شکست طلسم روسی

گروهی از مزدوران مسلح بدون مواجهه با مقاومت جدی روسیه را درنوردیدند، حدود 750کیلومتر را در یک روز طی کردند و کنترل دو شهر بزرگ را به‌دست گرفتند. آنها پس از آنکه به 200کیلومتری مسکو رسیدند، قبل از اینکه آسیبی ببینند، عقب‌نشینی کردند. پوتین در قاموس فرمانده بزرگ دوران جنگ، به‌نظر می‌رسد اکنون 16ماه پس از آغاز درگیری‌ها با اوکراین که تصور می‌کرد چند روزه پایان خواهد یافت، در باتلاق گیر افتاده است و نشانه‌های شکست یکی پس از دیگری آشکار می‌شوند.

از منظر اکونومیست، یوگنی پریگوژین، رهبر گروه واگنر در مرکز توجه جهان قرار گرفته است. پریگوژین رستوران‌دار سابق، به قاتل مزدوری در آفریقا، سوریه و اوکراین تبدیل شد. شورش واگنر پوسیدگی در بنیان دولتی را آشکار ساخت که 23سال قبل ساخته شده است. در بحبوحه خصومت با رقبا در ارتش، حکمی مبنی بر آنکه واگنر باید مستقیما تحت کنترل وزارت دفاع باشد تنها بر آتش درگیری‌های داخلی افزود. در صبح روز 24ژوئن، پوتین واگنر را به‌عنوان خائن معرفی و محکوم کرد. با این حال، چند ساعت بعد، خبرها حکایت از موافقت او با سفر پریگوژین با همراهی نیروهای واگنر به بلاروس داشت. به‌نظر می‌رسید که در حکومت پوتین دیگر از وفاداری بی‌قیدوشرط نشانی نیست.

با تمامی این اوصاف پوتین با دو مشکل مضاعف روبه‌رو است. اول آنکه ضد حمله اوکراین همچنان به پیشرفت ادامه می‌دهد. در برهه کنونی شهود پوتین کمتر از هر زمان دیگری قابل قبول به نظر می‌رسد. هرچند روسیه در صدمه زدن به اوکراین موفق بوده، اما فتحی صورت نگرفته است. اوکراینی‌ها اکنون در میانه راه عضویت در اتحادیه اروپا و حتی ناتو قرار دارند. به دور از نظرات پوتین مبتنی بر آشفتگی غرب، ناتو تاکنون فنلاند را به خود اضافه کرده است و به زودی تا سوئد گسترش خواهد یافت. در اتحادیه اروپا بخش دفاعی وزن بیشتری از بودجه را به خود اختصاص داده و وابستگی به انرژی روسیه از بین رفته است.

مشکل دوم پوتین اقتصاد است. روسیه سال گذشته به لطف قیمت‌های نفت و گاز که با شروع جنگ افزایش داشت، توانست در زمان جنگ و تحریم اقتصاد خود را حفظ کند. خبر خوب برای روسیه این است که تجارت نفت ادامه دارد و دولت هنوز ذخیره خوبی در خزانه دارد. با این حال پوتین منابع لازم برای حمله بزرگ جدیدی را ندارد. درآمد گاز روسیه سقوط کرده و این درحالی است که ارتباط با بزرگ‌ترین مشتری خود را نیز قطع کرده است. قیمت جهانی نفت نیز کاهش یافته و شکاف میان هزینه‌های دولت، از جمله هزینه‌های هنگفت جنگ درحال عمیق‌تر شدن است. این مساله روسیه را مجبور می‌کند تا از صندوق ثروت دولتی برداشت بیشتری داشته باشد.

روبل در سال گذشته تقریبا 40درصد از ارزش خود را از دست داده است. به اعتقاد نشریه اکونومیست، روزگار امروز پوتین بزرگ‌ترین آینه‌ای است که نشان می‌دهد یک حکومت بسته راه مناسبی برای اداره یک ابرقدرت جهانی ندارد. مسیر بازگشت به نظم و دموکراسی برای روسیه خطرناک خواهد بود؛ اما تا زمانی که پوتین در قدرت است و سربازانش رویای حکومت امپراتوری بر اوکراین را می‌بینند، این راه حتی نمی‌تواند آغاز شود.

• پوتین خشمگین در کرملین
• عصبانیت اوکراین از پایان شورش نظامی در روسیه
• حکم دیوان بین‌المللی کیفری علیه پوتین چه معنایی دارد؟
• جوزپ بورل: دستور آتش بس پوتین فاقد اعتبار است
• پیام جانسون به مردم روسیه