شعار سال محقق می‌شود؛ اگر...
علی صادقیان - کارشناس اقتصاد
یکی از اصلی‌ترین چالش‌هایی که در تمام سال‌های گذشته در اقتصاد ایران همواره تکرار شده و ادامه پیدا کرده، نرخ بالای تورم است. در واقع کمتر زمانی را در تمام دهه‌های گذشته می‌توان پیدا کرد که در آن تورم ایران تک‌رقمی یا نزولی بوده باشد. همین موضوع باعث شده فشار فراوانی به زندگی و معیشت مردم وارد شود و سیاست‌گذاری اقتصادی و رسیدن به اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت را نیز دشوار کند. یکی از اصلی‌ترین مسائل تاثیرگذار بر این روند را می‌توان در خارج شدن اقتصاد از اولویت‌های دولتمردان دانست.
اما امسال بنا به درخواست رهبر معظم انقلاب باید مهار تورم و رشد اقتصادی در رأس اولویت‌های کاری دولت قرار گیرد. از آنجایی که کنترل تورم در تمام اقتصادهای پیشرفته دنیا جزو اولویت‌های اقتصاد کلان آن کشور به‌شمار می‌رود، در ایران هم لازم است مهار تورم به‌عنوان شاه‌کلید مشکلات اقتصادی کشور موردتوجه دولتمردان قرار گیرد، زیرا تورم بالا یا ابرتورم شوم‌ترین اتفاقی است که در هر اقتصادی ممکن است رخ دهد. این رخداد شوم در حدود نیم قرن گذشته بلای جان اقتصاد کشور ما هم بوده است. در اقتصاد ایران در سالی که گذشت شتاب گرفتن رشد قیمت‌ها تاب‌آوری را برای اقشار ضعیف جامعه دردآور کرد؛ بنابراین دولت امسال چاره‌ای ندارد، جز اینکه این بار سنگین تورم را از روی دوش ملت بردارد.
اما برای نیل به هدف کنترل تورم دولت باید در ابتدا بریزوبپاش‌های خود را کم کند، زیرا افزایش هزینه‌های دولت بدون هیچ مبالغه‌ای، در بلندمدت چیزی جز خرج از کیسه مردم و تحمیل هزینه آن بر اقتصاد نیست. مولدسازی اموال مازاد دولت در صورتی که صحیح و شفاف انجام شود تا حد زیادی می‌تواند به مهار تورم کمک کند. مهار تورم در اقتصاد ایران راهکارهای دیگری هم دارد که دولت باید همزمان با کوچک‌سازی بدنه خود به انجام این راهکارها اهتمام ورزد. یکی از این راهکارهای قطعی ایجاد انضباط مالی در دولت است. این موضوع بدان معناست که دولت نباید به هیچ وجه در میان‌مدت، بیش از درآمد میان‌مدت یا درآمد همان مقطع زمانی، هزینه داشته باشد. در کنار این مسئله، ساماندهی سیاست پولی و بانکی نیز باید به‌گونه‌ای باشد که هیچ بانکی نتواند بیشتر از توان خود وام بدهد. همچنین بانک‌ها باید براساس میزان واقعی سرمایه و شاخص‌های بین‌المللی، امکان افزایش ترازنامه را داشته باشند. تنها در چنین شرایطی از انباشت ریسک در ترازنامه پیشگیری می‌شود. در آخر بانک مرکزی باید کاملا مستقل از دولت عمل کند و تحت هیچ شرایطی مجبور به پاس کردن چک‌های بی‌محل دولت نباشد. در این صورت دولت می‌تواند تورم را کنترل کند و ریشه این بیماری مزمن اقتصاد ایران کم‌کم خشکانده می‌شود.
در مقوله رسیدن به رشد تولید وقتی که تورم روند نزولی به خود گرفت دولت می‌تواند با حمایت از بنگاه‌های تولیدی و اعطای مشوق به تولیدکنندگان راه را برای رسیدن به رشد تولید هموار سازد. با رشد تولید در کشور بیکاری هم آهنگ نزولی به خود خواهد گرفت و کم‌کم رشد اقتصادی از محدوده منفی به بازه مثبت میل می‌کند. همچنین برای تحقق شعار سال تا پایان 1402 باید دستگاه‌های مختلف در کنار یکدیگر و با انسجام و وحدت کار را پیش ببرند، زیرا در سایه وحدت و همراهی همه دستگاه‌هاست که دولت می‌تواند تورم را مهار و رشد و رونق تولید را محقق سازد.