ضرورت اعمال محدودیت کشت در استان‌های کم بارش

احد وظیفه رئیس مرکز خشکسالی در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، به پیرامون مباحث آخرین وضعیت بارش فصل بهار، شرایط دمایی و توصیه های مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی پرداخت.

وضعیت بارش باران در سال آبی جاری چگونه بوده است؟

وظیفه: با وجود بهبود شرایط بارش در اردیبهشت، متوسط بارش کشور به شرایط نرمال رسیده است. اما کماکان در برخی مناطق کم بارشی داریم.

بنابر آمار در بهار امسال 93 میلی متر بارندگی دریافت کردیم، درحالیکه میزان بارش متوسط نرمال 57 میلی متر است که این امر رشد 64 درصدی بارش بالاتر از نرمال را نشان می دهد که براین اساس کم بارشی پاییز و زمستان جبران شده است، اما این امر بدان معنا نیست که در تمامی استان ها بارش نرمال است.

کدام مناطق در سال آبی جاری بارش های کمتر از نرمال و کدام مناطق بیش از نرمال دریافت کردند؟

وظیفه: بنابر نقشه های هواشناسی در استان های تهران، سمنان، بخش های مرکزی و مناطق شمالی مرکزی، قزوین، تا حدودی زنجان با کم بارشی مواجه هستیم و در مقابل مناطق غرب، شمال غرب و جنوب غرب نرمال و بیش از نرمال است. به رغم بهبود شرایط بارش در خراسان رضوی، کماکان 16 درصد نسبت به نرمال عقب هستیم. همچنین در استان های قزوین، تهران و سمنان بارش ها 31 تا 35 درصد کمتر از نرمال است که با وجود رسیدن به انتهای پنجره زمانی بارش ها فرصت چندانی برای دریافت بارش در کشور نداریم.

با توجه به آنکه 20 خرداد فصل بارش به پایان می رسد، طبق نقشه های هواشناسی بارش چندانی طی 2 هفته آینده در عرض های شمالی شاهد نخواهیم بود. گفتنی است که در خرداد و طول فصل تابستان دما یک درجه تا 2 درجه بالاتر از نرمال قرار است.

وضعیت سدهای کشور چگونه است؟

وظیفه: وضعیت سدهای غرب و جنوب غرب بسیار مساعد است به طوریکه به لحاظ تامین برق مشکلی برای این مناطق نداریم. با توجه به کمبود بارش در شمال شرق و خراسان رضوی وضعیت سدها مطلوب نیست.

بنابر نقشه های هواشناسی، سال آبی جاری متوسط کشور با بارش های نرمال به پایان می رسد.

با توجه به شرایط بارش، محدودیتی برای استفاده از منابع آبی در بخش کشاورزی وجود دارد؟

وظیفه: با توجه به مسئله کمبود آب در استان های تهران، سمنان، قزوین و خراسان رضوی باید مدیریت استفاده از منابع آبی در دستور کار بخش کشاورزی قرار بگیرد چراکه وضعیت منابع آب های زیرزمینی خیلی محدود و سفره های زیرزمینی در حال تخلیه هستند.

با توجه به شرایط جوی و بارش توصیه ما به کشاورزان این است که برای پایداری سرزمین، استفاده آب در بخش کشاورزی هوشمندانه و مدبرانه صورت بگیرد تا شرایط به گونه ای نباشد که سفره ها خالی شود.

با توجه به وضعیت منابع سفره های زیرزمینی و شرایط بارش نیاز است که وزارت نیرو به عنوان متولی امر محدودیتی در مصرف آب بخش کشاورزی اعمال کند؟

وظیفه: قانون توزیع عادلانه آب که مورد بحث آن بهره برداران هستند، باید توسط بخش حاکمیت وزارت نیرو مورد توجه قرار بگیرد به طوریکه توزیع کننده و مصرف کننده آب را به سبب محدودیت منابع آبی هر 2 در نظر بگیرند به طوریکه از لحاظ مدیریت و مصرف بهترین نمودار را بکار بگیرند.

طی سال های 99 تا 1402 در برخی استان ها بیش از 50 درصد کمبود بارش داشتیم که خوشبختانه امسال تا حدی بارش ها فشار کمبود منابع آبی را مرتفع کرد، اما بدلیل خشکسالی متوالی سه سال اخیر باید هوشمندانه عمل کنیم به گونه ای که با اتخاذ برخی راهکارها، مصرف آب کاهش یابد تا با جبران بخشی از کمبود ها، شرایط به تعادل برسد. همچنین در برخی استان ها که با محدودیت منابع آبی روبرو هستیم، کشت محصولات آب بر باید محدود شود.

برای جلوگیری از تخریب سرزمین و حفظ منابع پایه چه اقداماتی باید کرد؟

وظیفه: اکنون بدلیل برداشت بی رویه، فرونشست در دشت ها را داریم که برای جلوگیری از تخریب سرزمین باید بهترین روش ها را برای توزیع و جمع آوری مصرف آب در نظر بگیریم و در هرجا نمی توان از آب های فاضلاب و بازچرخانی بدلیل آلودگی خاک استفاده کرد، از این رو حفظ آب و خاک اهمیت بسیاری دارد که در هر بخش باید یک سری اقدامات انجام داد و بی توجهی به این موضوعات پایداری سرزمین را دچار چالش می کند.

خبرنگار: آزاده محبی