صادرات 183 میلیون دلاری محصولات نانو ایرانی به 63 کشور در سال 1403

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، عماد احمدوند، دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، در نشست خبری نمایشگاه فناوری نانو اظهار کرد: در سال‌های اخیر فناوری نانو در ایران به یکی از پیشران‌های اصلی نوآوری و توسعه صنعتی تبدیل شده است. وی افزود: گستره نفوذ این فناوری اکنون تقریباً تمام حوزه‌های صنعتی کشور را دربر گرفته و سهم آن در اقتصاد ملی رو به افزایش است.

احمدوند تصریح کرد: برای رصد دقیق این روند و پایش مسیر تجاری‌سازی فناوری‌های نانو در بنگاه‌های اقتصادی، ستاد ویژه توسعه فناوری‌های نانو و میکرو از سال 1395 برنامه‌ای منظم و مستمر را با عنوان پیمایش بازار محصولات نانو ساخت ایران آغاز کرده است.

وی گفت: در همان سال مطالعاتی برای طراحی و تدوین روشی نظام‌مند جهت گردآوری و تحلیل داده‌های مالی شرکت‌های نانویی انجام شد و در این مطالعات با الهام از تجارب ملی و بین‌المللی در زمینه آمارهای اقتصادی و تحلیل اقتصاد بخشی، چارچوبی علمی و منسجم برای سنجش شاخص‌های اقتصادی فناوری نانو در کشور تدوین شد.

دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو افزود: از آن زمان تاکنون نه دوره از این طرح در کشور اجرا شده است. هدف این پیمایش تحلیل وضعیت اقتصادی شرکت‌های فعال در حوزه نانو، ارزیابی شاخص‌های اقتصادی سند توسعه فناوری نانو و بررسی روند صادرات محصولات این حوزه بوده است. احمدوند گفت: نتایج نهمین دوره این پیمایش به طور خلاصه به شرح ذیل است.

وی اظهار داشت: تا پایان سال 1403 تعداد 1735 محصول نانو توسط 401 شرکت فعال در این حوزه تجاری شده و از واحد ارزیابی و نظارت ستاد فناوری نانو گواهی نانومقیاس دریافت کرده‌اند. مجموع بازار فروش این محصولات در سال 1403 نزدیک به 973 هزار میلیارد ریال (معادل 97.3 همت) بوده که نسبت به سال قبل 57 درصد رشد داشته است. همچنین بیش از 10 درصد از این بازار یعنی معادل 183 میلیون دلار را صادرات این محصولات تشکیل می‌دهد.

دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو گفت: معادل ارزی بازار فروش محصولات نانوی ساخت ایران بر اساس متوسط روزانه نرخ دلار در سال 1403 حدود 1800 میلیون دلار ارزیابی شده است.

احمدوند افزود: در دوره چهار ساله گذشته بازار محصولات نانو ساخت داخل از 200 هزار میلیارد ریال در سال 1400 به حدود 973 هزار میلیارد ریال در سال 1403 رسیده که متوسط رشد سالانه 72 درصدی را در این دوره نشان می‌دهد؛ رشدی که حدود 31 درصد بالاتر از متوسط نرخ تورم سالانه کشور بر اساس اعلام رسمی مرکز آمار ایران بوده است.

وی گفت: حوزه‌های صنعتی حمل‌ونقل، عمران و ساختمان و نانومواد به ترتیب بیشترین سهم را از بازار محصولات نانو در سال 1403 داشته‌اند و بیش از یک‌چهارم بازار محصولات نانوی کشور مربوط به حوزه خودرو و حمل‌ونقل است.

احمدوند افزود: سه فناوری نانوکامپوزیت، نانوپوشش و نانوکاتالیست بیشترین سهم را در تولید محصولات نانوی ساخت ایران دارند.

وی اظهار داشت: در حوزه نفت و پتروشیمی بیش از 90 درصد بازار را نانوکاتالیست‌ها تشکیل می‌دهند. فروش این کاتالیست‌ها نسبت به سال گذشته بیش از 80 درصد افزایش یافته و بیش از 12 درصد از کل بازار نانوی سال 1403 را شامل می‌شود.

دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو گفت: حدود 150 شرکت با حجم فروش نانویی بالای 100 میلیارد تومان در سال در کشور فعال هستند که 93 درصد از حجم بازار نانوی ایران را در اختیار دارند.

وی همچنین افزود: حدود 80 درصد از کل فروش نانوی سال 1403 مربوط به تنها 15 نوع محصول است که هر یک فروشی بیش از هزار میلیارد تومان (یک همت) داشته‌اند.

وی بیان کرد: در سال 1403 حدود 183 میلیون دلار از محصولات نانوی ساخت ایران به 63 کشور دنیا صادر شده است که عراق، ترکیه، هند، ونزوئلا، پاکستان و روسیه بیشترین سهم را داشتند و بیش از 70 درصد از کل صادرات محصولات نانوی ایران به این کشورها بوده است.

احمدوند در تحلیل چند محصول گفت: محصولات نانوداروی ساخت ایران در 9 سال گذشته حدود 21 هزار میلیارد ریال فروش داشته‌اند که بیش از 12 میلیون دلار آن صادرات بوده است.

وی افزود: در همین مدت با تولید این داروها از خروج 636 میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری شده است.

دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو اظهار داشت: با تولید این نانوداروها و کاهش واردات آن‌ها، هزینه‌های درمان شامل هزینه کرد بیمار، اثرات جانبی روش‌های درمانی غیرنانویی و همچنین هزینه بیمه‌های درمانی بالغ بر 590 میلیون دلار کاهش یافته است.

احمدوند گفت: با تولید انواع مختلف کاتالیست‌های نانویی از جمله کاتالیست آلومینای فعال، کاتالیست بازیابی سولفور، کاتالیست ریفرمینگ نفتا، متاناسیون و... نیاز به واردات آن‌ها از خارج تا حد زیادی رفع شده است.

وی افزود: در سال 1403 بیش از 24 میلیون دلار از نانوکاتالیست‌های حوزه نفت و پتروشیمی ساخت ایران به کشورهای روسیه، ترکیه، عراق و ازبکستان صادر شده است؛ رقمی که حدود سه برابر صادرات این محصول راهبردی در سال 1402 بوده است.

دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو گفت: استفاده از سامانه نانوحباب در حدود 150 هکتار گلخانه، واحدهای آب‌کِشتی (هیدروپونیک)، 10 استخر پرورش ماهی و چندین تصفیه‌خانه فاضلاب شهری و صنعتی علاوه بر مجموع درآمد 2500 میلیارد ریالی برای شرکت‌های تولیدکننده این تجهیزات موجب افزایش 12 درصدی تولید محصولات کشاورزی (صیفی‌جات)، افزایش 100 درصدی ماهی پرورشی و کاهش 30 تا 40 درصدی مصرف برق در این واحدها شده است.

وی اضافه کرد: ارزش مجموع این اثرات اقتصادی در سه سال گذشته بیش از 3 میلیون دلار بوده است.