«شیخیه و بابیه در ایران» به چاپ چهارم رسید / روایتی نو از فتنه باب

چاپ چهارم کتاب «شیخیه و بابیه در ایران» نوشته مهدی نورمحمدی توسط نشر نگاه منتشر شد. چاپ نخست این کتاب سال 1393 منتشر شده بود.

به گزارش خبرنگار مهر، نشر نگاه چاپ چهارم کتاب «شیخیه و بابیه در ایران» نوشته مهدی نورمحمدی را با شمارگان 500 نسخه، 551 صفحه و بهای 210 هزار تومان منتشر کرد. چاپ نخست کتاب در پاییز 1393 با شمارگان هزار نسخه و بهای 30 هزار تومان منتشر شده بود. چاپ پیشین (سوم) کتاب نیز سال 1395 با شمارگان 500 نسخه در دسترس مخاطبان قرار گرفته بود. نورمحمدی این کتاب را در 12 فصل با عناوینی به این شرح نوشته است: «شیخ احمد احسایی»، «شهید ثالث»، «سید کاظم رشتی»، «شیخیه بعد از سید کاظم»، «سید علی محمد باب»، «آثار و احکام باب»، «شورش قلعه طبرسی»، «فتنه دارابی»، «شورش بابیان در زنجان»، «قتل عام بابیان»، «طاهره قره العین» و «بابیان پس از باب».

مطابق با دیگر آثار تاریخی نورمحمدی این کتاب نیز سرشار از اسناد و مدارکی است که پیشتر در هیچ منبع دیگری منتشر نشده بودند. در پایان کتاب نیز کس‌ها و اسناد به چاپ رسیده که از آن میان می‌توان به عکس و دستخط شیخ احمد احسایی، سید کاظم رشتی، سید علی محمد باب، طاهره قره العین و عکس خانه پدری قره العین در قزوین، صحرای بدشت، باغ ایلخانی (محل قتل قره العین) و محل ضربت خوردن شهید ثالث در قزوین توسط بابیان اشاره کرد.

در سال 1260 ه. ق یکی از پنج اتفاق مهم تاریخ معاصر ایران رخ می‌دهد و آن ادعای بابیت امام زمان توسط جوانی تاجرپیشه به نام علی‌محمد باب است. سیدعلی محمد شیرازی در ابتدا شیخی و از شاگردان رهبر وقت شیخی‌ها یعنی سیدکاظم رشتی بود. روایت بابی‌ها از جنبش بابیه این‌گونه به ما نشان می‌دهد که بسیاری از پیروان شیخ احمد احصایی و سیدکاظم رشتی بر اساس آموزه‌های شیخ احمد (مؤسس فکر و جنبش شیخیه در ایران) و پیشگویی‌های سیدکاظم رشتی در سال‌های منتهی به 1260 قمری منتظر ظهور امام دوازدهم شیعیان بودند.

با آغاز دعوت باب بسیاری از شیخیه به او پیوستند و جنبش باب در ایران به شدت پا گرفت. باب در کتاب اولش با عنوان «قیوم الاسما» که نام دیگرش «تفسیر سوره یوسف» است به پیروانش تعلیماتی می‌دهد که آنها بر این اساس با هدف براندازی قاجاریه و برپایی پادشاهی آئین بیان دست به شورش مسلحانه می‌زنند تا زمینه را برای ظهور امام دوازدهم و ایجاد حکومت او فراهم کنند. لذا با آغاز دعوت باب، هم قاجاریه و هم علمای اسلام به شدت آن برخورد کردند.

از سال 1260 تا 1265 سه جنگ بزرگ بین بابی‌ها و مخالفانشان، در مازندران، زنجان و نیریز رخ می‌دهد. بعد از روی کار آمدن ناصرالدین شاه، امیرکبیر با توجه به این شورش‌ها تصمیم به محاکمه و اعدام باب می‌گیرد. دعوت همه جانبه باب به امام زمان و زمینه سازی برای ظهور او تا سال 1264 ادامه داشت، اما بعد از این سال باب اعلام کرد که شریعت اسلام نسخ شده است و خودش را پیامبر آئین جدید و مظهر ظهورالله معرفی کرد. مظهر ظهور الله هم یعنی اینکه خداوند از زبان او به صورت مستقیم و بدون واسطه فرشته با مردم سخن می‌گوید. این موارد با عقاید اسلامی در تضاد شدید بود و همین باعث شد تعدادی از پیروانش که او را باب قائم آل‌محمد می‌دانستند، از کنارش پراکنده شوند، اما از قدرت این جنبش چندان کاسته نشد و عده بسیاری در کنارش ماندند و آئین او را به عنوان آئین جدید پذیرفتند.

روایت بابی‌ها از جنبش بابیه این‌گونه به ما نشان می‌دهد که بسیاری از پیروان شیخ احمد احصایی و سیدکاظم رشتی بر اساس آموزه‌های شیخ احمد (مؤسس فکر و جنبش شیخیه در ایران) و پیشگویی‌های سیدکاظم رشتی در سال‌های منتهی به 1260 قمری منتظر ظهور امام دوازدهم شیعیان بودند.

با آغاز دعوت باب بسیاری از شیخیه به او پیوستند و جنبش باب در ایران به شدت پا گرفت. باب در کتاب اولش با عنوان «قیوم الاسما» که نام دیگرش «تفسیر سوره یوسف» است به پیروانش تعلیماتی می‌دهد که آنها بر این اساس با هدف براندازی قاجاریه و برپایی پادشاهی آئین بیان دست به شورش مسلحانه می‌زنند تا زمینه را برای ظهور امام دوازدهم و ایجاد حکومت او فراهم کنند. لذا با آغاز دعوت باب، هم قاجاریه و هم علمای اسلام به شدت آن برخورد کردند.