاریک ترین شب سال معروف است مردم ما آخرین شب پائیز و ورود به فصل زمستان را جشن می گیرند.

البته یلدای قدیمی تر ها فارغ از این رنگ و بوی لاکچری بازی های امروزی بوده است، روزگار نه چندان دوری بود که قدیمی ها یک مشت تخمه و دو انار می خریدند، با یک قاشق شکر سوهان عسلی درست می کردند، یک پیاله گندم برشته می کردند و چراغ سه فتیله ای را روشن می کردند و رویش پوست پرتقال می گذاشتند و یلدا را جشن می گرفتند.

اما متاسفانه امروز شب یلدا درگیر تجملات و گرفتن لایک های زهرآلود اینستاگرامی شده است؛ شاید اگر شرایط اقتصادی متفاوت تری داشتیم مخارج شب یلدا تا این اندازه به چشم نمی آمد اما در شرایطی که انار کیلویی 30 تا 50 هزار تومان است و پسته کیلویی 340 هزار تومان حتی امکان برگزاری جشن شب یلدا در حد و اندازه ساده برای بسیاری امکان پذیر نیست.

اهمیت برگزاری تجملات پر زرق و برق شب یلدا در فضای عمومی جامعه شیرینی یلدا را برای خانواده هایی با شرایط اقتصادی متوسط و رو به پایین تلخ کرده است، تبلیغات و دکورهای بلندترین شب سال و تدارک ویژه و گران قیمت آنها، طبخ و دستور پخت غذاهایی مانند آجیل پلو، دسته گل های متعدد، ظرف های بزرگ آجیل همه و همه سبب شده که خانواده ها به ویژه زوج های جوان به تکاپو برای استفاده از این تدارکات بیفتند و به این ترتیب این مناسبت ها از شکل و شمایل قدیمی خود خارج شوند و به محلی برای چشم و هم چشمی تبدیل شوند.

متاسفانه هزینه های گزافی پای خود را وسط برگزاری این سنت دیرینه گذاشتند و هدف اصلی این شب را که دورهمی کنار خانواده و اهمیت به آن است را به حاشیه برده اند؛ تزئین میوه و سفره آرایی اگرچه سنتی زیبا در این شب است اما مشکل اصلی اینجاست که این سفره آرایی ها و تزئین ها منجر به اسراف شده و نباید فراموش کنیم که افراد زیادی هستند که این شب را مانند شب های دیگر سپری می کنند.

در این میان فضای مجازی هم هیزم آتش برگزاری تجملات شب یلدا را بیشتر می کند و سبب بروز نارضایتی اعضای خانه از یکدیگر شده است و در نهایت بلندترین شب سال را به تلخ ترین شب تبدیل می کند؛ متاسفانه در روزهای پایانی پائیز شاهد انتشار عکس ها، سفره آرایی و ویدئوهای بلاگرهای اتوکشیده ای هستیم که خود را حامیان فرهنگ و تمدن ایرانی می دانند غافل از اینکه حتی نمی دانند فلسفه برگزاری جشن شب یلدا چیست؛ آنها عادت کرده اند که لباس های اجاره ای بپوشند و در دکورهای عاریه ای عکس و فیلم شب یلدا بگیرند و یا یک دورهمی تدارک ببینند که کشک آش سر سفره یا آجیل و خشکبار یلدا را معرفی کنند.

فضای مجازی؛ هیزم آتش تجملات شب یلدا

این طرف هم من و شمای مخاطب حسرت عدم بهره مندی چنین سفره ای را بخوریم غافل از اینکه تمام این سفره برای بلاگرها رایگان تمام شده و حتی بابت آن هزینه چند میلیونی را دریافت کرده اند؛ به بیان دیگر بلاگرها حامیان معرفی فرهنگ پر زرق و برق برگزاری جشن یلدا به مخاطبان خود هستند! پس چه بهتر است که شبکه های اجتماعی را نه تنها در این شب بلکه در سایر مناسبت ها هم جدی نگیریم.

یلدا؛ بهانه ای برای انسجام خانوادگی نه لاکچری بازی در حال حاضر ما در روزگاری به سر می بریم که احساس می کنیم اگر در مناسبت های خاصی مانند شب یلدا عکسی از سفره یلدایی خود نگذاریم دیگران فکر می کنند که ما از چنین امکانی بی بهره بوده ایم و یا خوشبخت نیستیم اما سوال اینجاست که مگر دیگران تائید کننده خوشبت بودن یا نبودن شما هستند؟

علیرضا شریفی یزدی، روانشناس اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار مهر در خصوص اهمیت برگزاری شب یلدا گفت: مهمترین اثر برگزاری این دورهمی ها انسجام خانوادگی است و اصولا این مسائل کمک می کند که افراد به یکدیگر نزدیک تر می شوند.

این روانشناس اجتماعی افزود: همانطور که می دانید ما در عصری زندگی می کنیم که بهانه برای دور شدن افراد از یکدیگر بسیار زیاد است و ارتباطات به معنی عمیق و عاطفی ضعیف شده است و افراد به راحتی تنها می مانند، در چنین فضایی استفاده از هر فضا و شیوه ای برای اینکه بتوانیم وابستگان و آشنایان را به همدیگر نزدیک کنیم امری پسندیده است و این نقش همه جشن های ماست.

وی در خصوص رفتار بلاگرها برای پر زرق و برق کردن این مراسم ها اظهار کرد: اینکه گروهی هستند که تلاش می کنند این مراسمات را پر زرق و برق جلوه دهند با فلسفه برگزاری این جشن ها در تناقض است آن هم به این دلیل که زمانی که مراسمی به سمت زرق و برق دار شدن می رود بعد از مدتی خسته کننده می شود و از آن جایی که افراد توان انجام آن را ندارند سبب می شود که بعد از مدتی این مراسمات کوچک تر شده و به طور کامل از بین بروند؛ یعنی افراد ترجیح می دهند به دلیل اینکه از پس هزینه برگزاری این مراسمات بر نمی آیند آن را حذف کنند.

پای اختلالات شخصیتی در برگزاری جشن یلدا محسوس است

شریفی یزدی عنوان کرد: اینکه چرا گروهی از افراد مانند بلاگرها سعی می کنند این فضا را پر زرق و برق کنند و یا در این ذهنیت هستند که باید عکس یا فیلمی را از برگزاری این مراسمات منتشر کنند به اختلالات شخصیتی این افراد باز می گردد.

وی تصریح کرد: کسانی که اختلال شخصیتی دارند و به اصطلاح شخصیت نمایشی دارند بیشتر سعی می کنند به جای اینکه از این شب لذت ببرند چند عکس مهم و خاص بگیرند که در فضای مجازی منتشر کنند تا دیگران برای آنان کف بزنند.

این روانشناس اجتماعی بیان کرد: دسته دوم افرادی هستند که اعتماد به نفس پائینی دارند و معمولا برای افزایش اعتماد به نفس نیاز به محرک های بیرونی دارند، یعنی هستند افرادی که از بیرون به اینها تائیدیه می دهند و این افراد با تائید بیرونی حس بهتری می گیرند که این مسئله سبب می شود که بلاگرها به دامنه این زرق و برق ها اضافه کنند تا تائید بیشتری بگیرند.

وی خاطرنشان کرد: دسته بعدی افرادی هستند که به دنبال تفاخر اجتماعی هستند؛ تفاخر اجتماعی سابق بر این در شهرها و روستاها به این گونه بود که همه افراد یکدیگر را می شناختند و از توانمندی های یکدیگر اطلاع داشتند اما در دوران معاصر به دلیل اینکه مردم همدیگر را نمی شناسند.

به گفته این روانشناس افراد سعی می کنند از ابزار های دیجیتال استفاده کنند و با برندی که می پوشند و شیوه تفریح و نوع مراسمی که دارند خود را به رخ دیگران بکشند، به بیان دیگر این افراد نیاز به این دارند که در درون احساس کنند از دیگران جلوتر هستند و در کانون مسابقه اند؛ عمدتا اینها افرادی با افسردگی و اضطراب بالا هستند که به این شکل سعی می کنند که این مسئله را بپوشاند.

شریفی یزدی گفت: گروهی هم هستند که این مشکلات را ندارند و تنها از این فضا استفاده می کنند و فقط به دنبال تقسیم شادی خود با دیگران هستند که این گروه معمولا تلاشی برای زرق و برق و پیچدگی برگزاری این مراسمات نیستند و مانند یک آلبوم عکس به صفحه اینستاگرام خود نگاه می کنند

این روانشناس اجتماعی اظهار کرد: پیشنهاد مشخص من برای برگزاری این مناسبت ها این است که حتما این مراسمات برگزار شوند و جشن هایی مثل شب یلدا گرفته شود اما به جای اینکه مراسم را پر زرق و برق و گران قیمت کنیم با کنار هم بودن و ایجاد همدلی و آرامش شب خوبی را برای خود بسازیم و از این شب ها به عنوان بهانه در دو جهت استفاده کنیم.

وی ادامه داد: ابتدا اینکه صله رحم را با وابستگان و نزدیکان خود با رعایت پروتکل های بهداشتی کرونایی به جا آوریم و در صورت توان به افرادی که توانایی برگزاری این شب را حتی به شکل ساده ندارند کمک کنیم چراکه علاوه بر خوشحال کردن آنها احساس بهتری را خواهیم داشت.

شب های طولانی زمستان فرصتی برای تقرب به درگاه الهی است و بسیار زیباست که شب یلدا را که طولانی ترین شب سال است از اسراف دوری کنیم و به جای آن به دنبال صله رحم باشیم تا رسوم قدیم شب یلدا را زنده نگه داریم در آخر هم این حدیث از امام صادق را برای خاتمه گزارش انتخاب کردیم: «زمستان، بهار مومن است. شب هایش طولانی است که برای عبادت نیمه شب از آن کمک می گیرد و روزهایش کوتاه است که برای روزه گرفتن از آن مدد می جوید.»